Quan tâm tới văn hóa Nhật Bản
Lee Xian Jie, 33 tuổi, người Singapore, đang trò chuyện với người dân địa phương tại một ngôi nhà cổ ở Ryujin, khu vực có khoảng 2.700 người ở độ cao khoảng 500 mét thuộc tỉnh Wakayama, miền trung Nhật Bản.
Lee đã cùng bạn bè mua ngôi nhà khoảng 110 năm tuổi với giá khoảng 2 triệu yen (khoảng 14.500 USD) vào mùa hè năm 2022 và đang cải tạo ngôi nhà thành nhà nghỉ trọ. Lee cũng điều hành nhà hàng Ryunohara Shokudo ở bên cạnh chuyên phục vụ các món ăn làm từ hải sản và rau địa phương.
Lee cho biết, những cột gỗ anh đào và những hốc tường nhỏ được thiết kế để treo đèn kiểu Nhật Bản mang đến cho những ngôi nhà cổ bầu không khí độc đáo mà những ngôi nhà hiện đại không thể có được, thể hiện cách mọi người sống ngày xưa.
Lee tốt nghiệp một trường đại học ở Tokyo, sau đó đầu quân cho một công ty công nghệ thông tin của Nhật Bản. Quan tâm đến văn hóa Nhật Bản, anh bị Ryujin thu hút khi biết người dân địa phương có phong tục trồng trà trong sân của họ. Lee quyết định chuyển đến ngôi làng này sau nhiều lần đến thăm.
Kazue Shimizu, 71 tuổi, sống trong khu vực này cho biết: “Lúc đầu, tôi băn khoăn liệu mình có thể giao tiếp với Lee hay không. Bây giờ tôi là người hâm mộ của cậu ấy vì cậu ấy đã học được rất nhiều về Nhật Bản và rất lịch sự".
Một quan chức của văn phòng thành phố Tanabe, nơi có ngôi làng và đã giúp trợ cấp cho hoạt động của Lee, cho biết: "Chúng tôi hi vọng anh ấy sẽ lãnh đạo việc hồi sinh khu vực".
Những ngôi nhà bị bỏ hoang đang tăng ở Nhật Bản do dân số già đi và suy giảm. Theo cuộc khảo sát của Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản, có khoảng 8,49 triệu ngôi nhà không có người ở trên khắp đất nước trong năm 2018, tăng khoảng 1,5 lần so với năm 1998 và chiếm 13,6% tổng số ngôi nhà.
Viện nghiên cứu Nomura ước tính, số lượng nhà bỏ trống sẽ lên tới 23,03 triệu - hay 31,5% tổng số nhà - vào năm 2038 trừ khi bị phá hủy trên quy mô lớn. Nói cách khác, cứ 3 ngôi nhà thì sẽ có 1 ngôi nhà bị bỏ trống.
Nhà bỏ hoang đã trở thành một vấn đề đau đầu ở Nhật Bản, với cứ 7 ngôi nhà thì có 1 ngôi nhà không có người ở. Nhưng những ngôi nhà cổ này dường như có triển vọng thu hút ngày càng nhiều người nước ngoài. Việc người nước ngoài mua những ngôi nhà bỏ hoang ở Nhật Bản vốn bị đình trệ trong đại dịch COVID-19 nhưng đang bắt đầu sôi động trở lại.
Kích thích sự quan tâm của người Nhật Bản
Năm 2020, Parker J. Allen và Matt Ketchum, người Mỹ, đã thành lập Akiya & Inaka - nghĩa là ngôi nhà bỏ hoang và vùng nông thôn - ở Tokyo để tìm người mua những ngôi nhà cũ ở vùng nông thôn Nhật Bản. Họ nhận được khoảng 40 yêu cầu trong năm 2022, tăng khoảng 5 lần so với năm 2020, phần lớn là những chủ sở hữu công ty ở độ tuổi 40 và 50.
Những ngôi nhà phổ biến nhất là những ngôi nhà có giá khoảng 20 triệu yen (145.159 USD) và nằm ở các tỉnh Kanagawa, Shizuoka và Chiba - tất cả những khu vực có kết nối thuận tiện đến Tokyo. Một số người mua tiềm năng đã tăng ngân sách mua lên 40 triệu yen (290.318 USD) nhờ đồng yen yếu.
Parker cho biết, nhiều người mua sử dụng những ngôi nhà bỏ hoang làm biệt thự nghỉ dưỡng và dự định chuyển đến ở sau khi nghỉ hưu.
Những ngôi nhà bị bỏ hoang là vấn đề với chính quyền địa phương cho dù người mua nước ngoài tăng mua cũng không thể giải quyết hết được vì quá nhiều ngôi nhà bỏ trống ảnh hưởng tới nỗ lực phục hồi ở địa phương.
Để đạt được một xã hội đa văn hóa, cần thiết lập các khu dân cư thân thiện với cư dân nước ngoài, những người nhận ra sự khác biệt trong truyền thống, cuộc sống hàng ngày và ý thức về giá trị của họ.
“Với việc chính quyền địa phương và các mối quan tâm khác đóng vai trò là cầu nối, nên chủ động tạo cơ hội cho người nước ngoài và người dân địa phương tương tác với nhau và tăng cường hiểu biết lẫn nhau” - Yasuhiko Nakajo, giáo sư tại Đại học Meikai, người am hiểu về vấn đề nhà ở bỏ hoang, cho biết.
Ông lưu ý thêm: “Hình ảnh tích cực về những ngôi nhà bỏ hoang, nếu được lan truyền thông qua người nước ngoài hòa nhập vào cộng đồng địa phương, có thể làm suy yếu hình ảnh xấu về chúng trong mắt người Nhật và khiến chúng được coi là tài sản quý”.
