Sáng 29.11, tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia (Hà Nội), Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức kỷ niệm trọng thể 50 năm thành lập (1996-2016).
Dự lễ kỷ niệm có Chủ tịch Nước Trần Đại Quang; nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu; các nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương, Hà Nội và một số địa phương.
Tại lễ kỷ niệm, các đại biểu đã thẳng thắn đánh giá chặng đường 50 năm hình thành và phát triển của Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, gồm cả mặt được và hạn chế.
 |
| Hội Khoa học Lịch sử đón nhận Huân chương Lao động hạng nhất lần thứ 2. |
Phản biện việc dạy và học môn sử trong trường phổ thông
Theo Giáo sư - Nhà giáo nhân dân Phan Huy Lê, trong 50 năm qua, thành tựu nổi bật của Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam là đã đẩy mạnh nghiên cứu về vấn đề bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Một số công trình nghiên cứu đã được xuất bản và nhiều luận văn khoa học đã được công bố, gây tiếng vang trong dư luận.
Thời gian qua, Hội cũng đẩy mạnh vấn đề phản biện xã hội, trọng tâm là việc dạy và học môn lịch sử trong trường phổ thông. Tình trạng sa sút đến mức báo động đỏ của môn lịch sử trong nền giáo dục phổ thông đã tạo ra nỗi lo cho xã hội. Hội đã tổ chức hai hội thảo tầm quốc gia, trong đó có một hội thảo phối hợp với Bộ GDĐT để đánh giá một cách khách quan hiện trạng giáo dục môn lịch sử, tìm ra nguyên nhân và giải pháp khắc phục. Hội thảo đạt được đồng thuận cao cho rằng chất lượng giáo dục môn lịch sử thật sự sa sút do chưa nhận thức đầy đủ vị thế và yêu cầu của môn học được thể hiện trong chương trình, sách giáo khoa quá nặng nề, chưa tôn trọng tính khoa học của môn học, phương pháp dạy nặng về truyền thụ kiến thức. Hội đã đóng góp ý kiến, tư vấn với Bộ GDĐT nhất thiết phải duy trì môn lịch sử như một trong những môn học cơ bản và bắt buộc của giáo dục phổ thông.
Phát biểu chỉ đạo tại lễ kỷ niệm, Chủ tịch Nước Trần Đại Quang đánh giá cao những thành tựu mà Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam đã đạt được trong suốt 50 năm qua, đóng góp to lớn cho sự phát triển của đất nước. Ra đời từ năm 1966, vào thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta bước sang giai đoạn gay go, ác liệt nhất, Hội đã tập hợp, động viên giới sử học bằng những hoạt động phong phú, đã khơi dậy truyền thống chống giặc ngoại xâm hào hùng, góp phần làm nên chiến thắng vẻ vang của dân tộc. Sau khi đất nước thống nhất, Hội đã mở rộng hoạt động trên quy mô cả nước, thực sự trở thành tổ chức xã hội nghề nghiệp của giới sử học, có ảnh hưởng sâu rộng trong xã hội.
Hội cũng tích cực triển khai các giải pháp đổi mới nền sử học nước nhà, tập hợp rộng rãi các nhà nghiên cứu công tác trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học lịch sử và những khoa học liên quan, tăng cường phổ biến tri thức lịch sử, giáo dục truyền thống dân tộc, bảo vệ, tôn tạo phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc. Góp phần phản biện xã hội đối với các công trình và dự án liên quan đến sử học, văn hóa dân tộc. Đóng góp ý kiến về việc đổi mới sách giáo khoa và phương pháp dạy và học môn lịch sử.
 |
| Các nhà sử học được Đảng, Nhà Nước, Bộ VHTTDL khen thưởng vì có nhiều đóng góp cho công tác nghiên cứu, phát triển, xây dựng đất nước. |
Sử học dạy làm người
Bên cạnh những thành tựu đạt được, thì Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cũng còn một số mặt hạn chế, chưa làm được. "Một biểu thị mặt yếu kém của đội ngũ những nhà sử học Việt Nam là đông nhưng không tinh, ít người có trình độ cao, nhất là rất ít chuyên gia. Phần lớn các nhà sử học của chúng ta là nghiên cứu theo yêu cầu của từng hội thảo, chương trình, chứ chưa tự mình xác định được hướng nghiên cứu lâu dài, chuyên sâu" - GS Phan Huy Lê nhận định.
Theo đánh giá của Chủ tịch Nước Trần Đại Quang, thì trong tình hình mới, Hội Khoa học Lịch Sử Việt Nam cần tập trung sâu sắc, trí tuệ để hoàn thiện việc nghiên cứu và cho ra mắt bộ Quốc sử Việt Nam. Với tư cách là môn khoa học, lịch sử cung cấp cho mọi người kiến thức về cội nguồn dân tộc, về công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, với tất cả thăng trầm của lịch sử. Vì vậy Hội cần phối hợp với Bộ GDĐT nâng cao chất lượng giáo dục môn lịch sử, góp phần giáo dục truyền thống, xây dựng nhân cách, bản lĩnh cho thế hệ trẻ, phối hợp với các cơ quan liên quan để tôn tạo, bảo vệ các di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia...
“Sử học dạy cho chúng ta rất nhiều điều, dạy làm người, dạy cách sống, dạy kinh nghiệm xây dựng và bảo vệ đất nước, kiến thức về cội nguồn dân tộc. Trên cơ sở đó, Hội cần chủ động tham gia truyền bá kiến thức lịch sử, để mọi người có thể hiểu đúng, rằng kiến thức lịch sử không phải chỉ dành cho những nhà sử học và những người muốn trở thành các nhà sử học, mà cần thiết cho mọi người, mọi giới, bao gồm cả các nhà quản lý” – Chủ tịch Nước nhấn mạnh.
Cũng tại lễ kỷ niệm, Hội khoa học Lịch sử Việt Nam đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao Động hạng Nhất lần thứ hai.
Giáo sư - Nhà giáo nhân dân Phan Huy Lê và Nhà giáo nhân dân Đinh Xuân Lâm được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập, nhiều cá nhân có những đóng góp tích cực khác được nhận bằng khen của Bộ VHTTDL.
