Thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia: Chấm dứt tình trạng “một cửa” nửa vời

Quy định chồng chéo, “một cửa” nửa vời

Triển khai sớm nhưng tới đích còn chậm, cơ chế một cửa quốc gia bị không ít DN phản ánh là chưa đi vào thực chất khi một số thủ tục còn trong tình trạng nửa vời và kết quả các bộ, ngành triển khai cắt giảm các thủ tục hành chính qua NSW chưa phải là cao.

Bộ Tài chính mới đây cũng đã thừa nhận tình trạng này và cho biết, đã nhận được phản ánh của không ít DN về tình trạng dù gửi hồ sơ điện tử, DN vẫn bị yêu cầu phải xuất trình hồ sơ, chứng từ giấy.

Trao đổi với báo giới, ông Nguyễn Công Bình - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan - cho biết, hiện đã có 11 bộ, ngành đã kết nối và thực hiện 53 thủ tục hành chính với gần 1,26 triệu hồ sơ của 22.000 DN được xử lý thông qua NSW. Về cơ chế một cửa ASEAN, sau khi bắt đầu triển khai từ tháng 11.2014 tới nay, Việt Nam đã chính thức trao đổi thông tin C/O mẫu D với 4 nước Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan. Bộ Tài chính dự kiến đến cuối năm 2018 sẽ triển khai thêm 143 thủ tục trên NSW, nâng tổng số lên 196 thủ tục, đạt 78% trên tổng cộng 251 thủ tục sẽ được triển khai đến năm 2020.

Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai nhận định, việc các bộ, ngành triển khai thực hiện các thủ tục hành chính qua NSW chưa phải là cao (53) trong khi mục tiêu đến cuối năm là khá lớn (143) và theo phản ánh của các DN, khi thực hiện, còn nhiều yêu cầu về thông tin chứng từ dư thừa, chồng chéo giữa các cơ quan, mức độ tiêu chuẩn hóa, đơn giản hóa, hài hòa hóa quy trình thủ tục còn thấp. Ngoài ra, năng lực chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý trong thực hiện thủ tục hành chính còn yếu...

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, nếu quý II/2015 có 82.760 mặt hàng xuất nhập khẩu thuộc đối tượng quản lý và kiểm tra chuyên ngành (do các bộ, ngành thực hiện), thì đến quý I/2018 vẫn còn 78.390 mặt hàng phải kiểm tra chuyên ngành.

Chốt lộ trình, bộ ngành nào ỳ ạch, lãnh đạo chịu trách nhiệm

Để thúc đẩy NSW, ASW và tạo thuận lợi thực sự cho thương mại, Thủ tướng chỉ đạo nếu bộ, ngành nào làm chậm, thì người đứng đầu sẽ phải chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Chính phủ, đồng thời, xem xét phê duyệt Kế hoạch hành động thúc đẩy NSW, ASW, cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và tạo thuận lợi thương mại giai đoạn 2018-2020, ban hành nghị định quy định thực hiện thủ tục hành chính theo NSW, ASW và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

Theo đó, Chính phủ đặt mục tiêu đến hết năm 2019, triển khai các thủ tục hành chính có số lượng giao dịch nhiều, tác động lớn tới hoạt động của các DN, tổ chức và người dân đạt ít nhất 80% trên tổng số các thủ tục hành chính của các bộ, ngành có liên quan đến hoạt động xuất khẩu/nhập khẩu, xuất cảnh/nhập cảnh, quá cảnh hàng hóa, người và phương tiện.

Đến hết năm 2020, hoàn thành triển khai tất cả các thủ tục hành chính của các bộ, ngành tham gia quản lý hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh; người và phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh thông qua NSW. Đến 2020, 100% các thủ tục hành chính thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia thu phí, lệ phí bằng phương thức điện tử.

Năm 2018 và các năm tiếp theo, tiếp tục cắt giảm và đơn giản hóa danh mục hàng hóa nhập khẩu thuộc diện phải quản lý và kiểm tra chuyên ngành trước khi thông quan; cải cách toàn diện hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu để giảm số lô hàng nhập khẩu (tính theo tờ khai hải quan) thuộc diện kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu còn dưới 10%.

Lộ trình triển khai cũng được đặt ra rõ ràng cụ thể, trong đó, các bộ, ngành phải hoàn thành việc rà soát để cắt giảm và đơn giản hóa Danh mục hàng hóa thuộc diện quản lý và kiểm tra chuyên ngành trước khi thông quan; Chỉ thực hiện quản lý và kiểm tra chuyên ngành trước thông quan đối với những hàng hóa có nguy cơ rủi ro cao gây mất an toàn, gây nguy hại cho sức khỏe, tính mạng con người, gây ô nhiễm môi trường, đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục, nguy hại cho kinh tế, cho an ninh quốc gia, không quy định doanh nghiệp phải nộp bản đăng ký có xác nhận của cơ quan chuyên ngành để thông quan hàng hóa đối với hàng hóa thuộc diện kiểm tra chuyên ngành sau thông quan trong quý II/2019.

Trong quý III/2019, Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan hoàn thiện trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định thực hiện thủ tục hành chính thông qua Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu.

Chính phủ cũng yêu cầu các bộ cải cách toàn diện hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thông qua việc loại bỏ những chồng chéo trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành.

Cụ thể, bộ, ngành quản lý chuyên ngành rà soát loại bỏ những quy định chồng chéo trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến kiểm tra chuyên ngành theo hướng một mặt hàng chỉ điều chỉnh bởi một văn bản và do một đơn vị thuộc bộ chịu trách nhiệm quản lý, kiểm tra từ nay tới quý II/2019.

Chính phủ giao Bộ Công Thương xây dựng chính sách quản lý các giao dịch trong hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu qua biên giới, Bộ GTVT xây dựng chính sách về kết nối giữa các cơ quan chính phủ với các doanh nghiệp logistics, Ngân hàng Nhà nước xây dựng cơ chế thanh toán, bảo lãnh điện tử liên quan đến các giao dịch...; Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện Kế hoạch triển khai NSW và ASW giai đoạn 2018-2020…