Tại cuộc tiếp xúc cử tri của Đoàn Đại biểu Quốc hội Đà Nẵng hôm 2.7, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng đã cho biết, Nghị quyết mới được Quốc hội thông qua có 2 nội dung lớn, cho phép Đà Nẵng tổ chức mô hình chính quyền đô thị và cho thí điểm 30 cơ chế chính sách đặc thù trong vòng 5 năm.
Đặc biệt, Quốc hội cho phép Đà Nẵng thử nghiệm có kiểm soát, có thời hạn đối với những chương trình, dự án, các hoạt động, các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới trong Khu công nghệ cao... mà chưa có quy định pháp luật. Đây chính là "chìa khóa" quan trọng giúp Đà Nẵng tháo gỡ các điểm nghẽn để phát triển.
Nghị quyết cũng quy định, các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân thử nghiệm sẽ được miễn trách nhiệm hành chính, trách nhiệm kỷ luật, trách nhiệm dân sự trong trường hợp xảy ra rủi ro. Nhưng trong trường hợp gây ra thiệt hại về kinh tế thì tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân thử nghiệm phải có trách nhiệm bồi thường theo quy định của pháp luật.
Việc miễn trừ trách nhiệm khi thử nghiệm các dự án, chương trình sẽ tạo điều kiện cho cán bộ dám nghĩ, dám làm. Từ đó sẽ có sáng tạo, đổi mới và đột phá trong phát triển. Tuy vậy, nếu gây thiệt hại kinh tế mà phải bồi thường... thì chưa chắc có người dám làm.
Bởi, những chương trình, dự án chưa có quy định pháp luật thì hiển nhiên là không đúng pháp luật. Làm "thử nghiệm", "thí điểm" là thực hiện việc chưa tiền lệ, nên không chắc 100% sẽ làm đúng, thành công. Cơ hội đôi khi chỉ là 5/5.
Mỗi dự án, hoạt động kinh tế thường có giá trị nhiều tỉ đồng, thậm chí hàng trăm, ngàn tỉ đồng, nếu cán bộ thực hiện bất thành, gây thiệt hại, trong khi lương chỉ tính bằng triệu thì tiền đâu bồi thường? Không bồi thường được liệu có được miễn trách nhiệm hình sự?
Vì vậy, khi Trung ương cho cơ chế đặc thù, trao "chìa khóa" cho Đà Nẵng tháo gỡ những vướng mắc, thành phố này cần vận dụng chính sách một cách rộng thoáng hơn nữa để khuyến khích cán bộ dám làm.
Cán bộ thực sự "chí công vô tư", khi thử nghiệm thành công, sẽ là bài học, mô hình nhân rộng. Nhưng lỡ thất bại cũng nên xem là bài học thực tiễn, rút kinh nghiệm để lần sau làm tốt hơn.
Nếu làm vì động cơ tốt, vì cái chung, vì sự phát triển cho địa phương, cộng đồng, người dân... mà thất bại, làm sai thì cần được xem xét miễn trừ trách nhiệm kỷ luật, hành chính, dân sự... lẫn trách nhiệm kinh tế. Trừ trường hợp lợi dụng thí điểm để trục lợi, vì động cơ cá nhân, tiêu cực, tham nhũng, nhận hối lộ...
Hoặc tập thể lãnh đạo, người đứng đầu phải cam kết "bảo lãnh" - như Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên từng tuyên bố (tại hội nghị của UBND TP tổ chức đầu năm 2024): "Ai làm sai do yếu tố khách quan, không vụ lợi, lãnh đạo TP sẽ đứng ra chịu trách nhiệm phụ. Còn nếu vì động cơ cá nhân, tham nhũng, hối lộ phải bị xử lý cá nhân...".
