Bắt đầu chuẩn bị tang lễ cựu Giáo hoàng Benedict XVI
Dự kiến có ít nhất 60.000 người dự tang lễ của cựu Giáo hoàng Benedict XVI vào ngày 5.1 và khoảng 30.000 người dự kiến đến Vương cung thánh đường St.Peter mỗi ngày trong 3 ngày thi hài của cựu giáo hoàng quàn tại đây, New York Times dẫn lời Bruno Frattasi - quan chức an ninh thành phố Rome.
Bruno Frattasi cho biết, không phận trên St. Peter sẽ bị đóng trong buổi lễ ngày 5.1 và ít nhất 1.000 cảnh sát được triển khai. Tình nguyện viên của cơ quan bảo vệ dân sự quốc gia cũng sẽ hỗ trợ những người tham gia tang lễ và xe cứu thương cũng được huy động. Hệ thống giao thông công cộng của Rome cũng được điều chỉnh để phục vụ nhiều hành khách hơn.
Khi cựu Giáo hoàng Benedict XVI qua đời ngày 31.12.2022, câu hỏi đặt ra là những truyền thống tang lễ giáo hoàng nào có thể áp dụng cho một cựu giáo hoàng.
Hiện chưa rõ tang lễ cựu Giáo hoàng Benedict sẽ diễn ra như thế nào. Văn phòng báo chí Vatican cho biết sẽ sớm cung cấp thông tin. Những người theo dõi Giáo hội cho hay, Giáo hoàng Francis dự kiến tự chủ trì lễ tang, trong khi trách nhiệm này theo truyền thống thuộc về trưởng Hồng y đoàn. Một giáo hoàng đương nhiệm chủ trì tang lễ người tiền nhiệm sẽ đánh dấu một thời khắc lịch sử cho giáo hội.
Sinh thời, khi còn là Hồng y Joseph Ratzinger, cựu Giáo hoàng Benedict XVI đã chủ trì tang lễ cho người tiền nhiệm là Giáo hoàng John Paul II năm 2005. Tang lễ Giáo hoàng John Paul II có phần nghi lễ kéo dài 3 giờ và vào thời điểm đó là lễ tang có số người tham dự đông nhất trong lịch sử.
Ulrich Nersinger - nhà nghiên cứu về Vatican và từng làm việc cho văn phòng nghi lễ của giáo hoàng - cho biết: “Những nghi thức sau cái chết của một vị giáo hoàng đương nhiệm rất rõ ràng và được chuẩn bị kỹ. Vấn đề lớn là: Nếu một giáo hoàng danh dự qua đời, điều gì sẽ được thực hiện? Đó là một trải nghiệm mới".
Ông gợi ý, tang lễ có thể diễn ra theo di chúc của cựu Giáo hoàng Benedict, nhưng phần lớn cũng sẽ phụ thuộc vào quyết định của Giáo hoàng Francis.
Cựu Giáo hoàng Benedict được chôn cất ở đâu?
Giáo hoàng đương nhiệm có thể chỉ định vị trí chôn cất mình mong muốn. Một số giáo hoàng đã chọn những nhà thờ quan trọng ở Rome hoặc các giáo xứ địa phương nhưng đa số chọn Vương cung thánh đường St Peter. Một tấm bảng bằng đá cẩm thạch trên tường ở St Peter cho biết, 148 vị giáo hoàng - trong tổng số 266 vị - đã an nghỉ ở đây, dù có một số giáo hoàng sau đó đã được chuyển đi.
Trước cựu Giáo hoàng Benedict, giáo hoàng thoái vị gần nhất là Gregory XII, được chôn cất tại một nhà thờ ở miền trung Italia. Nhưng các sử gia nhà thờ nói rằng trường hợp này không phải một tiền lệ hữu ích.
Peter Seewald, người viết tiểu sử của cựu Giáo hoàng Benedict, cho biết, cựu giáo hoàng mong muốn được chôn cất bên trong khuôn viên Vương cung thánh đường St Peter, trong hầm mộ đặt hài cốt của cố Giáo hoàng John Paul II trước năm 2011.
