Việt Nam luôn trong top đầu thế giới về chỉ số phục hồi sau dịch COVID-19

17h05: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận phiên thảo luận

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, sau 2 ngày làm việc sôi nổi, đã có 86 đại biểu phát biểu, 8 ý kiến đại biểu Quốc hội tranh luận, 40 đại biểu Quốc hội đã đăng ký nhưng chưa có thời gian phát biểu, 10 Bộ trưởng và Phó Thủ tướng Chính phủ đã tham gia phát biểu, giải trình làm rõ nhiều vấn đề được cử tri, của các đại biểu Quốc hội quan tâm.

16h55: Sự chia sẻ của ĐBQH là nguồn động viên to lớn cho các lực lượng lao động trong ngành y tế, giáo dục

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, báo cáo của Chính phủ, các phát biểu của đại biểu Quốc hội, các thành viên Chính phủ đã nêu rõ những nỗ lực của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân trong việc thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội trong điều kiện dịch bệnh.

Hơn một năm trước, khi tình hình rất căng thẳng, chúng ta đã mạnh dạn chuyển hướng chiến lược, thích ứng linh hoạt, nhờ tiếp cận được vắc xin để khẩn trương ổn định phục hồi kinh tế, ổn định vĩ mô, duy trì ổn định an sinh xã hội, có bước tiến bộ tương đối toàn diện.

Phó Thủ tướng cho biết, Việt Nam luôn nằm trong top đầu thế giới về các chỉ số phục hồi sau dịch COVID-19. Đến nay, thế giới chưa công bố hết dịch, và chúng ta cũng vậy. Tuy nhiên, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nhiều mặt, chúng ta có cơ sở để mạnh mẽ thực hiện các biện pháp quyết liệt để tiếp tục tăng trưởng nhanh hơn, bù lại hai năm vừa qua.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đến nay, chúng ta đã tiêm 260 triệu liều vaccine, nằm ở top đầu thế giới về mức độ bao phủ vắc xin tăng cường. Tuy nhiên, đại dịch không chỉ cướp đi sinh mạng, mà còn gây khó khăn, bất cập cho hệ thống giáo dục, y tế, an sinh xã hội, hệ thống kinh tế, làm nhận diện rõ hơn những điểm yếu của các ngành này. Các nước trên thế giới, kể cả những nước có trình độ phát triển cao, cũng gặp nhiều khó khăn khi đối diện với những vấn đề này. Ở Việt Nam, dù gặp khó khăn, nhưng chúng ta vẫn đang đảm bảo an sinh xã hội, đảm bảo đời sống người dân không chỉ ở thành thị, mà ở cả nông thôn, miền núi.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam ghi nhận ý kiến của các đại biểu Quốc hội về những khó khăn, thách thức, chia sẻ những khó khăn vất vả, chủ động đề xuất các giải pháp tháo gỡ cho ngành y tế, giáo dục. Sự chia sẻ của các đại biểu là nguồn động viên to lớn cho các lực lượng lao động trong ngành y tế, giáo dục.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam gửi lời cảm ơn tới những người thầy thuốc, thầy giáo, những người cống hiến trong lĩnh vực giáo dục, y tế, đã vượt qua nhiều khó khăn để nỗ lực hết mình vì sự nghiệp trồng người, sự nghiệp bảo vệ sức khỏe của người dân.

Theo Phó Thủ tướng, dù Việt Nam được xếp hạng nước thu nhập trung bình thấp, nhưng do tính ưu việt của chế độ, do truyền thống của dân tộc Việt Nam, sự nỗ lực của cả hệ thống, của ngành y tế và giáo dục, nên hai ngành này đều được đánh giá có mức phát triển và hiệu quả sử dụng nguồn lực cao hơn rõ rệt so với các nước cùng trình độ phát triển kinh tế. Kỳ vọng vào giáo dục, y tế luôn rất lớn.

Ngành y tế, giáo dục phải cân đối, đảm bảo giữa kỳ vọng của người dân và khả năng của nền kinh tế; đảm bảo bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ giáo dục, y tế; quản trị các cơ sở giáo dục, y tế, thúc đẩy ở cả khu vực công và tư.

16h45: Chính sách tài khoá đã và đang là trụ cột của nền kinh tế

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, năm 2022, nước ta có một năm điều hành quản lý kinh tế - xã hội thành công. Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết trong năm qua chính sách tài khóa đã và đang là trụ cột của nền kinh tế.

Trong đó, dù năm năm qua thực hiện chính sách giảm thuế nhiều nhưng thu nội địa tăng trưởng 9,8%, giảm chi thường xuyên 10% nhờ thực hiện nhiều giải pháp, có cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ trong thu ngân sách.

Về dự toán ngân sách năm 2023, Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ, năm 2023 sẽ là năm tiềm ẩn nhiều khó khăn như giá nguyên vật liệu trong nước tăng, dầu xăng khó khăn, lãi suất tiền gửi và tiền vay trong nước đều tăng cao, room tín dụng thắt chặt và thị trường vốn khó khăn. Đặc biệt là lạm phát và lãi suất thế giới tăng cao tác động mạnh đến điều hành kinh tế - xã hội nước ta, tác động đến sản xuất kinh doanh.

