Tiếp nối thành công ở các phim đề tài chính luận như “Bí thư Tỉnh ủy”, “Chủ tịch tỉnh”, “Chạy án”..., Trung tâm Sản xuất phim truyền hình VFC - VTV quyết định đầu tư cho dự án phim đặc biệt có chủ đề chống tham nhũng và sự tha hóa quyền lực mang tên “Sinh tử”.
Bộ phim nhà văn Phạm Ngọc Tiến “thai ngén” từ lâu, viết kịch bản trong nhiều năm với nhiều lần chỉnh sửa để phù hợp thực tế. Đạo diễn Khải Hưng quyết định “tái xuất” để làm “Sinh tử” như một phim để đời, dự kiến 70 tập đang phát sóng giờ vàng trên VTV1 từ 1.11.2019 các ngày thứ Hai đến thứ Sáu, và đã đi hơn nửa chặng đường...
Nóng với những câu chuyện mang hơi thở hiện thực
“Sinh tử” khắc họa cuộc chiến chống tham nhũng nóng bỏng tại một tỉnh lớn, những liên minh ma quỷ giữa người nắm quyền lực, người thực thi pháp luật, doanh nghiệp tạo nên lợi ích nhóm thao túng bộ máy chính quyền, can thiệp chính sách...
Phim phản ánh sự chuyển đổi về kinh tế của tỉnh Việt Thanh vừa được thành lập với không ít thuận lợi nhưng khá nhiều thử thách. Xóa đói giảm nghèo để vươn lên giàu sang, tưởng không quá phức tạp với một địa phương có vị Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa (NSND Hoàng Dũng), năng động dám nghĩ dám làm. Thế nhưng, sau hậu trường lại là những bí mật với sự chi phối của đồng tiền. Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa kêu gọi các nhà đầu tư bỏ vốn vào các công trình nhưng lại có sự ưu ái đặc biệt với Tập đoàn Hồng Vũ. Nhờ sự trợ lực của Chủ tịch tỉnh, người đứng đầu Tập đoàn Hồng Vũ là doanh nhân Mai Hồng Vũ (diễn viên Việt Anh), có biệt tài tạo mối quan hệ với nhiều nhân vật quan chức, dân làm kinh doanh, ngân hàng...
Khi xảy ra một vụ sập mỏ đá khiến nhiều người thiệt mạng, Bí thư Tỉnh ủy và Chủ tịch tỉnh lập tức cho dừng hàng loạt dự án để làm rõ trách nhiệm của chính quyền, ngăn chặn những dự án cấp phép sai quy định. Và khi các cơ quan điều tra vào cuộc, dần dần phát hiện liên minh ma quỷ của những nhóm lợi ích…
Điểm nổi bật của “Sinh tử” là ở sự quyết liệt đấu tranh chống tham nhũng của Ủy ban kiểm tra, Viện kiểm sát, cơ quan công an và truyền thông. Bí thư Tỉnh ủy Văn Thành Nhân (NSND Trọng Trinh) dũng cảm đưa ra những quyết định kỷ luật cán bộ làm trong sạch bộ máy. Sự chính trực của Bí thư Tỉnh ủy đã như một biểu tượng của niềm tin, cái thiện chống lại cái ác, cái đúng chấn chỉnh cái sai, là cuộc chiến không khoan nhượng với các nhóm lợi ích “một tay che bầu trời”, mua quan bán chức, ảnh hưởng đến ổn định đời sống xã hội và cuộc sống của người dân…
Không chỉ hấp dẫn khi phản ánh được hơi thở của thời đại, có nhiều tình huống khiến khán giả liên tưởng đến các vụ đại án từng xảy ra trong thời gian mấy năm gần đây. “Sinh tử” vì thế mang tầm khái quát vượt lên câu chuyện ở tỉnh Việt Thanh, tạo nhiều cảm xúc khi thoát khỏi vỏ của phim chính luận thường dễ khô khan. Trong phim có nhiều trường đoạn cho thấy các mối quan hệ gia đình, đồng nghiệp, tình yêu, tình người, để phim “mềm” hơn, gần hơn với đời thật.
“Sinh tử” khá thành công khi khắc họa mẫu nhân vật lãnh đạo tỉnh trăn trở khát vọng làm giàu cho quê hương, hay diễn biến tâm lý “sinh tử” trong sự lựa chọn trước cám dỗ vật chất, tham vọng quyền lực...
Sức hấp dẫn của “Sinh tử” còn ở sự góp mặt của hơn 40 diễn viên trong làng điện ảnh, sân khấu, cùng hàng trăm diễn viên quần chúng tham gia, với nhiều gương mặt quen thuộc từ “Người phán xử” hay “Về nhà đi con”… NSND Hoàng Dũng, NSND Trọng Trinh, các hotboy, gotgirl Việt Anh, Mạnh Trường, Doãn Quốc Đam, Thanh Hương, Quỳnh Nga... với diễn xuất có nhiều mới mẻ so với các vai trong các phim trước.
Nhưng “Sinh tử” đã thật sinh tử?
Phim đã đi được hơn nửa chặng đường, những gì gọi là thủ pháp “giấu” tạo bất ngờ cho phim cũng dần lộ và đã thấy ai gian, ai ngay, người bị tha hóa, kẻ một tay lũng đoạn chính trường… Giờ người xem chỉ đợi việc các cơ quan luật pháp có công minh và quyết liệt phanh phui cái ác, cái xấu, đưa những kẻ lạm quyền, biến chất, tham nhũng, ra công đường xét xử, trả lại niềm tin cho nhân dân, thực thi công lý.
Phim mang tên “Sinh tử” nhưng chất sinh tử hiện tại vẫn chưa mạnh mẽ, quyết liệt, có thể các tập sau, khi các liên minh ma quỷ, các “lợi ích nhóm” bị phanh phui đến tận cùng thì cuộc chiến “sinh tử” chắc sẽ vào hồi gay cấn, vì phim hiện vẫn còn tiếp tục quay chưa kết thúc?!
Ngoài ra, phim “Sinh tử” còn có một số sạn, ví dụ cảnh Chủ tịch huyện đối thoại với dân trực tiếp bằng loa trong khi 2 người đứng mặt giáp mặt, hay trường đoạn Giang Kim tỉnh Việt Thanh trở thành điểm nóng do dân tụ tập để đấu tranh với chính quyền, khiến lãnh đạo từ tỉnh đến xã hết sức căng thẳng, không khí trong phim cũng hết sức gay cấn nhưng nhìn trong phim “điểm nóng” chỉ lèo tèo vài người mà cũng không có ai quá khích, kích động. Hay một sự vô lý khi suốt mấy chục tập phim, chưa thấy Bí thư Tỉnh ủy gặp Chánh văn phòng, thư ký và lái xe riêng, cứ như ông chỉ đơn thương độc mã làm việc, còn ông cựu Bí thư diễn như vai hài, các cựu Bí thư ngoài đời không bao giờ thấp tầm như vậy…
Do lời thoại mang tính “chuyên môn”, mà phải thu trực tiếp, gặp thoại câu rất dài, nên ngay cả diễn viên có kinh nghiệm cũng thấy “đuối”, nghe như trả bài thuộc lòng.
Sự tha hóa, các “lợi ích nhóm”, tham nhũng… đang bào mòn niềm tin của người dân. Và “Sinh tử” phần nào góp thêm tiếng nói vào cuộc chiến, để nhận ra chân thiện ác, để cho thấy cuộc đấu tranh với những thế lực “nội xâm” này rất khốc liệt.
