Các nhà nghiên cứu ở một số quốc gia đã xác định các biến thể tái tổ hợp của các chủng phụ của Omicron. Đã có những dấu hiệu ban đầu cho thấy biến thể COVID-19 mới khả năng lây truyền cao hơn các biến thể gốc. Đây là những gì chúng ta biết về các biến thể mới này cho đến thời điểm hiện tại.
Những biến thể mới này là gì?
Cơ quan An ninh Y tế Anh đang theo dõi 3 dòng tái tổ hợp: XD, XE và XF.
XD là lai giữa Delta và BA.1, chủng phụ của biến thể Omicron và đã được phát hiện ở Pháp, Đan Mạch và Bỉ.
XE là sự tái tổ hợp của 2 biến chủng phụ của các biến thể Omicron gồm BA.1 và BA.2. Biến thể lai XE có 3 đột biến không có trong trình tự biến thể BA.1 và BA.2. Biến thể mới XE cũng chỉ được phát hiện ở Anh.
XF là sự tái tổ hợp giữa Delta và BA.1 nhưng cho tới nay chỉ được phát hiện ở Anh.
Mối quan hệ của các biến thể mới
XD được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 12.2021 và đến ngày 22.3, có 49 mẫu nhiễm biến thể XD đã được tìm thấy ở Pháp, Đan Mạch và Bỉ.
Nhà virus học Tom Peacock từ Đại học Hoàng gia London cho biết, đây là thể tái tổ hợp cần theo dõi vì sự lây lan của nó ra nhiều quốc gia và có thành phần của Delta, biến thể gây ra các hệ quả lâm sàng nghiêm trọng hơn.
“Mối lo ngại là liệu có những thay đổi phi cấu trúc trong Delta góp phần vào mức độ nghiêm trọng và/hoặc nhân rộng tế bào" - ông nói.
Đến 22.3, Cơ quan An ninh Y tế Anh xác định được 637 ca biến thể mới XE ở Anh. Chúng được phân bổ theo địa lý trên khắp nước Anh và ngày càng tăng về số lượng, cho thấy sự lây lan cộng đồng.
Cơ quan này đã so sánh các mẫu bộ gene của biến thể phụ BA.2 của Omicron, biến thể chiếm ưu thế ở Anh, và nhận thấy rằng XE có khả năng lây truyền cao hơn 9,8%.
Giáo sư Susan Hopkins, cố vấn y tế chính của Cơ quan An ninh Y tế Anh chỉ ra, cho đến nay vẫn chưa có đủ bằng chứng để đưa ra kết luận về khả năng lây truyền, mức độ nghiêm trọng hoặc hiệu quả của vaccine trước biến thể XE.
Tới nay, chỉ có 39 trình tự của biến thể lai XF được xác định và chỉ có ở Anh. Lần đầu tiên phát hiện biến thể XF vào ngày 7.1 và không có mẫu nào được tìm thấy kể từ ngày 14.2 năm nay. Cơ quan An ninh Y tế Anh kết luận, XF không có khả năng liên quan đến sự phát triển bền vững của cộng đồng.
Các biến thể lai từng xuất hiện
Có, các biến thể từng tái tổ hợp trước đây trong đại dịch COVID-19. Hai loại virus có liên quan lây nhiễm vào cùng một tế bào có thể tạo ra một bộ gen hỗn hợp.
Các nhà nghiên cứu đã báo cáo sự tái tổ hợp bộ gene giữa các biến thể Delta và Alpha trong 26 mẫu bệnh nhân SARS-CoV-2 ở Nhật Bản và giữa biến thể Alpha và biến thể B.1.177 ở Tây Ban Nha vào mùa hè năm 2020.
Các chuyên gia lưu ý, biến thể tái tổ hợp không phải là bất thường, đặc biệt là khi có một vài biến thể đang được lưu hành.
“Tới nay, một số biến thể lai đã được xác định trong quá trình đại dịch. Giống như các loại biến thể khác, hầu hết các biến thể lai cũng mất đi tương đối nhanh" - chuyên gia Hopkins nói.
Xét nghiệm có phát hiện ra biến thể lai XE không?
Chuyên gia Peacock, Đại học Hoàng gia London, chỉ ra, các biến thể mới được xác định bằng các xét nghiệm PCR tiêu chuẩn và cũng có thể phát hiện lây nhiễm bằng các bộ dụng cụ xét nghiệm COVID-19 nhanh.
Liệu vaccine COVID-19 có chống lại hiệu quả?
Theo SCMP, vẫn còn quá sớm để biết chắc chắn điều này nhưng các nhà khoa học đang theo dõi các dữ liệu chặt chẽ.