Để đảm bảo thận trọng, chủ động và chắc chắn trong điều hành ngân sách thì dự toán ngân sách đặt ra mức tăng thấp. Ngoài ra, trước ý kiến của nhiều đại biểu cho rằng mức bội chi thấp, Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ trong bối cảnh hiện nay mức bội chi đề ra là hợp lý. Nếu nâng bội chi lên cao có nghĩa là phải đi vay mà đi vay trong giai đoạn này thì hiệu quả sẽ không cao.

Về trái phiếu doanh nghiệp, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết trong thời gian tới sẽ đề xuất sửa Luật Doanh nghiệp sửa Luật Chứng khoán và các nghị định liên quan để kiểm soát một cách chặt chẽ, minh bạch và cũng là tạo ra một nguồn vốn trung và dài hạn để giúp cho việc phát triển sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng giải trình cho biết một số giải pháp trong điều hành giá xăng dầu, giá thuốc và vật tư y tế. Theo đó tập trung rà soát để kịp thời sửa đổi, hoàn thiện các quy định của pháp luật có liên quan.

16h35: Không thỏa mãn, chủ quan, lơ là trước những tác động trực tiếp đến kinh tế vĩ mô

Giải trình các vấn đề đại biểu nêu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) Nguyễn Chí Dũng khẳng định năm 2022 là năm hết sức đặc biệt. Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của năm 2022 được xây dựng trong bối cảnh nhiều vấn đề thế giới và trong nước chưa lường hết được, đặc biệt đó là thay đổi rất nhanh, rất phức tạp, rất khó lường và vượt xa các dự báo.

Bộ trưởng Bộ KHĐT Nguyễn Chí Dũng đã điểm lại các kết quả nổi bật của nền kinh tế trong năm 2022, phân tích nguyên nhân của thành công này.

Bên cạnh kết quả đạt được, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết nền kinh tế còn nổi lên một số tồn tại, bất cập: Đó là chất lượng tăng trưởng kinh tế, năng suất lao động, chính sách tài khóa, tiền tệ, quản lý điều hành xăng dầu, thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế, giải ngân vốn đầu tư công còn chậm, nhất là 3 chương trình mục tiêu quốc gia… Cùng với giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong ngắn hạn là những vấn đề trong trung, dài hạn như tiếp tục cơ cấu lại nền kinh tế, hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh…

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, những  khó khăn, thách thức trong thời gian tới là rất lớn với nhiều yếu tố bất định hơn, phức tạp hơn, tác động nhanh hơn, mạnh hơn, toàn diện hơn. Vì vậy, chúng ta tuyệt đối không được thỏa mãn, chủ quan lơ là, đặc biệt là những yếu tố tác động trực tiếp đến kinh tế vĩ mô, lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn…

Tiếp thu, ghi nhận các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, về phần Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, cơ quan liên quan để tiếp tục theo dõi chặt chẽ, nghiên cứu kịp thời, đề xuất các giải pháp trong cái thời gian tới.

Bộ trưởng cũng giải trình thêm về tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Trong đó khẳng định đây là nội dung quan trọng, then chốt để thúc đẩy tăng trưởng, phục hồi, phát triển kinh tế và được các đại biểu và cử tri cả nước quan tâm. Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành rất nhiều nghị quyết, công điện, văn bản để đôn đốc, chỉ đạo, triển khai, tổ chức 3 hội trực tuyến, 6 tổ công tác. Kết quả tuy có thấp hơn khoảng 1 điểm phần trăm nhưng về giá trị tuyệt đối thì đã thực hiện cao hơn 40.000 tỉ đồng, tức là tăng 16%.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã báo cáo nguyên nhân khiến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt như mong muốn, trong đó 76,5% vốn ngân sách nhà nước là do địa phương quản lý và tổ chức thực hiện. Bộ trưởng đề nghị nâng cao vai trò của Hội đồng nhân dân và các đại biểu Quốc hội trong việc giám sát từ khâu lựa chọn dự án, chuẩn bị đầu tư đến giải phóng mặt bằng và tổ chức thi công.

Đối với công tác giải phóng mặt bằng, Bộ trưởng kiến nghị nghiên cứu sửa ngay trong Luật Đất đai theo hướng cho thực hiện một số hành động trước như kiểm đếm, đo đạc, khảo sát khi chúng ta đã có quy hoạch và có chủ trương đầu tư, như vậy sẽ giảm được 6 đến 8 tháng về tiến độ triển khai.

Về Chương trình phục hồi KTXH, Bộ trưởng Dũng khẳng định đây là chương trình rất lớn và lần đầu tiên thực hiện quy mô lớn đòi hỏi phải tiết kiệm, hiệu quả và chống thất thoát, lãng phí và trục lợi vì vậy phải ban hành nhiều chính sách để quản lý. Thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với các bộ, ngành, địa phương sẽ tiếp tục đẩy nhanh hơn triển khai chương trình này…

16h20: Lạm phát nước ta thấp hơn nhiều nước trên thế giới

Thống đốc ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng giải trình, tiếp thu, làm rõ một số vấn đề các đại biểu Quốc hội quan tâm.

