Như Lao Động đã thông tin, cuốn sách “Nguồn gốc và sự hình thành giọng Quảng Nam” của tác giả - PGS.TS ngôn ngữ học Andrea Hoa Pham (Khoa ngôn ngữ văn học và văn hóa - Viện ĐH Florida, Hoa Kỳ) vừa được Nhà xuất bản Đà Nẵng giới thiệu, lập tức đã bán sạch, chuẩn bị in nối bản để phục vụ bạn đọc.
Sự quan tâm, tìm đọc của một phần vì hiếu kỳ, khi sách vừa phát hành nhận đã được nhiều tranh cãi sôi nổi, trái chiều.
Ông N.S. - một trí thức Quảng Nam cho biết, "cãi" đã là "thương hiệu", là "đặc sản" của của người dân Quảng Nam. Tất nhiên, "cãi" ở đây là "cãi" có cơ sở, có chứng cứ, có lý luận. "Cãi" của người Quảng Nam là tranh luận, phản biện... theo cách gọi của người miền Bắc.
"Cãi" hay tranh luận, phản biện... trên cơ sở có lý luận, có thái độ khoa học thì bao giờ cũng là tiền đề cho sự phát triển. TS ngôn ngữ Andrea Hoa Pham đưa ra một nghiên cứu, một cuốn sách mà nhận được nhiều sự quan tâm, thu hút các ý kiến phản biện, chứng tỏ đề tài rất hấp dẫn.
Tuy nhiên, theo ông N.S. trong nghiên cứu khoa học, thông thường người ta thận trọng khi kết luận. Nhất là đối với khoa học xã hội nhân văn. Trong cuốn sách vừa xuất bản của mình, TS Andrea Hoa Pham đã kết luận, nguồn gốc giọng Quảng Nam là do một số di dân từ Thanh Hoá và Nghệ Tĩnh đã mang đặc điểm thổ ngữ của quê hương vào xứ Quảng, hình thành nên giọng Quảng Nam như chúng ta thấy hiện nay, là chưa thuyết phục. Bởi, người Thanh Nghệ Tĩnh di dân vào xứ Đàng Trong nhiều đợt và đâu chỉ dừng ở Quảng Nam. Họ đi vào tận Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên... Nhưng vì sao những đặc điểm của giọng Quảng chỉ thấy ở Quảng Nam, không thấy ở những nơi khác?
"Nói nguồn gốc giọng Quảng Nam là từ Thanh Nghệ Tĩnh, vậy thì nguồn gốc của giọng Thanh Nghệ Tĩnh là từ đâu?
Đó là chưa kể, nếu ảnh hưởng giọng nói của người Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh thì vì sao người Quảng Nam không chịu ảnh hưởng, và khách về tính cách của người Thanh Nghệ Tĩnh?..."- ông N.S. phản biện.
Theo ông N.S. phương ngữ - giọng địa phương, được hình thành, phát triển và tồn tại trong không gian riêng của nó. Ngay tại Quảng Nam, nhiều tiểu vùng - miền núi, đồng bằng, hải đảo cũng đã có cách phát âm khác nhau. Vì vậy, khó có thể kết luận phương ngữ nơi này có nguồn gốc từ nơi khác.