“Tiễn Hợi đón Tý” - nhịp rung thời khắc chuyển giao

Sáng tác tranh con giáp là đề tài quen thuộc trong mỹ thuật Việt Nam, từ các dòng tranh dân gian đến hội họa hiện đại và đã có nhiều tác phẩm để lại dấu ấn.

Dịp cuối năm âm, tranh vẽ con giáp được chú ý nhiều hơn, cả ở người vẽ lẫn người thưởng thức, có lẽ bởi tranh đã mang trong mình sự báo hiệu của thời gian - trời đất - lòng người. Khép lại một năm cũ, mở ra một năm mới - quy luật đổi thay tất yếu luôn được đón chờ bởi sự hân hoan, thành kính của con người.

Tranh vẽ con giáp là đề tài khó, chính bởi sự quen thuộc của nó, đòi hỏi người nghệ sĩ sáng tạo làm ra những tác phẩm mới, không lặp lại những gì đã có trước đó. Đồng thời tác phẩm phải chứa đựng tinh thần thẩm mỹ - nhân văn khi biến một hình tượng quen thuộc trong cuộc sống thành biểu tượng của cái đẹp.

Ở triển lãm này, mỗi họa sĩ đã làm ra một biểu tượng đẹp khác nhau về năm Tý. Với 2 nhóm tác phẩm chính là tranh và gốm, diện mạo thời gian, không gian hiện ra với đầy đủ tính âm - dương của nó. Những bức tranh tương đối vuông vắn bao quanh những tác phẩm gốm tròn, cong; những mảng màu rực rỡ, tươi sáng của hoa lá, phố phường bao bọc những gam trầm của gốm Hương Canh, gốm Bát Tràng; khung cảnh dễ gợi ở người xem sự đủ đầy, hài hòa, gắn kết. Cùng lúc rộn ràng, trầm lắng trước thời khắc cuối năm.

Canh Tý của họa sĩ Nguyễn Hồng Quang là những chú chuột gốm nhỏ xinh, mà màu đất Hương Canh nung qua lửa gần 40 giờ chuyển sang đậm nâu vẫn giữ được nguyên vẻ hài hước, tinh quái, vui nhộn trong tạo hình. Canh Tý của họa sĩ Lâm Đức Mạnh là những chú chuột nhỏ ngự ở bình đào, nhuốm màu hoa trái. Canh Tý của họa sĩ Nguyễn Quốc Thắng là chuột đàn sum vầy, sung túc bên nhau. Canh Tý của họa sĩ Đỗ Dũng là liền anh, liền chị quan họ du xuân trẩy hội…

Đặc biệt là Canh Tý của họa sĩ Tào Linh, anh vẽ con giáp đúng tuổi sinh của mình. Tào Linh đặc tả những chú chuột ở khuôn mặt, một phần khuôn mặt bằng gam vàng nồng ấm vốn thuộc sở trường đem lại làn gió ấm trong mùa xuân. Ở đó hình ảnh đặc tả quyến rũ người xem, có lẽ đã thỏa mãn để người thưởng lãm không bối rối muốn “tìm” một tạo hình tổng thể Canh Tý chi tiết hơn.

“Tiễn Hợi đón Tý” thức dậy những miền đẹp và dẫn người xem đi vào đó. Người ta có thể cảm nhận được những nồng ấm, ân cần, hương xuân, ký ức. Và khi tất cả tràn ngập, ấy là lúc xuân đã về.

Như tên gọi “Tiễn Hợi đón Tý”, triển lãm mang thông điệp của hai lần chuyển giao: Chuyển giao năm cũ, chuyển giao chu kỳ cũ để chào đón những điều tốt lành trong năm mới, chu kỳ mới.