Báo cáo Quốc hội và cử tri cả nước về điều hành lãi suất tín dụng và tỷ giá, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, bối cảnh năm 2022 có nhiều khó khăn hơn nhiều so với những đánh giá vào cuối năm 2021, xu hướng lạm phát kéo dài hiển hiện ở khắp các nước trên thế giới, FED đã tăng lãi suất cao và dự kiến sẽ vẫn tiếp tục ở mức cao, đồng đô la Mỹ tăng mạnh khiến nhiều đồng tiền khác suy giảm. Những diễn biến như vậy khiến Ngân hàng trung ương các nước trên thế giới đều gặp khó khăn.

Trong nước, diễn biến của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, chứng khoán tác động mạnh đến hoạt động tiền tệ và ngân hàng. Trong khi đó, chính sách tiền tệ được giao nhiều nhiệm vụ, đa mục tiêu. Ngay trong bối cảnh lãi suất thế giới tăng cao, Ngân hàng Nhà nước vẫn được giao nhiệm vụ ghìm giữ lãi suất. Đây thực sự là việc khó khăn, thách thức.

Trong 9 tháng đầu năm, Ngân hàng Nhà nước đã bám sát diễn bến kinh tế vĩ mô tiền tệ và điều hành linh hoạt, đồng bộ với liều lượng vào các thời điểm hợp lý. Qua đó góp phần kiểm soát lạm phát ở mức bình quân 9 tháng là 2,73%, năm 2022 ước đạt dưới 4%. Đây là mức thấp hơn rất nhiều so với các nước trên thế giới, là yếu tố góp phần cho tăng trưởng kinh tế đạt mức dự kiến 8% cho cả năm nay.

Nhấn mạnh giải pháp ứng phó với những biến động trong chính sách kinh tế vĩ mô và tiền tệ, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng phải đánh giá tại từng thời điểm, tại từng giai đoạn để xác định những mục tiêu trọng tâm, trọng điểm, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thực hiện tốt các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Do đó, phải cân đối giữa việc ổn định thị trường ngoại hối, tỷ giá tăng cao…

Liên quan đến vấn đề tháo gỡ khó khăn cung ứng xăng dầu, Ngân hàng Nhà nước cũng đề nghị Bộ Công thương phải có đánh giá chi tiết, cụ thể, phân tích những nguyên nhân dẫn đến cái hiện tượng khan hiếm, rối loạn cung ứng và có những giải pháp phù hợp.

Về phía hoạt động tín dụng của ngân hàng, trong điều hành, Ngân hàng Nhà nước rất quan tâm đối với các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, trong đó có kinh doanh xăng dầu; đồng thời đã có công văn gửi các tổ chức tín dụng phải đáp ứng cho lĩnh vực kinh doanh này.

Về Chương trình hỗ trợ lãi suất 2%, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành ban hành Nghị định, thông tư hướng dẫn, tuy nhiên, về thực tiễn, số lượng hỗ trợ còn ít, sự giám sát từ sớm từ xa, những phân tích, đánh giá nguyên nhân của các đại biểu Quốc hội là hoàn toàn chính xác.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp cùng các Bộ, ngành tiến hành đánh giá, khảo sát trong thời gian tới và báo cáo tổng thể với Chính phủ và Quốc hội.

16h10: Nhiều bệnh viện tham gia tự chủ là tự chủ chi phí thường xuyên chứ không phải tự chủ chi phí đầu tư

Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (đoàn TP.HCM) nhắc tới Nghị quyết số 54 về cơ chế đặc thù trong phát triển TPHCM.

Theo đại biểu, nếu không có Nghị quyết 54, tình hình về mặt xã hội, phòng, chống dịch phát triển kinh tế của Thành phố không được như ngày nay.

Tuy nhiên, đến nay kết quả đạt được vẫn chưa được như mong muốn. Theo đó, lý do khách quan là do 2 năm phòng, chống dịch COVID-19, sự phối hợp của các bộ, ngành Trung ương còn hạn chế; còn lý do chủ quan là do có những giai đoạn, những công việc thành phố chưa làm quyết liệt.

Trên cơ sở Nghị quyết của Quốc hội, đại biểu bày tỏ đồng tình TP.Hồ Chí Minh phối hợp với các bộ, ngành Trung ương thực hiện tiếp cho đến cuối năm 2023. Tuy nhiên, TP.Hồ Chí Minh đang tích cực chuẩn bị cùng Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị để có Nghị quyết về phát triển thành phố năm 2030 hướng đến năm 2045. Khi có nghị quyết này, trong thời gian sớm nhất sẽ báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội để trình Quốc hội tại phiên họp bất thường sớm nhất để phát huy những mặt tích cực, đặc biệt là liên quan đến mô hình chính quyền đô thị.

Bên cạnh đó, TP.Hồ Chí Minh phải cam kết mạnh hơn nữa, trở thành nơi điển hình giải quyết những khó khăn chung trên cả nước trên địa bàn thành phố như đầu tư công, nhà ở xã hội, phát triển giao thông, khắc phục hậu quả biến đổi khí hậu, phát triển nhân lực khoa học công nghệ và kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, hiện nay cần triển khai các giải pháp để khắc phục sáu điểm nghẽn trong hoạt động của các bệnh viện công. Theo đại biểu, các bệnh viện hoạt động trong điều kiện cơ chế thị trường nhưng có nhiều quyết định hiện nay không phù hợp với thực tế và trái cơ chế thị trường.

