Đây là một đề xuất mang tính đột phá và nhân văn, phản ánh sự quan tâm sâu sắc đến đời sống của NLĐ trong bối cảnh kinh tế biến động và nhiều thách thức. Mặc dù hiện tại số lao động bị buộc nghỉ việc, giãn việc đã giảm so với cùng kỳ năm trước, nhưng số lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp vẫn còn cao. Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, trong 6 tháng đầu năm 2024, cả nước có gần 450.000 người hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Đáng lưu ý là sự gia tăng liên tục của vật giá đã khiến mức trợ cấp thất nghiệp hiện tại, trung bình khoảng 3 triệu đồng/người/tháng, chỉ đáp ứng được khoảng 30% chi phí sinh hoạt, gây khó khăn lớn cho NLĐ và gia đình họ.
Mất việc không chỉ là mất đi nguồn thu nhập chính mà còn là mất đi sự an toàn tài chính, gia tăng áp lực tìm việc mới trong thời gian ngắn. Trong hoàn cảnh đó, nếu chỉ nhận được khoảng 3 triệu đồng/tháng, NLĐ khó lòng đảm bảo cuộc sống tối thiểu, chưa nói đến việc tái hòa nhập thị trường lao động.
Vì vậy, việc nâng mức trợ cấp lên 75% là hoàn toàn hợp lý và cần thiết, giúp NLĐ có thêm thời gian và nguồn lực để vượt qua khó khăn và tìm việc làm mới mà không phải lo lắng quá nhiều về tài chính.
Đặc biệt, việc tăng mức trợ cấp còn góp phần giữ chân họ trong hệ thống an sinh xã hội. NLĐ sẽ cảm thấy quyền lợi của mình được bảo vệ tốt hơn, tăng niềm tin vào hệ thống bảo hiểm và sẵn sàng tham gia bảo hiểm thất nghiệp trong tương lai.
Tuy nhiên, đề xuất này cũng mang đến những lo ngại về sự an toàn của Quỹ bảo hiểm thất nghiệp và tình trạng nhiều NLĐ lợi dụng chính sách để trục lợi.
Đây là vấn đề đã và đang xảy ra với việc NLĐ khi có việc làm mới đã cố tình giấu giếm, không khai báo với các trung tâm dịch vụ việc làm để vừa nhận lương vừa nhận trợ cấp thất nghiệp. Theo BHXH Việt Nam, những năm gần đây, trung bình mỗi năm có khoảng 20.000 trường hợp khai gian. Do đó, một mặt, nguyện vọng của những NLĐ, đặc biệt là lao động yếu thế đang hưởng trợ cấp thất nghiệp chỉ trên dưới 3 triệu đồng mỗi tháng cần được các cơ quan soạn thảo luật lắng nghe và ủng hộ.
Mặt khác, các cơ quan chức năng cũng cần có giải pháp mạnh mẽ để ngăn chặn hiệu quả tình trạng lạm dụng và trục lợi chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Chỉ có như vậy, chúng ta mới đảm bảo tính công bằng, minh bạch, đồng thời không ảnh hưởng đến việc cân đối thu - chi của quỹ!
