Hơn một thập kỷ trước, các nhà điều hành tại Boeing đã đưa ra một quyết định quan trọng: Để cạnh tranh với đối thủ chính là Airbus, họ quyết định không phát triển máy bay mới mà thay vào đó là nâng cấp dòng 737 - loại máy bay phổ biến nhất của hãng.
Nỗ lực này đã dẫn đến sự ra đời của 737 Max, nhưng không may đã xảy ra hai vụ tai nạn chết người vào năm 2018 và 2019. Sự cố này đã khiến Boeing tụt hậu so với Airbus trên thị trường máy bay thân hẹp toàn cầu, vốn từng là thế mạnh của hãng.
Hiện nay, Boeing dự kiến bổ nhiệm một Giám đốc điều hành mới vào cuối năm và phải đối mặt với quyết định quan trọng: Khi nào nên phát triển dòng máy bay hoàn toàn mới tiếp theo?
Nếu đưa ra quyết định sai lầm, Boeing có thể tiêu tốn hàng tỉ USD mà vẫn mất thị phần vào tay Airbus, đối thủ đặt trụ sở tại Toulouse, Pháp. Cả hai nhà sản xuất đều đang đối mặt với mối đe dọa từ Trung Quốc và áp lực cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
"Đây sẽ là một trong những quyết định quan trọng nhất đối với người kế nhiệm vị trí Giám đốc điều hành," Ken Herbert, nhà phân tích hàng không và quốc phòng tại RBC Capital Markets, nhận định. "Di sản của họ sẽ được định hình bởi những gì họ làm với danh mục sản phẩm."
Máy bay thương mại thường được chia thành hai nhóm: Máy bay thân hẹp, như 737, chở 100-200 hành khách trong các chuyến bay nội địa Mỹ; và máy bay thân rộng, chở nhiều hành khách hơn và bay xa hơn, ví dụ như từ New York đến London hay Tokyo.
Boeing và Airbus bán nhiều máy bay thân hẹp hơn, nhưng các hãng hàng không ngày càng yêu cầu các phiên bản lớn hơn do hạn chế về cổng và đường băng tại nhiều sân bay cùng với nhu cầu du lịch tăng cao.
737 Max được thiết kế để cạnh tranh với dòng Airbus A320neo. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng Boeing đã thua trong cuộc đua này. Sau hai vụ tai nạn của 737 Max và lệnh cấm bay toàn cầu kéo dài 20 tháng, Airbus đã nhận được nhiều đơn đặt hàng hơn, đặc biệt là cho mẫu A321neo.
Năm 2019, lần đầu tiên Airbus có số lượng máy bay hành khách bay trên toàn cầu nhiều hơn Boeing, theo Cirium, nhà cung cấp dữ liệu hàng không. Boeing vẫn còn 4.300 đơn hàng cho 737 Max, trị giá hàng trăm tỷ USD, nhưng Airbus đã bán hơn 7.100 chiếc trong dòng A320neo.
Boeing vẫn dẫn đầu về máy bay thân rộng, nhưng sự thống trị của Airbus trong thị trường máy bay thân hẹp có thể tự củng cố thêm, giúp Airbus đầu tư nhiều hơn vào nghiên cứu và phát triển.
Boeing đã khai thác tối đa tiềm năng của dòng 737, xuất hiện từ cuối những năm 1960. Máy bay tiếp theo của hãng có thể sẽ là một thiết kế hoàn toàn mới. Tuy nhiên, Dave Calhoun, Giám đốc điều hành của Boeing, cho biết công ty sẽ không ra mắt máy bay mới cho đến giữa thập niên 2030, khi các công ty như General Electric, Rolls-Royce và Pratt & Whitney giới thiệu động cơ hiệu quả hơn.
Dù vậy, phát triển một chiếc máy bay mới có thể giúp Boeing lấp đầy khoảng trống quan trọng trong thị trường máy bay thân hẹp lớn hơn, mà hiện tại Airbus đang chiếm ưu thế với mẫu A321neo.
Quá trình phát triển máy bay mới là một nhiệm vụ khổng lồ, đòi hỏi sự hợp tác của một hệ thống sản xuất phức tạp và chuẩn bị từ các nhà cung cấp. Các hãng hàng không cũng cần sẵn sàng đào tạo phi công cho máy bay mới, một quá trình tốn kém và mất thời gian. Việc phát triển một chiếc máy bay mới có thể tạo ra sự hứng thú mới cho Boeing sau những rắc rối gần đây.
"Nếu họ có thể làm cho mọi người dễ dàng thích họ hơn, tôi nghĩ rằng họ sẽ nhận được rất nhiều sự ủng hộ cho một Boeing mới và cải tiến," Rob Stallard, nhà phân tích tại Vertical Research Partners cho biết.
