Hút thuốc gây hại cho nhiều bộ phận trong cơ thể
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), hút thuốc lá gây tổn thương đa số cơ quan cơ thể và tăng nguy cơ ung thư, đột quỵ, bệnh tim, bệnh phổi, tiểu đường...
Hút thuốc lá đặc biệt có hại cho hệ tim mạch với các tác động như tăng huyết áp, co hẹp động mạch và tăng nhịp tim.
Thuốc lá chứa hơn 5.000 chất hóa học, nhiều trong số đó có hại cho sức khỏe như amoniac và benzene. Hút thuốc có thể khiến bạn hít phải khí carbon monoxide (có trong khí thải ô tô), một loại khí độc không màu, không mùi, có thể gây tử vong.
Giảm lượng ôxy và tăng nhịp tim: Người hút thuốc và hít phải khí carbon monoxide sẽ hít vào lượng ôxy ít hơn. Điều này làm giảm ôxy mà tim nhận để đẩy khắp cơ thể. Cơ thể cần thêm ôxy, và nicotine tăng nhịp tim.
Lúc này, tim cần bù đắp bằng cách đập nhanh hơn để cung cấp thêm ôxy. Nếu kéo dài thời gian, điều này tạo áp lực lên tim và tạo ra vòng lặp không ngừng. Hút thuốc cũng tác động lên các khía cạnh khác của hệ tim mạch.
Tăng nhịp tim được gọi là tachycardia, thường chỉ đến khi nhịp tim vượt quá 100 nhịp mỗi phút. Nếu nhịp tim nhanh khi tập luyện không phải mối lo lắng, nhưng nhịp tim nhanh do hút thuốc là do khí độc hại ngăn tim lấy đủ ôxy, gây ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe nói chung và tim nói riêng.
Tăng cholesterol và huyết áp: Ví dụ, carbon monoxide làm tăng cholesterol trong niêm mạc động mạch, làm cho chúng cứng đi theo thời gian. Ngoài ra, nicotine làm tăng huyết áp và co hẹp động mạch. Những chất hóa học này tồn tại trong hệ thống từ 6-8 giờ, nhưng ảnh hưởng có thể kéo dài.
Các loại thuốc lá đều có hại, kể cả thuốc lá điện tử
Vape- thuốc lá điện tử vẫn chứa nicotine và có thể làm tăng nhịp tim. Một nghiên cứu năm 2022 trên 164 thanh niên sử dụng điện tử hút thuốc cho thấy, nhịp tim tăng khoảng 4 nhịp mỗi phút sau khi hút thuốc. Huyết áp tâm trương và huyết áp thấp cũng tăng lên.
Thuốc lá điện tử và sản phẩm thuốc lá mới khác có hàm lượng nicotine cao hơn so với thuốc lá, có thể làm tăng nhịp tim.
Tại Việt Nam, thuốc lá thế hệ mới, bao gồm thuốc lá điện tử đang gây ra những hệ lụy khôn lường đối với sức khỏe, đặc biệt ở giới trẻ. Các chuyên gia y tế cho rằng không cần thiết và không nên ban hành chính sách thí điểm đối với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Lý do, đây là sản phẩm có hại, sản phẩm gây nghiện.
ThS Nguyễn Thị Thu Hương - Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế khẳng định: "Thuốc lá điện tử là sản phẩm có hại cho sức khỏe và đang có thực trạng trà trộn ma túy. Đây là sản phẩm gây nghiện, chúng ta không thể cho thí điểm được vì biết chắc cho bán hợp pháp sẽ gây nghiện. Khi đã biết chắc thì không ai mang sức khỏe người dân ra thí điểm".
Theo bà, thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh, sinh viên có tăng lên nhưng chưa phải là phổ biến. Vì thế, chúng ta phải ngăn chặn ngay khi còn có thể ngăn ngừa được.
Các chuyên gia đề xuất cần tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá mới và ngăn chặn việc bắt đầu sử dụng thuốc lá mới tại Việt Nam, chú trọng đến trẻ em. Đồng thời, tăng cường và nỗ lực hơn trong phòng chống buôn lậu thuốc lá mới, kinh doanh, quảng cáo bất hợp pháp trên môi trường mạng.
Việt Nam cần cấm hoàn toàn dưới mọi hình thức mua bán, sản xuất, nhập khẩu đối với các sản phẩm mới này (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha).
Từ bỏ hút thuốc để cải thiện sức khỏe
Từ bỏ hút thuốc là quyết định quan trọng để cải thiện sức khỏe. Việc hút thuốc liên quan chặt chẽ đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm bệnh tim mạch, ung thư, và bệnh phổi.
Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ đề xuất tám mẹo để từ bỏ hút thuốc, bao gồm:
Tập trung vào việc tăng động lực khi cảm thấy buồn chán hoặc thiếu hứng thú.
Xây dựng sự tự tin để đặt ra và đạt được mục tiêu không hút thuốc.
Quản lý căng thẳng một cách hiệu quả.
Chấp nhận rằng không bao giờ là quá muộn để từ bỏ.
Học từ những kinh nghiệm trước đây về việc bỏ thuốc thay vì bị nản chí bởi chúng.
Tìm kiếm sự hỗ trợ từ mạng lưới xã hội, bao gồm gia đình và bạn bè.
Thử nghiệm các loại thuốc giảm triệu chứng cai nghiện, như bó dính nicotine.
Cần nhận thức rằng mọi người đều có thể từ bỏ hút thuốc.