Ví dụ, hiện nay đã có Nghị định 85 năm 2012 xác định từ năm 2018 trở đi, giá dịch vụ phải phản ánh đầy đủ 7 loại chi phí nhưng đến nay vẫn chỉ có 4 loại, còn 3 loại chi phí chưa có. Do đó, đề nghị khẩn trương bổ sung hoặc giao cho cơ sở xây dựng đủ 7 loại chi phí này.

Về đấu thầu, tại Thông tư 15 năm 2019 quy định giá đấu được của năm nay không cao hơn giá đấu thầu của năm ngoái, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cho rằng quy định này rất phi thị trường. Lý giải về quan điểm trên, đại biểu cho biết giá phụ thuộc vào thị trường, giá vật tư tăng thì các yếu tố khác cũng tăng. Do đó đề nghị quy định giá đấu thầu thời điểm nào là do thị trường thời điểm đó quyết định.

Mặt khác, đại biểu cho rằng Nhà nước phải khẳng định trách nhiệm của mình đầu tư cho các bệnh viện. Theo đại biểu, hầu hết các bệnh viện tham gia tự chủ là tự chủ chi phí thường xuyên chứ không phải tự chủ chi phí đầu tư. Tuy nhiên, đến nay hầu như không bố trí ngân sách cho các bệnh viện tự chủ chi thường xuyên có kinh phí đầu tư, không có kinh phí đầu tư không mua được máy móc thiết bị mới cho nên buộc phải thuê máy, đặt máy để làm dịch vụ. Do đó đề nghị cho các bệnh viện tiếp tục được thuê máy, đặt máy đến khi có kinh phí đầu tư để việc hoạt động không bị gián đoạn.

15h50: Đánh giá lại việc sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu

Phát biểu ý kiến, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi quan tâm đến vấn đề bảo đảm nguồn cung ứng xăng dầu phục vụ phát triển kinh tế xã hội và an ninh năng lượng. Đại biểu chỉ ra rằng, thời gian vừa qua tình trạng khan hiếm xăng dầu, biến động về cung ứng mặt hàng xăng dầu đang đặt ra yêu cầu cấp bách về quản lý mặt hàng này.

Đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương, Bộ Tài chính rà soát quy trình quản lý, điều hành xăng dầu, từ khâu sản xuất, nhập khẩu, phân phối, điều hành giá, nhằm bảo đảm nguồn cung ứng, tiết giảm chi phí trung gian, có chính sách thuế phù hợp, đánh giá lại việc sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu. Tăng cường triển khai các biện pháp kiểm tra, giám sát kịp thời, ngăn chặn xử lý nghiêm các hành vi sai phạm trong hoạt động kinh doanh xăng dầu.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị tăng cường nguồn lực cho việc dự trữ xăng dầu, xây dựng các kho trữ xăng dầu quốc gia, bảo đảm trữ lượng đủ phục vụ nhu cầu thị trường trong thời gian dài, để tăng cường khả năng đối phó với các diễn biến lớn từ nguồn cung và giá thế giới.

Về lâu dài, cần đẩy mạnh hoạt động sản xuất, khuyến khích tạo điều kiện cho các doanh nghiệp mở rộng sản xuất trong nước. Đại biểu đề nghị Chính phủ nghiên cứu, sớm phê duyệt đề án mở rộng, nâng cấp quy mô nhà máy xăng dầu Dung Quất, thành lập trung tâm năng lượng dầu khí quốc gia tại Khu Kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi để phát triển công nghiệp năng lượng, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

15h30: Quốc hội nghỉ giải lao

15h20: Cải cách chính sách an sinh xã hội tương đồng với các giai đoạn phát triển

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Lâm Văn Đoan (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng) cho rằng sau hơn 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Việt Nam đã bước vào nhóm các nước đang phát triển có thu nhập trung bình thấp, tiếp tục thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế nhanh, bền vững.

Tại Đại hội 13 của Đảng cũng đặt ra các mục tiêu đến năm 2025, nước ta vượt qua mức thu nhập trung bình thấp, đến năm 2030 là nước thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 trở thành nước phát triển thu nhập cao.

Để thực hiện đạt được các mục tiêu trên, Việt Nam cần sự nỗ lực vượt bậc bởi các ngưỡng thu nhập trung bình thấp, trung bình cao, thu nhập cao là các mục tiêu di động, do các quốc gia đều phấn đấu theo đuổi các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội cao hơn.

Hiến pháp năm 2013 đã quy định về quyền được bảo đảm an sinh xã hội của người dân. Do vậy, đại biểu cho rằng đến thời điểm này cần xem xét đổi mới, cải cách hệ thống chính sách xã hội mà trọng tâm là các chính sách an sinh xã hội trong giai đoạn mới, tương đồng với các giai đoạn phát triển của đất nước vào năm 2025, năm 2030 và tầm nhìn 2045 hài hòa với các chuẩn mực quốc tế.