Tại sao có 3 cỗ quan tài chôn cất giáo hoàng?
Theo truyền thống, tang lễ diễn ra từ 4-6 ngày sau khi giáo hoàng qua đời. Hướng dẫn được nêu trong cuốn sổ tay dày 400 trang của Vatican: “Các nghi thức tang lễ của Giáo hoàng La Mã".
Trong tang lễ có 3 quan tài, bên trong cùng làm bằng cây bách và buộc kín bằng ruy băng đỏ; cỗ quan tài lớn hơn ở giữa làm bằng kẽm, được trang trí bằng một cây thánh giá, có tên của giáo hoàng, những năm làm giáo hoàng và huy hiệu cá nhân; ngoài cùng là quan tài làm bằng cây gỗ du hoặc gỗ quả óc chó, được đóng bằng những chiếc đinh vàng.
Theo New York Times, ý nghĩa biểu tượng của 3 cỗ quan tài không được hiểu rộng rãi. Christopher Bellitto, nhà sử học của Đại học Kean, người nghiên cứu về nhà thờ cho biết, truyền thống này là bí ẩn.
Giáo sư Faggioli cho rằng, 3 cỗ quan tài có thể tăng cường khả năng bảo vệ thi hài của giáo hoàng - có lẽ liên quan đến thời kỳ giáo hoàng là một nhân vật chính trị và hài cốt của ông cần được bảo vệ khỏi kẻ thù.
Gabriel Radle, giáo sư thần học tại Đại học Notre Dame cho biết, cỗ quan tài bằng kẽm có thanh thế nhất định đồng thời giúp bảo quản thi hài vốn sẽ được khai quật nếu giáo hoàng đó trở thành vị thánh. Trong khi đó, quan tài bằng gỗ có thể đóng vai trò kết nối trực quan với con người bình thường, cho thấy rằng “khi chết, họ cũng giống như bất kỳ người nào khác đang trên đường đến cái chết của mình", Giáo sư Radle nói.
Trước tang lễ, thi hài của giáo hoàng được đặt trong quan tài bằng gỗ bách đơn giản, phủ một tấm vải trắng bên ngoài. Đặt cạnh thi hài giáo hoàng là những đồng xu được đúc trong những năm ông nắm quyền và một bản sao bài điếu văn về cuộc đời ông.
Quan tài bằng gỗ bách sau đó được đưa đến hầm mộ. Tại đây, 3 chiếc quan tài được đóng kín và đặt trong ngôi mộ trong khi các quan chức Vatican hát “Salve, Regina”.
Giáo hoàng có được hỏa táng hoặc hiến tạng không?
Giáo hoàng không được hỏa táng. Giáo hội Công giáo từ lâu có xu hướng chôn cất thi thể. Từ năm 1963, những người Công giáo bình thường mới được phép hỏa táng.
Trong khi nhà thờ Công giáo khuyến khích hiến tạng - cả Giáo hoàng Francis và cựu Giáo hoàng Benedict XVI đều ủng hộ điều này nhưng bản thân giáo hoàng không thể hiến tạng.
Theo một bức thư do thư ký của Giáo hoàng Benedict XVI viết năm 2011, Benedict XVI có thẻ hiến tạng, nhưng thẻ này hết hiệu lực khi ông được bầu làm giáo hoàng.
Các quan chức Vatican lo ngại nếu một giáo hoàng hiến tạng trở thành một vị thánh thì nội tạng đó sẽ trở thành di vật trong cơ thể người khác.
Tuy nhiên, trong một thời gian dài, tim và ruột của các giáo hoàng đã qua đời từng được lấy ra như một phần của thủ tục ướp xác. Nhà thờ Saints Anastasio và Vincent gần đài phun nước Trevi ở Rome chứa trái tim được ướp xác của 22 vị giáo hoàng, có từ thời Sixtus V năm 1590, được bảo quản như thánh tích. Tu nhiên, hoạt động này đã bị ngưng vào thế kỷ 20.
