Trung Quốc quan tâm đến hợp tác với Nga
Nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của Nga sang Trung Quốc tăng 48,8% lên 61,45 tỉ USD. Các cơ quan chức năng của Nga và Trung Quốc đã đặt ra nhiệm vụ đưa kim ngạch thương mại song phương lên 200 tỉ USD mỗi năm.
Vào tháng 6 năm nay, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Liên bang Nga Igor Morgulov nói rằng, cột mốc quan trọng này có thể đạt trước kế hoạch, vào cuối năm 2022. Tuy nhiên, mức tăng kim ngạch thương mại năm nay có phần khiêm tốn hơn năm ngoái, chỉ 36%, trong khi kết quả của năm đã lên tới 146,9 tỉ USD.
Đây được cho là rất ít so với tổng thương mại nước ngoài của Trung Quốc, đạt mức cao nhất: 3,6 nghìn tỉ USD trong cùng bảy tháng. Chỉ tính riêng trong tháng 7, Trung Quốc đã giao dịch với toàn thế giới với giá trị 564,66 tỉ USD, nhưng điều đáng mừng là mức tăng trưởng thương mại song phương của hai nước (29%) vẫn vượt đáng kể mức tăng của tổng kim ngạch thương mại của Trung Quốc - 10,4%.
Sự tăng trưởng này ở mức độ lớn hơn nhờ sự gia tăng xuất khẩu của Nga sang Trung Quốc và phần lớn trong đó là các nguồn năng lượng cũng như do giá cả tăng. Vào tháng 5, Liên bang Nga dẫn đầu về nguồn cung dầu cho Trung Quốc, vượt qua Saudi Arabia. Khối lượng xuất khẩu lên tới 8,42 triệu tấn, tương đương 1,98 triệu thùng mỗi ngày, cao hơn 55% so với tháng 5.2021.
Theo báo cáo của Gazprom, trong 6 tháng của năm 2022, nguồn cung cấp khí đốt cho Trung Quốc tăng 63,4%, lên tới 7,5 tỉ mét khối. Vào tháng 6, đã bắt đầu xây dựng nhánh thứ hai của đường ống dẫn khí đốt, có thể xuất khẩu tới 10 tỉ mét khối khí đốt mỗi năm sang Trung Quốc.
Song nhập khẩu từ Trung Quốc sang Nga chỉ tăng 5% trong 7 tháng đầu năm và Nga hy vọng rằng Trung Quốc, trong bối cảnh các lệnh trừng phạt và hạn chế thương mại với các nước EU và Mỹ, trước hết sẽ cung cấp thiết bị, công nghệ cũng như nhiều loại hàng hóa tiêu dùng mà trước đây Nga vẫn nhập từ Châu Âu.
Các công ty lớn của Trung Quốc rất quan tâm đến việc hợp tác với Nga, nhưng họ sợ các lệnh trừng phạt thứ cấp và sợ mất lợi nhuận đáng kể ở các thị trường phương Tây, vốn có mức độ cao hơn mức lợi nhuận có thể có theo hướng của Nga.
Ngày 8.6, RIA Novosti, trích dẫn một nguồn tin, viết rằng công ty toàn cầu Huawei đã bắt đầu đóng cửa các cửa hàng bán lẻ ở Nga do thiếu sản phẩm trong kho. Có thể các công ty Trung Quốc đang tìm những phương án tối ưu nhất để kinh doanh tại Nga trong điều kiện hiện nay.
Theo các chuyên gia, các kế hoạch lách lệnh trừng phạt đang được thực hiện và có khả năng các doanh nghiệp Trung Quốc quan tâm sẽ sớm sử dụng các kế hoạch này.
Tuy nhiên, xuất khẩu điện thoại thông minh của Trung Quốc sang Nga đã tăng mạnh. Nếu trong nửa đầu năm 2021, có 486.000 điện thoại thông minh Realme được bán ở Nga thì đến năm 2022, số lượng đã tăng lên 1,1 triệu chiếc. Các nhà mạng Nga đã chuyển trọng tâm sang công nghệ Trung Quốc. Thị phần xe tải Trung Quốc tại thị trường Nga đạt 31% trong tháng 6 và tăng lên 44% trong nửa tháng 7. Thương hiệu Omoda đã gia nhập thị trường xe du lịch của Nga và chuẩn bị bước vào vị trí chủ lực của ngành công nghiệp ôtô Trung Quốc là Hongqi. Xe địa hình SUV Tank sẽ xuất hiện trong tương lai gần và Voyah sẽ bắt đầu bán xe của họ ở Nga vào năm 2023.
Những trở ngại
Tuy nhiên, những trở ngại khác đối với sự phát triển của thương mại vẫn khiến các doanh nghiệp Trung Quốc lo ngại như trước đây: Các rào cản hành chính, luật thuế phức tạp, thanh tra kinh doanh bất tận, truy tố hình sự... Các công ty lớn của Trung Quốc thường tập trung vào khối lượng lớn, trong khi thị trường Nga đôi khi quá nhỏ đối với họ. Để thực hiện các mô hình kinh doanh của mình, họ sẽ cần cổ phần lớn của thị trường Nga, và sau đó là vấn đề về quy định chống độc quyền, điều này chỉ có thể được giải quyết ở cấp nhà nước.
Vấn đề thanh toán bằng tiền tệ quốc gia vẫn còn tồn tại, điều này trở nên gay gắt hơn với những hạn chế về tiền tệ. Trước đây, một doanh nghiệp lớn của Trung Quốc giao dịch với toàn thế giới dựa vào các khoản thanh toán bằng tiền tệ tự do chuyển đổi. Bây giờ họ đang nói về việc tạo ra một số loại tiền tệ thanh toán trong khuôn khổ các hiệp hội lớn của các quốc gia, ví dụ như BRICS hoặc EEC. Nhưng cho đến nay, việc triển khai thực tế những ý tưởng này vẫn chưa đạt được.
Những khó khăn về vận tải cũng làm cho giao thương bị chậm lại. Mặc dù các cửa khẩu biên giới giữa Liên bang Nga và Trung Quốc đang được mở rộng, nhưng hiện tại chúng vẫn tạo thêm khó khăn cho việc mở rộng thương mại. Tuy nhiên, vấn đề này đang được giải quyết. Kể từ tháng 2, một số tuyến đường vận chuyển hàng hóa mới giữa hai nước đã xuất hiện. Vào ngày 10.6, cây cầu đường bộ đầu tiên đã được thông xe, nối vùng Amur của Nga với tỉnh Hắc Long Giang của Trung Quốc. Tuyến đường mới rút ngắn 300km từ Blagoveshchensk đến Heihe, công suất 900 xe tải mỗi ngày.
Hãng vận tải Fesco đã khởi động hai chuyến tàu container từ Trung Quốc đến Nga: Vào tháng 5 - từ Thành Đô đến Kaliningrad, vào tháng 7 - từ Thượng Hải đến Mátxcơva. Tuyến đường đầu tiên được lên kế hoạch để vận chuyển các linh kiện cho đồ điện tử, và tuyến thứ hai chở vật liệu xây dựng, thiết bị gia dụng và quần áo.
Nhìn chung, trong điều kiện hiện nay, Nga không có giải pháp nào khác ngoài việc tăng cường hợp tác với Trung Quốc. Việc chuyển hướng về phía Đông sớm muộn gì cũng sẽ diễn ra.