14h55: Phát triển văn hóa chưa tương xứng, chưa ngang tầm với phát triển kinh tế

Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Sửu cho biết, mặc dù nhiều giá trị văn hoá truyền thống và di sản văn hoá dân tộc được kế thừa, bảo tồn và phát huy, các sản phẩm văn hoá ngày đa dạng, phong phú nhưng phát triển văn hóa chưa tương xứng, chưa ngang tầm với phát triển kinh tế.

Đại biểu cho rằng các nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do các nguồn lực đầu tư cho phát triển cả cơ sở hạ tầng lẫn kiến trúc thượng tầng chưa đáp ứng. Đầu tư không đạt tối thiểu 2% tổng chi ngân sách nhà nước theo Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030.

Sự vào cuộc của mọi người, mọi nhà, toàn xã hội chưa đồng bộ, chưa kịp thời, chưa thấu đáo.

Vai trò chủ thể sáng tạo của nhân dân cũng như vai trò nòng cốt của đội ngũ văn nghệ sĩ, người làm công tác văn hóa ở đâu đó, có lúc, có nơi còn chưa phát huy tích cực. Phương thức lãnh đạo và quản lý văn hóa chậm được đổi mới, chưa thích ứng với sự vận động và phát triển văn hóa trong thời đại mới. Môi trường sống, sự tác động của số hóa toàn cầu tạo ra những bất định, dễ bị cuốn đẩy chệch quỹ đạo văn hóa chuẩn mực...

Ở góc độ văn hóa ứng xử, những hình ảnh hay câu chuyện nghịch văn hóa, thiếu văn hóa vẫn hiện hữu ở nơi này, nơi nọ trong các môi trường sống. Hành vi phi văn hóa ngày càng trẻ hóa xảy ra ở bậc trung học cơ sở và thậm chí là bậc cuối tiểu học.

Để góp phần giữ vững hồn cốt của dân tộc và khắc phục những khuyết thiếu trong văn hóa ứng xử, đại biểu Nguyễn Thị Sửu cho rằng cần phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội; nghiên cứu cho phép, triển khai hợp tác công tư trong trùng tu, khai thác di sản để tận dụng nguồn lực xã hội hóa, tăng đầu tư cho văn hóa và chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa.

14h45: Sau sự việc FLC, Tân Hoàng Minh - doanh nghiệp đang thực sự khát vốn

Đưa ra ý kiến thảo luận về kết quả phát triển kinh tế - xã hội, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (đoàn Cần Thơ) đề cập đến vấn đề “Khơi thông dòng vốn để phục hồi và phát triển kinh tế”, một trong những điểm nghẽn và là thách thức rất lớn đặt ra trong tình hình hiện nay.

Theo ông, tại kỳ họp bất thường đầu năm nay, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế. Theo đó Quốc hội thống nhất chủ trương dành khoảng 350.000 tỉ đồng để đầu tư cho các chương trình phát triển kinh tế, cơ sở hạ tầng và an sinh xã hội.

Đồng thời cho phép tăng bội chi Ngân sách Nhà nước trong 2 năm 2022 và 2023 bình quân 1-1,2%/năm, trong đó năm 2022 tăng khoảng 1,1% GDP nhằm hướng tới đạt mức tăng trưởng GDP cao hơn khoảng 2% mỗi năm.

Như vậy, với gói kích thích kinh tế nêu trên, cùng với việc room tăng trưởng tín dụng ở mức 14% năm 2022 - trong bối cảnh lạm phát vẫn được duy trì ở mức thấp, các nhà đầu tư đã rất kỳ vọng dòng vốn trên thị trường dồi dào hơn, doanh nghiệp tiếp cận dễ hơn, các dự án đầu tư có đủ vốn để triển khai nhanh hơn.

Tuy nhiên, trên thực tế, doanh nghiệp đang thực sự khát vốn, nhiều dự án đang bị đình trệ vì không thể tiếp cận nguồn vốn từ các ngân hàng, trong bối cảnh thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang đối mặt rất nhiều khó khăn sau sự cố của FLC và Tân Hoàng Minh.

Trong bối cảnh rất nhiều thách thức đặt ra hiện nay làm thế nào để giải bài toán thiếu vốn cho nền kinh tế và không làm đứt gãy đà tăng trưởng đang được duy trì khá tốt từ đầu năm đến nay?, ông Hùng cho rằng cần tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng; phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, đặc biệt bảo đảm cung ứng đầy đủ, kịp thời vốn tín dụng cho nền kinh tế nhưng không chủ quan với rủi ro lạm phát.

Cần có cơ chế điều chỉnh dòng vốn đi vào các lĩnh vực sản xuất hiệu quả, ổn định và bền vững, các dự án cần được rà soát kỹ, có tính khả thi cao; cần hết sức tránh việc cung tiền chảy vào các lĩnh vực rủi ro cao, gây các hệ lụy tiềm ẩn như nợ xấu, kéo lãi suất và tỷ giá tăng cao, tạo bất ổn cho nền kinh tế.

Trong bối cảnh lãi suất huy động tiếp tục tăng lên, các tổ chức tín dụng cần chia sẻ với khó khăn chung của nền kinh tế, chấp nhận thu hẹp biên lãi ròng bằng cách nâng cao năng lực quản trị tài chính, đẩy mạnh đầu tư công nghệ thông tin và chuyển đối số, cắt giảm các chi phí trung gian để giữ ổn định lãi suất cho vay và nghiên cứu giảm lãi suất cho vay ở một số lĩnh vực ưu tiên.

