Thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội
Đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm (Sóc Trăng) bày tỏ đồng tình cao với việc đầu tư ba dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc nêu trên nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã được Đại hội XIII của Đảng thông qua.
Đồng thời, việc đầu tư các tuyến cao tốc này sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các vùng có tuyến cao tốc đi qua, giúp tăng cường việc bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Đối với việc phân cấp, phân quyền cho các địa phương, đại biểu cho biết, hiện nhiều địa phương có đủ năng lực, kinh nghiệm quản lý, thi công các dự án thi công lớn. Đại biểu đề nghị Quốc hội cho phép chia dự án thành các dự án thành phần theo địa giới hành chính của các tỉnh, thành phố. Chính phủ cần xem xét giao cho một số địa phương làm chủ quản đầu tư dự án thành phần, thực hiện các đoạn tuyến đường cao tốc theo hình thức đầu tư công.
Đại biểu Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) lưu ý, tuyến cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột nên nghiên cứu phương án đầu tư hoàn thành quy mô 4 làn xe theo quy hoạch hoặc đoạn có lưu lượng xe rất thấp, trong giai đoạn 1 đầu tư hai làn xe như một số tuyến cao tốc đã làm.
Đối với tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, đại biểu đề nghị đầu tư hoàn chỉnh các nút giao, cắt theo hình thức khác mức để đảm bảo an toàn giao thông.
Về cách thức tổ chức quản lý, vận hành, khai thác dự án, cách thức phân chia tỉ lệ thu hồi vốn giữa ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương và vốn nhà đầu tư, đại biểu Trần Văn Tiến cho biết: Đây là vấn đề phức tạp liên quan nhiều đến chất lượng công trình xây dựng và các dịch vụ. Do vậy, đề nghị cần thiết nghiên cứu cơ chế phối hợp trong quá trình đầu tư xây dựng để tránh có ý kiến kiến nghị.
Đại biểu Lê Thị Thanh Xuân (Đắk Lắk) cho biết, việc sớm đầu tư dự án xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột là hết sức cấp thiết, bởi đặc điểm địa hình vùng Tây Nguyên và duyên hải Nam Trung Bộ, giao thông đường bộ là phương thức vận tải phù hợp nhất.
Theo đại biểu, dự án đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột được đầu tư sẽ rút ngắn thời gian đi từ Đắk Lắk - Khánh Hòa còn 1,5 giờ. Đồng thời phát huy kết nối hiệu quả với các trục dọc Đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 1, đường cao tốc Bắc Nam phía Đông, đường bộ ven biển đã và đang được đầu tư kết nối.
Đại biểu Chau Chắc (An Giang) nhấn mạnh, dự án đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng là dự án rất quan trọng, cấp thiết, có tác dụng liên kết vùng, mở rộng không gian, lan tỏa lớn, có ý nghĩa phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xóa đói giảm nghèo trong vùng và biên giới Tây Nam, mở rộng giao lưu quốc tế.
Tuyến đường này khi hoàn thành sẽ kết nối với quốc lộ 2 Campuchia đến thành phố Phnom Penh của Campuchia. Chỉ cần 80km là vào cửa ngõ các tiểu vùng sông Mekong.
Không để xảy ra trục lợi chính sách, thất thoát, tham nhũng
Để dự án được thực hiện hiệu quả, tại phiên thảo luận, các ĐBQH cũng đề nghị cần tăng cường công tác tuyên truyền cho các cấp, các ngành và người dân, nhất là người có đất liên quan đến dự án, tạo sự thông suốt, đồng thuận cao với chủ trương đầu tư và hỗ trợ triển khai thực hiện với phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm vì lợi ích chung.
Bên cạnh đó, cần tích cực lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện quản lý, khai thác, vận hành dự án đúng quy định của pháp luật, bảo đảm tiến độ, chất lượng công trình đúng mục tiêu đề ra; quản lý, sử dụng vốn và các nguồn lực tiết kiệm, hiệu quả, không để xảy ra trục lợi chính sách, thất thoát, lãng phí, tham nhũng. Công tác kiểm tra các nhà thầu phải tăng cường, kịp thời chấn chỉnh sai sót, xử lý kiên quyết, nghiêm minh đối với các trường hợp vi phạm.
Thảo luận về 3 dự án này, đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn Quảng Nam) cho rằng: Trong triển khai dự án cần có trình tự ưu tiên rõ ràng, cần ưu tiên giải quyết dứt điểm những dự án còn đang dở dang, chưa hoàn thiện như đường Hồ Chí Minh và ưu tiên cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nơi còn quá ít đường cao tốc.
Về chỉ định thầu, ông Hạ lưu ý, vấn đề này cũng đã tạo ra những kẽ hở, tạo cơ chế xin - cho, thiếu tính minh bạch, công khai. Đại biểu đoàn Quảng Nam đặt vấn đề, hành lang pháp lý đầy đủ, tại sao phải xin cơ chế? “Nếu chúng ta làm không cẩn thận thì sẽ có hệ lụy mất cán bộ sau này, đơn vị được, đơn vị không được, người được quyết, người không được quyết, thậm chí ảnh hưởng đến chất lượng công trình sau này” - đại biểu Tạ Văn Hạ cảnh báo.
Ông dẫn lại hậu quả của cơ chế chỉ định thầu vừa qua trong lĩnh vực y tế do dịch bệnh mà cho cơ chế chỉ định thầu, đã để lại một hệ lụy rất lớn. Do vậy, đại biểu đề nghị trong quá trình triển khai các dự án này phải thực hiện thật kỹ, thật tốt để tránh phải xử lý hậu quả, đặc biệt đau đớn nhất là làm mất đội ngũ cán bộ do cơ chế.
