Tin xấu cho chủ tịch FED
Theo khảo sát của Bloomberg đối với một số chuyên gia kinh tế trước thời điểm Mỹ công bố dữ liệu, tổng sản phẩm quốc nội Hoa Kỳ trong quý III được dự đoán sẽ tăng với tốc độ hằng năm là 4,5%, hơn gấp đôi so với giai đoạn trước. Đó sẽ là tốc độ nhanh nhất kể từ cuối năm 2021 khi nền kinh tế số một thế giới đang thoát khỏi ảnh hưởng của đại dịch.
Elie Maalouf - Giám đốc điều hành của InterContinental Hotels Group - cho biết: “Người tiêu dùng Mỹ khiến giới chuyên gia ngạc nhiên, trái ngược cả dự đoán của cả Cục Dự trữ Liên bang Mỹ. Trước đó, gần như tất cả đều cho rằng, sức mua sẽ yếu đi, nhưng thực tế lại không phải vậy”.
Quý III bùng nổ là tin tốt cho Tổng thống Joe Biden, nhưng lại gây khó khăn cho Chủ tịch FED Jerome Powell.
Kể từ khi mạnh tay tăng lãi suất hồi tháng 3.2022, FED đã cố gắng dập tắt lạm phát bằng cách giảm nhu cầu tiêu dùng, đồng thời tránh suy thoái kinh tế. Trong khi lạm phát đã hạ nhiệt do gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và xung đột Ukraina đã dịu đi, nhu cầu nội địa của Mỹ vẫn mạnh mẽ bất chấp nỗ lực của FED.
Thị trường việc làm mạnh mẽ vẫn đang thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng và hoạt động kinh doanh đang có đà tăng trưởng. Ông Powell nhận định, các dữ liệu tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ liên tục “có thể khiến lạm phát gặp rủi ro hơn nữa và có thể đảm bảo việc thắt chặt hơn nữa chính sách tiền tệ”.
Người đứng đầu FED báo hiệu, các nhà hoạch định chính sách có thể sẽ giữ lãi suất ổn định tại cuộc họp vào tuần tới, đồng thời để ngỏ khả năng tăng lãi suất thêm một lần khác trong tương lai.
Nhà kinh tế trưởng Bruce Kasman của JPMorgan Chase & Co. cho biết: “Ông ấy có thể không đủ kiên nhẫn nếu con số tăng trưởng không hạ nhiệt nhanh chóng ở thời điểm này”.
Chủ tịch Powell lưu ý, các dự báo thường kỳ vọng tăng trưởng sẽ chậm lại trong quý IV và năm tới sau quý III “rất mạnh” vừa qua. Giới chuyên gia dự đoán GDP của Mỹ sẽ tăng trưởng với tốc độ hằng năm chỉ 0,7%.
Vấn đề nằm ở chỗ nhiều chuyên gia dự báo - bao gồm cả quan chức FED - đã mất cảnh giác trước khả năng phục hồi của nền kinh tế Mỹ trước những đợt tăng lãi suất liên tục của Cục Dự trữ Liên bang.
Người tiêu dùng Mỹ tiếp tục mạnh tay chi tiêu trong quý III được hỗ trợ từ tiền lương tăng mạnh và lạm phát giảm. Sự gia tăng kỷ lục về tài sản hộ gia đình trong năm nay - nhờ những tiến bộ của giá nhà và giá cổ phiếu - có lẽ cũng đóng vai trò lớn đưa kinh tế Mỹ tăng mạnh.
Mức tăng trưởng tạm thời
Theo chuyên gia kinh tế trưởng của Bloomberg Economics, Anna Wong - một nguyên nhân khác đưa kinh tế Mỹ tăng trưởng mạnh bắt nguồn từ các chuyến lưu diễn hòa nhạc của Taylor Swift và Beyoncé cũng như các bộ phim bom tấn mùa hè “Barbie” và “Oppenheimer”.
Yelena Shulyatyeva, nhà kinh tế cấp cao về Hoa Kỳ tại BNP Paribas SA, cho biết: “Chúng tôi nghĩ rằng, đó chỉ là mức tăng trưởng tạm thời”.
Cụ thể, lượng nhập khẩu được dự báo giảm và tồn kho đều tăng trong quý III. Hai dữ liệu này khiến nhiều nhà kinh tế ngạc nhiên nhu cầu tiêu dùng cũng tăng mạnh. Xu hướng này được dự đoán sẽ khó lặp lại trong 3 tháng cuối năm.
Một số ý kiến khác lý giải, thị trường nhà ở đã bổ sung vào GDP quý III của Mỹ sau hơn 2 năm kìm hãm. Tuy nhiên, sự gia tăng mới về lãi suất thế chấp trong những tuần gần đây có nguy cơ dập tắt cơ hội hồi sinh của thị trường này.
Nền kinh tế Mỹ cũng sẽ phải đối mặt với một số cơn gió ngược khác trong quý IV như thanh toán khoản vay dành cho sinh viên và xung đột lao động. Những rủi ro khác bao gồm nguy cơ chính phủ đóng cửa vào tháng tới và căng thẳng Trung Đông leo thang.
Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của Moody's Analytics kỳ vọng kinh tế Mỹ sẽ tăng chậm với khoảng 1% trong quý IV/2023.