Đồng thời, sớm có giải pháp tập trung triển khai có hiệu quả các gói về chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế. Và sớm có giải pháp để phục hồi và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán.

14h40: Đề xuất miễn giảm thuế giảm bớt khó khăn cho người dân và doanh nghiệp

Phát biểu ý kiến, đại biểu Hoàng Đức Chính - Đoàn Hòa Bình đề nghị Chính phủ tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, lao động, việc làm, miễn giảm thuế để giảm bớt khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Đồng thời, nghiên cứu rút gọn một số chính sách không có khả năng thực hiện để giảm áp lực lạm phát.

Đặc biệt trong việc bố trí vốn kế hoạch đầu tư công năm 2023, đề nghị rà soát, xác định lại mức vốn kế hoạch, chỉ xem xét bố trí vốn cho các dự án có đầy đủ thủ tục đầu tư và khả năng giải ngân theo quy định của Luật Đầu tư công.

Đối với các dự án cấp bách, cấp thiết thuộc danh mục bố trí vốn nhưng chưa triển khai thực hiện, chưa đầy đủ thủ tục đầu tư, đề nghị xem xét bố trí vốn trong kế hoạch đầu tư công năm 2024-2025; đề nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân nguồn vốn này so với quy định tại Nghị quyết số 43 để phù hợp với điều kiện thực tế.

14h35: Đề nghị sớm thành lập Ủy ban Năng suất quốc gia để thúc đẩy năng suất lao động

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (Đoàn Ninh Bình) bày tỏ vui mừng trước sự phục hồi mạnh mẽ với nhiều điểm sáng về phát triển kinh tế - xã hội do Chính phủ báo cáo. Song đại biểu băn khoăn có một nghịch lý đang diễn ra với năng suất lao động và thị trường lao động là vì sao năng suất lao động chưa cao trong khi trình độ lao động, tiến bộ khoa học, kỹ thuật ngày càng tăng. Bài toán chênh lệch cung cầu, vừa thừa vừa thiếu lao động, làm thế nào để thích ứng với thị trường lao động theo xu hướng chuyển đổi số, cơ cấu ngành nghề và các cơ hội việc làm mới hậu COVID-19.

Chỉ rõ nguyên nhân của sự chênh lệch về cung cầu lao động và năng suất lao động, theo đại biểu Trần Thị Hồng Thanh:

Thứ nhất là do quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội chưa tính đến phát triển nguồn nhân lực, tốc độ đô thị hóa nhanh hơn khả năng chuyển dịch của nguồn cung lao động.

Thứ hai, do sự chênh lệch giữa ngành nghề đào tạo và nhu cầu của thị trường, các ngành chế biến, chế tạo công nghệ cao, thương mại điện tử, logistics là những ngành thu hút FDI lớn, tạo giá trị gia tăng cao song tỷ lệ lao động qua đào tạo chỉ ở mức 20%-25% và năng suất lao động lại thấp hơn nhiều ngành có giá trị gia tăng thấp như khai khoáng, điện, nước, bất động sản.

Trước thực tế đó, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đề nghị xem xét sớm thành lập Ủy ban Năng suất quốc gia và quyết tâm hoàn thiện môi trường, thể chế pháp luật để có thể triển khai thành công các chỉ đạo, chính sách thúc đẩy năng suất lao động của Đảng, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương thúc đẩy phong trào tăng năng suất lao động, kết nối hiệu quả giữa các Bộ, ngành, địa phương.

“Cần sớm hoàn thành lập Ủy ban Năng suất Quốc gia để hình thành bộ máy cơ quan chuyên sâu về năng suất quốc gia, thực hiện nhiệm vụ điều phối phối hợp các cái động lực tăng trưởng năng suất quốc gia của Việt Nam” - đại biểu Thanh nói.

Đồng thời, nữ đại biểu Quốc hội đoàn Ninh Bình đề nghị Quốc hội sớm sửa đổi Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Việc làm phù hợp với hình thái việc làm, nghề nghiệp mới, quan hệ lao động mới. Ngoài ra, việc vận hành hiệu quả Hội đồng tiền lương quốc gia cũng sẽ góp phần xây dựng hệ thống tiền lương phù hợp với thị trường, thu hút nhân được chất lượng cao.

Đề cập đến vấn đề tăng tính công khai, minh bạch thông tin, dữ liệu về năng suất lao động, đại biểu đề xuất sớm hoàn thiện thống kê, công bố đầy đủ, minh bạch hơn về các chỉ tiêu năng suất lao động của các địa phương, ngành, lĩnh vực và các loại hình doanh nghiệp để hoàn thiện bức tranh tổng thể về năng suất lao động.

