Như đã trình bày trong bài trước, cạo gió đánh cảm là phương pháp chữa bệnh cổ xưa của Đông y. Đây là phương pháp chữa bệnh được dùng phổ biến trong dân gian, hầu như không tốn tiền, đơn giản, thuận tiện mọi lúc mọi nơi và có hiệu quả tức khắc, nhằm là cho “gió độc” thoát ra khỏi cơ thể.
Tuy nhiên nếu không đúng cách và sai trường hợp, có thể gây nên tai biến nguy hiểm, thậm chí chết người!
Dưới đây là các cách và tư thế nằm khi cạo gió, đánh cảm theo hướng dẫn của bác sĩ Lê Thân, Bệnh viện Y học Cổ truyền Quảng Nam, tác giả sách "Chữa bệnh cho mẹ":
Tư thế người bệnh
- Nằm ngửa: Người bệnh mặt hướng lên trên, nằm duỗi thẳng trên giường, để lộ phần bụng và cạnh trong của chi trên. Thích hợp dùng cho lấy huyệt và cạo các huyệt hay các vị trí ở mặt, đầu, bụng, cạnh trong, cạnh trước của chi trên, cạnh trước và cạnh ngoài của chi dưới.
- Nằm sấp: Người bệnh nằm sấp, duỗi thẳng chân trên giường. Tư thế này thích hợp dùng cho lấy huyệt và cạo vị trí hay huyệt vị ở phần lưng, mông, sau chi dưới gần bàn chân.
- Nằm nghiêng: Người bệnh mặt hướng sang một bên, hai đầu gối hơi co, cơ thể ở tư thế nằm nghiêng. Thích hợp lấy huyệt và cạo gió huyệt vị ở một bên mặt, bả vai, cạnh ngoài của tứ chi, khe sườn ở phần ngực và lưng, mặt bên của cơ thể.
- Ngồi cúi: Người bệnh ngồi cúi trên ghế, để lộ lưng sau và cổ, thích hợp dùng cho lấy huyệt và cạo vị trí hoặc huyệt vị hai bên xương sống, sau đầu, cổ, bả vai, lưng, mông hoặc tiến hành kiểm tra hai bên xương sống.
- Ngồi tựa: Người bệnh ngồi tựa lưng vào ghế, để lộ phần dưới cằm, cổ họng. Thích hợp dùng cho lấy huyệt và cạo gió vị trí hay huyệt vị ở mặt, trước cổ, hai bên xương cổ họng, khe giữa sườn ở ngực.
Các phương pháp cạo gió, đánh cảm
- Trực tiếp: Người bệnh nên ở tư thế ngồi hoặc ngồi hơi cúi. Người cạo dùng khăn ấm lau, rồi bôi đều chất xúc tác ở vùng da ở chỗ cạo gió của người bệnh. Sau khi bôi chất xúc tác lên trên chỗ cần cạo gió, dùng dụng cụ cạo trực tiếp lên da người bệnh, tiến hành lặp lại thao tác cho đến khi da đỏ ửng thì dừng lại.
- Gián tiếp: Trước tiên, đặt lên vị trí cần cạo gió của người bệnh một lớp vải mỏng, sau đó dùng dụng cụ cạo cạo lên lớp vải đó. Phương pháp này có thể bảo vệ được da, thích hợp cho người già, sức khỏe yếu.
Dụng cụ cạo gió, đánh cảm
- Dầu gió: Khi bị cảm lạnh, một cách đơn giản nhất là sử dụng dầu gió rồi xoa dầu lên vùng trán, tay chân, lưng ngực…
- Đồng bạc: Dùng đồng bạc hoặc những vật bằng bạc có hình dạng nhẵn nhụi như muỗng bạc, nhẫn bạc... Nếu sử dụng đồng bạc hoặc muỗng bạc thì cần cầm vật sao cho tạo thành một góc 450 so với mặt phẳng cạo.
- Gừng: Tốt nhất nên sử dụng vật cạo là củ gừng được cắt bằng ở đầu, dùng đầu gừng cạo, khi tà đầu thì cắt ngang bỏ, tạo đầu mới. Vừa an toàn, vừa sử dụng được tinh dầu gừng có tính ấm nóng.
- Gừng và tóc rối: Lấy một nhúm hỗn hợp gừng và tóc rối gói vào một chiếc khăn mùi xoa nhỏ sau đó nhúng vào rượu. Cách này có tác dụng kích thích phần dương của cơ thể để thông lợi cũng như giải phóng tà khí ở phần dương, giải quyết các tà khí có trong cơ thể chưa được đào thải ra bên ngoài.
-Trầu không: Lấy vài ba lá trầu không, rửa sạch và giã nhỏ bọc trong mảnh vải, rồi xoa lên vùng cần cạo gió.
- Bồ kết với rượu: Sử dụng mấy trái bồ kết có sẵn trong nhà bỏ hạt, nướng với rượu trắng rồi cứ thế đánh gió cũng rất công hiệu.
- Vỏ trai: Là dụng cụ cạo gió của các cư dân vùng biển thường dùng, chọn loại vỏ mép nhẵn hoặc được mài nhẵn. Khi cạo, người thao tác cầm vỏ trai vừa thấm nước hoặc dầu thực vật vừa cạo.
- Muỗng, chén, ly: Chọn muỗng kim loại hoặc sứ mép dày và nhẵn. Dùng loại chén sứ hoặc ly sứ mép dày và nhẵn, không bị sứt mẻ.
- Miếng cạo gió đặc chế: Bản thân sừng trâu là một vị thuốc Đông y, có khả năng phát tán chướng khí và thông khí huyết. Dùng miếng cạo gió làm bằng sừng trâu có tác dụng thanh nhiệt giả độc, không dẫn điện và không truyền nhiệt.
Chống chỉ định
Cảm lạnh nhưng cơ thể suy yếu, các loại bệnh truyền nhiễm, sốt cao cấp tính, cảm nhiệt, say nắng, say nóng.
Các dạng bệnh tinh thần, tim mạch, viêm tủy cấp, viêm xương khớp có nổi hạch, giảm tiểu cầu, xuất huyết, máu không đông, máu trắng, bệnh ngoài da vùng cần cạo gió, ung thư.
Phụ nữ mang thai hay đang hành kinh.
Trẻ em, ngoài việc gây đau đớn, da của trẻ rất non và mỏng nên rất dễ xung huyết, khí huyết cũng rất yếu không chịu được nhiệt độ cao khi cạo gió; nếu như trẻ bị sốt xuất huyết làm xuất huyết trầm trọng có thể nguy hiểm đến tính mạng.
