Đầu tháng 6.2023, BS.CKI Nguyễn Đức Hưng, Phó khoa Tim mạch BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết đã thực hiện thành công ca thay van động mạch chủ qua da cho bệnh nhân 68 tuổi. Trong lần tái khám gần nhất, bệnh nhân cho biết các triệu chứng khó chịu đã giảm dần và biến mất. Van tim mới thay đã ổn định, sức khỏe cũng được phục hồi tốt dần lên.
Cách đây 3 tháng, bệnh nhân Nguyễn Thị Vân đã gặp phải các triệu chứng khó thở, thường xuyên mệt mỏi nhất là vào những khi gắng sức. Qua các triệu chứng trên, bà Vân nghĩ bản thân mắc bệnh liên quan đến hô hấp nên đã đến khám tại BVĐK Tâm Anh. Sau khi nghe tim bệnh nhân có tiếng thổi, bác sĩ tư vấn bà Vân khám chuyên sâu tim mạch. Tại đây, thông qua siêu âm, các bác sĩ chẩn đoán bà bị hẹp van động mạch chủ khít.
Hẹp van động mạch chủ là tình trạng van không thể mở ra hoàn toàn. Tình trạng này sẽ làm giảm hoặc chặn lưu lượng máu từ tim (thất trái) đi nuôi cơ thể. Ban đầu, tim sẽ làm việc nhiều hơn để có thể bù đắp lại lượng máu thiếu hụt, đưa đến các cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên, đến một thời điểm nào đó, tim sẽ bị quá sức, dẫn đến phì đại cơ tim thất trái, suy tim, thậm chí tăng nguy cơ đột tử. Giống với các bệnh hẹp van tim khác, hẹp van động mạch chủ cũng được chia thành 3 mức độ: hẹp nhẹ, vừa và khít. Mức độ hẹp van tim càng tăng, rủi ro càng lớn. Ở trường hợp của bà Vân sẽ cần phải can thiệp thay van tim sớm để tránh biến chứng sau này.
BS.CKI Nguyễn Đức Hưng, người thực hiện thay van động mạch chủ qua da (hoặc cách gọi khác qua đường ống thông - TAVI) cho biết đây tuy là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu nhưng yêu cầu khâu chuẩn bị phải rất kỹ lưỡng để đánh giá toàn bộ đặc điểm ca bệnh cũng như những nguy cơ có thể xảy ra. Trước khi can thiệp, người bệnh được chụp cắt lớp vi tính hệ mạch máu và buồng tim để lựa chọn kích cỡ van và góc thả tối ưu nhằm đảm bảo chính xác tuyệt đối. Van động mạch chủ của bà Vân khá vôi nên van mới cần được tính toán để ép sát toàn bộ lá van vào thành mạch để kết quả tối ưu mà không có biến chứng xảy ra.
Ekip thực hiện cần phải tuân thủ theo yêu cầu khắt khe về sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ và chính xác tuyệt đối như sử dụng máy tạo nhịp tần số, hạ huyết áp, căn chỉnh van tối ưu. Người phụ thứ 2 phải bơm bóng và bung nở van đúng thời điểm. Bởi khi bung nở van chỉ cần 1 sai sót nhỏ giữa người chính và người phụ thứ 2 sẽ có biến cố xảy ra khiến van không chuẩn xác về vị trí, di lệch van hoặc hở cạnh van đều là biến cố nặng ảnh hưởng tính mạng người bệnh.
Kỹ thuật thay van động mạch chủ qua da với nhiều ưu điểm vượt trội như: xâm lấn tối thiểu, nhẹ nhàng và giảm thời gian viện sau khi thực hiện. Đây cũng được coi là xu hướng tiên tiến nhất trong điều trị thay van động mạch chủ. Các bác sĩ dùng một ống thông luồn từ đùi theo đường mạch máu đến van động mạch chủ bị hẹp. Dưới sự quan sát qua hệ thống robot chụp mạch tân tiến Artis pheno trong phòng can thiệp hybrid hiện đại, mạch máu sẽ hiện rõ nhờ công nghệ xóa nền, giúp bác sĩ xác định và đưa van đến vị trí chính xác. Van nhân tạo được đẩy ra khỏi ống thông bung ra và hoạt động thay thế van tim đã hỏng.
Khi so sánh với phương pháp truyền thống là phẫu thuật tim hở, bác sĩ Hưng phân tích, về tài chính, phương pháp thay van động mạch chủ qua da tuy cao hơn nhưng hạn chế tối đa xâm lấn. Bệnh nhân không cần phải cưa xương ức, có thể ảnh hưởng hô hấp, để lại sẹo. Bên cạnh đó, phương pháp phẫu thuật tim hở cần thời gian và phục hồi lâu hơn. Đặc biệt, bệnh nhân sau thay van phẫu thuật tim hở phải dùng thuốc chống đông, ăn uống kiêng khem kĩ càng. Ngược lại, với phương pháp thay van động mạch chủ qua da bệnh nhân không cần gây mê toàn thân nên giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Phương pháp này chỉ can thiệp qua một ống thông nên bệnh nhân giảm mất máu, giảm đau, chỉ 2 - 3 ngày là ra viện và phục hồi sức khỏe nhanh.
Sau thay van động mạch chủ qua da, bệnh nhân cần lưu ý giữ gìn vệ sinh răng miệng thân thể tích cực để tránh van bị nhiễm trùng. Ngoài ra, người bệnh hoàn toàn có thể sinh hoạt và ăn uống như bình thường, không cần hạn chế thể lực.