14h30: Tránh tình trạng giá xăng tăng, hàng hoá tăng - giá xăng giảm, giá hàng hoá lại nằm im

Đóng góp ý kiến về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, đại biểu Chu Thị Hồng Thái (đoàn Lạng Sơn) đề cập về các nội dung: Giải ngân vốn đầu tư công trong thực hiện các dự án đầu tư công, tăng cường kiểm soát lạm phát, bình ổn giá nguyên vật liệu ở trong nước, tránh tình trạng giá xăng dầu tăng kéo theo các mặt hàng khác tăng theo… 

Đại biểu Chu Thị Hồng Thái nhất trí với những giải pháp phát triển kinh tế xã hội năm 2023 mà Chính phủ đã đề ra từ những ý kiến của cử tri và tình hình thực tế tại địa phương; đồng thời đề xuất một số giải pháp:

Thứ nhất, đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm hơn nữa trong việc hỗ trợ, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của địa phương để thực hiện thủ các thủ tục giải ngân vốn đầu tư công, triển khai thực hiện Chương trình phục hồi phát triển kinh tế xã hội, bao gồm cả Chương trình mục tiêu quốc gia. Đặc biệt là các vướng mắc liên quan đến thẩm quyền giải quyết của Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương để thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội ở địa phương cũng như đáp ứng được sự mong đợi của cử tri, đặc biệt là trong các thực hiện các dự án đường cao tốc, nâng cấp các đường quốc lộ.

Thứ hai, đề nghị Chính phủ tiếp tục có các biện pháp kiểm soát lạm phát, kiểm soát giá xăng dầu, vật tư nông nghiệp và giá các loại hàng hóa, dịch vụ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của Nhân dân.

Tăng cường hơn nữa việc đảm bảo tự chủ về nguồn nguyên vật liệu trong nước trong bối cảnh tình hình thế giới còn nhiều diễn biến phức tạp, khó lường. Việc chủ động về nguồn lương thực, thực phẩm và nguồn nguyên liệu, vật tư trong nước cũng sẽ góp phần giảm lạm phát.

Song song với đó, cần có biện pháp để tránh tình trạng khi giá xăng dầu tăng kéo theo các mặt hàng khác tăng theo nhưng khi giá xăng dầu được hạ xuống cấp, mặt hàng khác lại nằm im bất động, gây khó khăn cho đời sống của Nhân dân.

Nhất là theo dự kiến tới đây, Chính phủ tăng lương cơ sở cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức lại là lý do để các mặt hàng khác tăng theo, khiến cho chính sách tăng lương cơ sở có thể sẽ không đạt được mục tiêu đề ra…

14h25: Cần có giải pháp bảo đảm ổn định thị trường tài chính, thị trường vốn

Đại biểu Nguyễn Thành Trung (đoàn Yên Bái) chia sẻ, nếu như tại Kỳ họp thứ 3 nhiều ý kiến cho rằng nền kinh tế phải đối mặt với áp lực lạm phát thì tại kỳ họp này báo cáo của Chính phủ cho thấy làm phát được kiểm soát. Cùng với việc phối hợp hiệu quả với chính sách tài khóa đã góp phần bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và tài chính quốc gia.

Tuy nhiên theo phản ánh của doanh nghiệp hiện nay, nhiều doanh nghiệp khó tiếp cận vốn vay do ngân hàng thương mại hết room tín dụng, ngân hàng thiếu vốn cho vay chưa thu hồi được nợ đến hạn hoặc khó huy động tiền gửi. Những khó khăn này ảnh hưởng đến việc tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp.

Theo đại biểu đoàn Yên Bái, chi phí vốn tăng cao do cung ứng vốn cho nền kinh tế vẫn phụ thuộc chủ yếu vào hệ thống ngân hàng. Chỉ tiêu dư nợ tín dụng ngân hàng trên GDP của Việt Nam ở mức khá cao, cao hơn mức trung bình của thế giới. Trong khi hoạt động của thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp còn nhiều rủi ro, thiếu các công cụ giám sát an toàn hệ thống giao dịch thiếu lành mạnh.

Trước những vấn đề trên, để đảm bảo ổn định thị trường tài chính, ổn định thị trường vốn, góp phần phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh, đại biểu Nguyễn Thành Trung kiến nghị Chính phủ cần quan tâm đến việc tăng lãi suất cơ bản và điều chỉnh biên độ tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước là cần thiết. Cần có các kịch bản chủ động trong điều hành lãi suất tỷ giá cùng với các biện pháp hữu hiệu để vừa đảm bảo huy động, khơi thông các nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh vừa kiểm soát lạm phát. Khẩn trương rà soát và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật nhằm khắc phục những tồn tại, bất cập thời gian qua để phát triển lành mạnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Đại biểu Nguyễn Thành Trung cũng lưu ý cần tiếp tục thực hiện có hiệu quả hơn chính sách hỗ trợ lãi suất 2% theo Nghị quyết số 43 của Quốc hội. Đồng thời, khi thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt, kiểm soát lượng tiền cung ứng đối với nền kinh tế, Chính phủ cần thực hiện đồng bộ chính sách vay tài khóa quyết liệt trong việc giải ngân vốn đầu tư công đối với các công trình dự án, nhất là các công trình, dự án về cơ sở hạ tầng.

