Trong bài trả lời phỏng vấn báo chí sau ASIAD 19, ông Đặng Hà Việt - Cục trưởng Cục Thể dục Thể thao, Trưởng đoàn thể thao Việt Nam tại ASIAD 19, đánh giá, đấu trường như Olympic và ASIAD là “sự cạnh tranh của những nền kinh tế lớn trên thế giới và khu vực”. Điều đó được hiểu rằng, thể thao ở những những quốc gia được đầu tư mạnh mẽ để phát triển một cách toàn diện.
Việc thay đổi mô hình từ Tổng cục Thể dục Thể thao xuống Cục Thể dục Thể thao cũng khiến cơ quan quản lý đối diện những khó khăn.
Theo ông Nguyễn Hồng Minh, nguyên Vụ trưởng Vụ thể thao thành tích cao Ủy ban Thể dục thể thao (nay là Cục Thể dục thể thao), hệ thống quản lý thể thao thành tích cao đã xây dựng trong nhiều năm trước đã bị phá vỡ nên nếu không thay đổi, thể thao Việt Nam sẽ còn chật vật ở đấu trường ASIAD chứ chưa nói đến Olympic.
Vậy nhưng, cũng cần nhìn vào sự thật là lãnh đạo ngành cũng phải nhìn lại hoạch định chiến lược trong bối cảnh có những thay đổi khách quan.
Thứ nhất, thể thao không được đầu tư nhiều, nhưng trong nhiều năm, việc dàn trải cho nhiều môn đồng nghĩa với những môn đỉnh cao ở ASIAD hay Olympic phải chia sẻ. Mặc dù vẫn đưa ra những khái niệm như “trọng điểm”, “mũi nhọn” nhưng rõ ràng là không đủ. Nói một cách dân dã thì là “chưa biết tiêu tiền sao cho đúng”.
Thứ hai, trong vấn đề nhân sự, ông Hà Việt cũng như ông Hồng Minh đều nói rằng, thể thao Việt Nam “nhiều tài năng”. Vấn đề ở đây là chuyện đầu tư, đào tạo, tập huấn. Ai cũng biết, cần có hệ thống bài bản từ công tác giáo dục thể chất tại các trường học, tìm kiếm tài năng từ các địa phương… và đã được nói đến từ lâu, nhưng rốt cuộc cũng không định hình được một hệ thống nào cả.
Thứ ba, sự dịch chuyển về tư duy trong việc xác định môi trường, đấu trường để dồn sức vẫn không thay đổi. SEA Games từng được ví là “sức bật” cho các vận động viên bước ra ASIAD và Olympic, nhưng kết quả ở Olympic 2020 (diễn ra năm 2021) và ASIAD 19 sau 2 kỳ SEA Games thành công rực rỡ là gì? Giới chuyên môn đã nói về việc nên chọn SEA Games là nơi để các vận động viên trẻ tranh tài nhưng khi “thành tích để báo cáo” vẫn là yếu tố quan trọng, chuyển biến là rất ít.
Thứ tư, khi xác định được vị thế, vị trí của mình, thể thao Việt Nam nên chọn cho mình một con đường hợp lý. Môn nào trong thể thao đỉnh cao có thể thực sự cạnh tranh ở tầm châu lục và thế giới? Chủ yếu là các môn cá nhân và thiên về kỹ thuật, kỹ năng, tư duy chứ không phải yếu tố sức mạnh. Bên cạnh đó, các môn xã hội hóa cũng cần được đẩy mạnh (nếu không có sự đánh giá về giá trị của huy chương giữa môn này với môn khác).
Và khi vai trò quản lý bị đánh giá vì để xảy ra những vụ việc như ở đội tuyển bóng bàn trẻ, đây là sự tổng hòa của việc phải tìm đường hướng thay đổi toàn diện. Khi không phải cường quốc, khi không được đầu tư nhiều, thể thao Việt Nam cần “đi theo cách của mình”, không hẳn phải cố chạy theo những thứ ngoài tầm với.
