Trên cơ sở này, Quảng Ninh đang tìm hướng đi mới để vốn quý về văn hóa này trở thành một nguồn lực cho phát triển du lịch cộng đồng, từ đó góp phần hiệu quả hơn trong công tác bảo tồn, gìn giữ.
Nghệ nhân dân gian Lương Thiêm Phú, (86 tuổi) cho biết: Then là loại hình nghệ thuật độc đáo của dân tộc Tày gắn liền những giá trị nghệ thuật với yếu tố tinh thần và tâm linh, bày tỏ khát vọng về cuộc sống bình yên, hạnh phúc. Tôi cũng đã có hơn 100 sáng tác bài hát Then. Cá nhân tôi đã từng được các địa phương, sở văn hóa mời đi truyền dạy. Giờ già rồi không còn đi dạy nữa nhưng tôi vẫn dõi theo các sự kiện về hát Then tại địa phương.
Để bảo tồn và phát huy vốn văn hóa quý này, thời gian qua, huyện Bình Liêu đã mở nhiều lớp truyền dạy hát Then, đàn tính, hình thành 16 câu lạc bộ hát Then, trao truyền các nét văn hóa đặc sắc của dân tộc, tạo điều kiện cho các hạt nhân văn nghệ trong học sinh được học, sáng tạo, giao lưu, từng bước đẩy mạnh phát triển du lịch gắn với bảo tồn các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc Tày trên địa bàn. Huyện Bình Liêu cũng có 6 cá nhân được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú trong lĩnh vực truyền dạy di sản văn hóa hát Then đàn tính.
Mới đây nhất, UBND huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh cho biết sẽ phối hợp với Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển, Đại học Quốc gia Hà Nội, tổ chức Ngày hội di sản Then và Hội nghị “Giải pháp bảo tồn và phát huy di sản diễn xướng Then trong bối cảnh phát triển du lịch cộng đồng” trong 2 ngày 9 – 10.5.2024.
Theo đó sẽ tổ chức không gian trưng bày các hiện vật mang giá trị văn hóa gắn liền với Then, biểu diễn các trích đoạn nghi lễ Then.
Các đại biểu cũng sẽ tham gia điền dã, khảo sát và tìm hiểu thực tiễn hoạt động diễn xướng Then nghi lễ, hoạt động của các câu lạc bộ hát Then – đàn tính, hoạt động chế tác đàn tính, soạn lời Then.
Chương trình nhằm tôn vinh các giá trị di sản Then, tập hợp các ý kiến của chuyên gia thảo luận về vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị di sản diễn xướng Then nhằm phát triển du lịch cộng đồng, nêu bật vai trò và giá trị của Then trong vấn đề phát triển bền vững văn hóa, xã hội, du lịch bền vững và kinh tế của huyện Bình Liêu.
Nghệ nhân ưu tú Hoàng Thị Viên (68 tuổi) tâm sự: “Niềm vui lớn nhất ở tuổi này là được biểu diễn hát then đàn tính trên sân khấu. Mùa hè này, tôi sẽ tiếp tục đi truyền dạy hát Then đàn tính tại huyện Hải Hà và truyền dạy miễn phí cho lớp học 30 cháu tại địa phương. Sắp tới có hội thảo về bảo tồn hát then và đưa vào phát triển du lịch, tôi cũng cảm thấy mừng. Như vậy là đã tìm ra một hướng đi mới cho loại hình diễn xướng Then rồi”.