14h15: Tuyển dụng đủ giáo viên, đẩy nhanh tiến độ biên soạn sách giáo khoa

Phát biểu thảo luận về kinh tế - xã hội, đại biểu Ma Thị Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang đồng tình với 12 nhóm nhiệm vụ và giải pháp phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 mà Chính phủ để ra. Tuy nhiên về lĩnh vực giáo dục và đào tạo cần quan tâm một số nội dung.

Đi sâu vào một số nội dung liên quan đến giáo dục và đào tạo, đại biểu nêu rõ, ngành giáo dục đã khắc phục khó khăn, triển khai nhiều chủ trương mới, hoàn thành năm học 2021-2022, được cử tri ghi nhận và đánh giá cao. Tuy nhiên, việc khó khăn nhất hiện nay là triển khai hiệu quả chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

Đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo việc đảm bảo các điều kiện cần thiết như bố trí tuyển dụng đầy đủ giáo viên giảng dạy các môn học mới, đảm bảo chất lượng, bố trí đầu tư kinh phí cho cơ sở vật chất và trang thiết bị, bảo đảm có sách giáo khoa kịp thời, chất lượng tốt, giá hợp lý.

Bên cạnh đó, đề nghị cần có chính sách hỗ trợ cho các gia đình kinh tế khó khăn, đẩy nhanh tiến độ biên soạn sách giáo khoa, để giáo viên sớm tiếp cận sách giáo khoa mới, có điều kiện nghiên cứu, xây dựng các bài giảng.

Ngoài ra, đại biểu đề nghị Chính phủ xem xét bố trí nguồn kinh phí hỗ trợ cho các địa phương còn khó khăn, chỉ đạo nghiên cứu xây dựng đề án tổng thể để sắp xếp các điểm trường trên phạm vi cả nước, đảm bảo tinh gọn, hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tiễn từng địa phương, đúng nguyên tắc để mọi trẻ em đều được đến trường.

14h10: Tăng năng suất lao động là cách giúp đạt được thịnh vượng trước khi dân số già đi

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương phát biểu thảo luận cho hay, trong 15 chỉ tiêu kế hoạch chủ yếu ước thực hiện năm 2022, tốc độ tăng năng suất lao động xã hội ước không đạt chỉ tiêu, thậm chí thấp hơn tốc độ tăng năng suất lao động xã hội năm 2021 (năm 2021 đạt 4,71% trong khi GDP tăng chỉ có 2,8%). Và con số chênh giữa mục tiêu đề ra và ước thực hiện là khá lớn, khi mục tiêu đề ra là 5,5% nhưng ước thực hiện chỉ ở mức từ 3,8 – 4,3%.

Theo đại biểu, với kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KTXH năm 2022, chúng ta cần căn cứ vào những chỉ tiêu chưa đạt hoặc đạt thấp để đề ra những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong năm 2023 nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế.

Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương đề nghị Chính phủ rà soát, xem xét để bổ sung vào mục tiêu tổng quát mục tiêu “cải thiện rõ rệt năng suất lao động xã hội”. Đi cùng mục tiêu này là việc nhấn mạnh các giải pháp như đặc biệt nâng cao chất lượng đào tạo nghề, đào tạo kỹ năng lao động. Nâng cao kỷ luật, kỷ cương lao động và nâng cao năng lực, tư duy của lao động để theo kịp với sự phát triển nhanh của khoa học kỹ thuật. Gắn trách nhiệm của các bộ ngành, địa phương đối với việc nâng cao năng suất lao động xã hội.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, hiện nay, năng suất lao động của Việt Nam vẫn ở mức thấp so với các nước ASEAN. Bởi vậy, trong năm 2023 và các năm tiếp theo, nếu chúng ta không quyết tâm và nỗ lực để nâng cao hơn nữa năng suất lao động thì không thể thu hẹp khoảng cách với các quốc gia và điều này ảnh hưởng rất lớn đến nỗ lực phát triển KTXH, nhất là khi Việt Nam phải đối mặt với tình trạng già hóa dân số, già hóa lao động trong vòng 20 năm tới.

“Cho nên việc thúc đẩy tăng năng suất lao động ở thời điểm này là cách tốt nhất giúp chúng ta đạt được thịnh vượng trước khi dân số già đi; là biện pháp hiệu quả để đạt được sự tăng trưởng bền vững; và cũng là giải pháp thiết thực để đẩy mạnh thực hành tiết kiệm chống lãng phí. Vì năng suất lao động thấp so với đầu tư là có sự lãng phí không nhỏ về thời gian lao động, tiềm năng lao động và những đầu tư vào hạ tầng lao động” - đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nêu ý kiến.

14h00: Quốc hội tiếp tục phiên làm việc buổi chiều, thảo luận tại Hội trường về KTXH, dự toán ngân sách nhà nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên thảo luận cho biết: Quốc hội chiều nay tiếp tục thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023.

Trong sáng nay, đã có 19 đại biểu phát biểu, 1 đại biểu tranh luận, hiện còn 69 đại biểu đăng ký nhưng chưa phát biểu. Chiều nay, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ trưởng Bộ Tài chính và Phó Thủ tướng sẽ phát biểu về các vấn đề mà ĐBQH đã nêu.

Đoàn Chủ tịch sẽ nghiên cứu phương án bố trí thời gian hợp lý để đảm bảo yêu cầu của phiên thảo luận.