Hệ thống thoát nước cũ, lạc hậu
Ông Nguyễn Văn - người dân khu dân cư phường Hoà Minh, quận Liên Chiểu, một trong những khu vực ngập lụt trong những trận mưa lớn thời gian qua tại Đà Nẵng - cho rằng, thành phố đã đầu tư nhiều dự án thoát nước đô thị và cơ bản đã phủ kín. Tuy nhiên trước diễn biến với thời tiết cực đoan, hệ thống thoát nước bộc lộ nhiều bất cập. Do đó, UBND thành phố cần rà soát, đánh giá năng lực thoát nước của thành phố (các điểm ngập nặng, khẩu độ các tuyến cống, hoạt động các trạm bơm chống ngập, triều cường, tốc độ dòng chảy…), từ đó đề ra các giải pháp để ứng phó như xây dựng bản đồ ngập úng trên địa bàn thành phố, bổ sung các phương tiện công cụ thiết yếu cho các khu vực dân cư để người dân có thể chủ động, tự ứng cứu khi có bão, lũ…
Thực tế, ngay sau trận ngập lụt giữa tháng 10.2022, Sở Xây dựng TP Đà Nẵng từng nhìn nhận, qua đánh giá năng lực thoát nước của thành phố, ngoài việc lượng mưa vượt ngưỡng thì hệ thống thoát nước thành phố còn nhiều bất cập, đặc biệt là tại khu vực trung tâm thành phố.
Cụ thể, phần lớn, hệ thống thoát nước khu vực trung tâm thành phố được xây dựng từ lâu và hiện đã xuống cấp; một số tuyến cống được xây dựng từ thời Pháp, Mỹ bằng cống gạch vòm và sau này xây bằng đá hộc, đã bị sụt lở, tắc nghẽn.
Một số điểm cục bộ có tiết diện, cao độ cống chưa hợp lý. Hiện trạng hạ tầng kỹ thuật ngầm còn nhiều bất cập, chồng chéo như hệ thống cấp điện, cấp nước, cáp quang... lắp đặt chạy ngang qua cửa thu nước, hố ga, qua cống làm giảm khả năng thoát nước.
Tình trạng lấn chiếm, xâm hại hệ thống thoát nước như đổ đất đá, rác thải xuống mương cống, hồ điều hoà gây tắc nghẽn dòng chảy; xe tải trọng nặng chạy lên vỉa hè gây hư hỏng các cấu kiện của hệ thống thoát nước.
Ưu tiên dành quỹ đất để bố trí hành lang thoát lũ, hình thành các hồ điều hòa
Đánh giá năng lực thoát nước của hệ thống, Sở Xây dựng TP Đà Nẵng cho biết, hiện nay, hầu hết cống thoát nước hiện trạng cũng như các dự án thoát nước của thành phố đã, đang được đầu tư theo quy hoạch chuyên ngành thoát nước được UBND thành phố phê duyệt năm 2018. Theo các tiêu chuẩn, quy chuẩn hiện hành, các tuyến kênh, cống thoát nước đều được tính toán thiết kế với chu kỳ lặp lại trận mưa tính toán là 10 năm, 5 năm và 2 năm.
Do vậy, với cường độ trận mưa như ngày 14.10.2022 và trong các ngày 13 đến 15.10.2023 thì hệ thống thoát nước của thành phố không thể đáp ứng được (nguyên tắc khi thiết kế hệ thống thoát nước không thể tính toán đáp ứng cho tất cả các trận mưa), dẫn đến ngập trên diện rộng.
Để khắc phục căn cơ việc ngập lụt đô thị khi có mưa lớn, Đà Nẵng cho biết, sẽ lưu ý trong quá trình thẩm định, phê duyệt các đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch cao độ nền và thoát nước mặt trong thời gian tới theo hướng ưu tiên dành quỹ đất để bố trí hành lang thoát lũ, hình thành các hồ điều hòa và tăng diện tích hành lang xanh, mảng xanh đô thị, hạn chế tối đa việc bêtông hóa nếu không thật sự cần thiết; lựa chọn chu kỳ lặp lại trận mưa tính toán cao hơn trong đồ án quy hoạch cao độ nền và thoát nước mưa, nhằm tăng khẩu độ cống thoát nước.
