Thiết kế mặt đường chưa phù hợp với thực tế, thiếu đồng bộ
Theo Thanh tra Chính phủ, Dự án đầu tư xây dựng công trình mở rộng quốc lộ 1 đoạn từ km1125 - km1265, tỉnh Bình Định và Phú Yên có chiều dài khoảng 118 km, từ khi được thông xe kỹ thuật và nghiệm thu đưa vào khai thác, sử dụng đã góp phần tăng cường năng lực giao thông từ Bắc vào Nam và phát triển kinh tế - xã hội…
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đã để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm.
TTCP cho hay thiết kế cơ sở dự án BOT Nam Bình Định sử dụng lại cống cũ ngang đường, thiết kế mặt đường bê tông nhựa tại một số vị trí thường xuyên ngập là chưa phù hợp với thực tế, thiếu đồng bộ, dẫn đến mặt đường tại khu vực đó luôn bị ngập khi thời tiết mưa, có nơi ngập sâu từ 30cm đến 60 cm, ảnh hưởng đến chất lượng công trình.
Khi phê duyệt thiết kế cơ sở, Bộ GTVT cho phép phá dỡ 9 cầu cũ để xây mới, tuy nhiên khi quyết định điều chỉnh thiết kế cơ sở đã cho phép giữ lại 7 cầu cũ để sửa chữa, sử dụng, trong đó có 6 cầu được xác định lại tải trọng chỉ từ 22 tấn đến 25 tấn.
Hiện tại trên toàn dự án, có 18/33 cầu cũ đang được gắn biển hạn chế tải trọng từ 22 tấn đến 25 tấn, mức tải trọng này không đồng bộ với tải trọng cho phép của đường QL1 sau cải tạo, mở rộng và cầu xây mới gây khó khăn cho quá trình khai thác và không phát huy cao nhất hiệu quả của dự án.
Bộ GTVT thực hiện chưa đầy đủ trách nhiệm trong quản lý
Theo Thanh tra Chính phủ, Bộ GTVT đưa ra chủ trương điều chỉnh thiết kế cơ sở, trong đó cho phép hạ tiêu chuẩn dự án, hạ độ cao thiết kế, bỏ thiết kế rãnh dọc đối với đoạn chưa thi công… chưa đúng với quy định pháp luật về điều chỉnh dự án đầu tư.
Từ những thiếu sót nêu trên, khi công trình gặp yếu tố bất lợi về thời tiết như ngập lụt, mưa nhiều ngày liên tục, bất thường, nước mặt tích tụ thẩm thấu vào kết cấu bê tông nhựa, đồng thời dưới tác động của tải trọng xe với mật độ giao thông lớn, liên tục, thậm chí là xe chở quá tải đã phá vỡ khả năng dính bám của đá với nhựa và sức chịu đựng của bê tông nhựa, dẫn đến mặt đường bị hư hỏng, ảnh hưởng đến nền đường, từ đó suy giảm chất lượng và tuổi thọ công trình.
Ngoài một loạt vi phạm về việc lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh thiết kế cơ sở, Thanh tra Chính phủ khẳng định, đối với Nhà đầu tư được Bộ GTVT chỉ định, Ban quản lý dự án 2, có thiếu sót khi lập hồ sơ yêu cầu đã yêu cầu nguồn vốn đầu tư đối với nhà đầu tư tại Dự án BOT Nam Bình Định thấp hơn tổng mức đầu tư của dự án, ảnh hưởng nhất định đến việc đảm bảo vốn để thực hiện dự án; tại Dự án BOT Bắc Bình Định, Ban quản lý dự án 2 không đăng thông tin kết quả lựa chọn Nhà đầu tư trên Báo Đầu thầu theo quy định; đến thời điểm tổ chức lựa chọn Nhà đầu tư để thực hiện dự án, Bộ GTVT không công bố lại danh mục dự án.
Theo TTCP, đây là sơ hở nếu không kịp thời xử lý, có thể sẽ ảnh hưởng đến lợi ích của nhà nước trước, trong và sau khi nhận bàn giao công trình để quản lý, sử dụng;
Bộ GTVT chậm ban hành quy định về việc tổ chức khảo sát lưu lượng xe của đơn vị tư vấn trong giai đoạn lập dự án BOT Bắc và Nam Bình Định.
Thanh tra Chính phủ nêu rõ, “Bộ GTVT thực hiện chỉ định thầu tại Dự án Trái phiếu Chính phủ khi dự toán chưa được phê duyệt là thực hiện chưa đúng các quy định về đấu thầu”.
Theo TTCP, những thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trên, nguyên nhân chính là Bộ GTVT thực hiện chưa đầy đủ trách nhiệm trong quản lý nhà nước, nhiệm vụ được giao đối với một số nội dung liên quan.
Căn cứ kết luận thanh tra, Tổng Thanh tra kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ GTVT chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, xử lý theo thẩm quyền đối với các cơ quan, đơn vị, cá nhân đã có thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm nêu trong kết luận thanh tra.
