Vì sao béo phì lại gây trào ngược dạ dày thực quản?
Béo phì có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược dạ dày thực quản qua các cơ chế sau:
Tăng áp lực trong ổ bụng: Mỡ thừa, đặc biệt là mỡ nội tạng, gây tăng áp lực trong ổ bụng. Áp lực này có thể đẩy dạ dày lên trên, gây thoát vị hoành và làm suy yếu cơ thắt dưới thực quản (LES), khiến acid dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Suy yếu cơ thắt dưới thực quản: Ở người béo phì, áp lực từ mỡ bụng tăng có thể gây giãn nở và làm suy yếu LES, dẫn đến giảm khả năng ngăn chặn trào ngược.
Tăng sản xuất acid dạ dày: Người béo phì thường có xu hướng sản xuất nhiều acid dạ dày hơn, góp phần vào nguy cơ trào ngược.
Thoát vị hoành: Tỉ lệ thoát vị hoành cao hơn ở người béo phì và điều này càng làm tăng nguy cơ trào ngược.
Thay đổi cơ chế tiêu hóa: Béo phì có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, gây tình trạng dạ dày chậm rỗng (gastroparesis).
Tỷ lệ trào ngược trong số bệnh nhân béo phì
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn - Phó Viện trưởng Viện Phẫu thuật tiêu hóa, Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật ống tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: "Tỉ lệ mắc GERD ở người béo phì cao hơn đáng kể so với dân số chung. Nghiên cứu cho thấy khoảng 50 - 70% người béo phì có các triệu chứng của GERD. Nguy cơ mắc GERD tăng theo mức độ béo phì; người có BMI cao hơn có nguy cơ mắc GERD và các biến chứng liên quan cao hơn."
Điều trị trào ngược dạ dày thực quản ở bệnh nhân béo phì bao gồm các phương pháp sau:
+ Giảm cân: Giảm cân là phương pháp quan trọng và hiệu quả nhất trong việc giảm triệu chứng trào ngược ở bệnh nhân béo phì. Giảm cân có thể giúp giảm áp lực trong ổ bụng và cải thiện chức năng của LES.
+ Chế độ ăn uống: Tránh ăn thực phẩm có khả năng gây trào ngược như thức ăn béo, đồ chiên, chocolate, caffeine, rượu và thức ăn cay. Ăn nhiều bữa nhỏ, tránh ăn quá no và không nằm ngay sau khi ăn.
+ Tập thể dục: Tập thể dục đều đặn giúp giảm cân và cải thiện tiêu hóa, nhưng cần tránh các bài tập làm tăng áp lực trong ổ bụng (như cúi gập người hoặc nâng tạ nặng).
Khi khỏi béo phì có khỏi trào ngược hay không ?
Không phải lúc nào cũng khỏi hoàn toàn: Mặc dù nhiều bệnh nhân có sự cải thiện rõ rệt sau khi giảm cân, nhưng không phải tất cả mọi người đều khỏi hoàn toàn. Một số trường hợp trào ngược vẫn có thể tiếp tục, đặc biệt nếu có yếu tố khác như thoát vị hoành, suy yếu nặng của LES, hoặc tổn thương niêm mạc thực quản trước đó.
Điều trị béo phì là một phần quan trọng trong quản lý GERD ở người béo phì và có thể mang lại kết quả tích cực trong việc giảm triệu chứng trào ngược, nhưng kết quả có thể khác nhau tùy thuộc vào từng bệnh nhân.
