Dự án vành đai 3 TPHCM, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành thiếu cát, rất đáng lo về tiến độ. Từ tình trạng thiếu cát hiện nay, có thể thấy rằng, nếu triển khai những dự án cao tốc và đường vành đai tiếp theo, thì sẽ không có đủ cát. Đây là điều làm đau đầu các nhà quản lý cũng như chủ đầu tư, nhà thầu. Cát khan hiếm còn dẫn đến đội giá thành, thị trường xáo trộn, chủ đầu tư cũng như nhà thầu bị động vì biến động giá.
Thiếu cát, còn dẫn đến nhiều hệ lụy khác, rõ ràng nhất là việc khai thác cát gần như cạn kiệt, từ khai thác có giấy phép đến khai thác lậu, làm ảnh hưởng đến môi trường. