Phát hiện muộn, cơ hội sống thấp
TS.BS Phạm Hùng Cường - Trưởng khoa Ngoại II, Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM - cho biết: “UTĐTT là loại ung thường gặp nhất tại Việt Nam, bệnh gặp ở cả nam và nữ. Nhưng có tới 20% số bệnh nhân đến bệnh viện khi đã ở giai đoạn muộn với các di căn xa. Số bệnh nhân còn lại có thể mổ cắt đoạn ruột bị bướu được nhưng 40% sẽ bị tái phát sau đó”.
Theo TS.BS Hùng Cường, phẫu thuật là phương pháp điều trị chủ yếu UTĐTT, giúp trị khỏi các bệnh nhân ở giai đoạn sớm (giai đoạn I và II). Hầu hết các bệnh nhân sau mổ vẫn đi cầu bình thường, một số ít các bệnh nhân ung thư trực tràng có bướu nằm sát hậu môn sau mổ sẽ phải mang hậu môn nhân tạo ở bụng suốt đời. Gần đây, mổ nội soi cắt đại tràng hoặc trực tràng đã được thực hiện tại nhiều bệnh viện ở Việt Nam. Hóa chất được dùng hỗ trợ sau mổ các bệnh nhân ung thư đại tràng giai đoạn III (có di căn hạch) hoặc điều trị các bướu di căn khi bệnh nhân UTĐTT giai đoạn IV. Các thuốc nhắm trúng đích, giúp tăng hiệu quả của hóa chất trong điều trị một số bệnh nhân UTĐTT, đều đã có tại Việt Nam. Xạ trị trước hoặc sau mổ giúp giảm tỉ lệ tái phát sau mổ ung thư trực tràng. Xạ trị trước mổ còn giúp một số ít bệnh nhân ung thư trực tràng có thể tránh phải mang hậu môn nhân tạo vĩnh viễn.
Ung thư biết sớm trị lành
TS.BS Hùng Cường cho biết thêm, các yếu tố được coi là các yếu tố nguy cơ gây UTĐTT như béo phì, tiêu thụ nhiều thịt đỏ, mỡ động vật, đường, rượu, thuốc lá, ít ăn chất xơ (rau, trái cây). Do vậy, việc thay đổi chế độ ăn, năng tập thể dục, tránh béo phì được coi là các biện pháp lâu dài giúp phòng ngừa UTĐTT.
Các triệu chứng thường gặp của các bệnh nhân UTĐTT là rối loạn đi tiêu (tiêu chảy, táo bón), tiêu máu, đau bụng, chán ăn, sụt cân… Các bệnh nhân UTĐTT ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng gì.
Để phát hiện sớm UTĐTT, cần phải tầm soát những người có nguy cơ mắc bệnh khi chưa có triệu chứng gì. Hiện nay, các nhóm người có nguy cơ bị UTĐTT đã được xác định, các phương tiện để tầm soát UTĐTT cũng đã có sẵn, do vậy việc phát hiện sớm UTĐTT là khả thi. Những người có nguy cơ trung bình là người từ 50 tuổi trở lên. Nguy cơ cao là người có tiền căn bị pôlyp hoặc UTĐTT, người có 1 người thân trực hệ (cha mẹ, anh chị em, con ruột) bị pôlyp hoặc UTĐTT trước 60 tuổi hoặc có từ 2 người thân bị mắc bệnh UTĐTT.
Hiện nay, nội soi toàn bộ đại tràng là phương pháp tầm soát UTĐTT tốt nhất vì là phương pháp duy nhất giúp phát hiện các bất thường ở niêm mạc đại - trực tràng và xác định các bất thường đó là lành tính hay ung thư bằng cách sinh thiết một phần hay cắt trọn.
TS.BS Hùng Cường nhấn mạnh, tầm soát UTĐTT giúp phát hiện các pôlyp đại - trực tràng và cắt bỏ trước khi các pôlyp biến thành ung thư. Ngoài ra, tầm soát UTĐTT còn giúp phát hiện UTĐTT ở giai đoạn sớm với khả năng điều trị khỏi bệnh cao.
Có thể tầm soát UTĐTT ở đơn vị tư vấn tầm soát ung thư của Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM hoặc các cơ sở y tế có thực hiện nội soi đại tràng đều có thể giúp tư vấn và thực hiện việc tầm soát UTĐTT.
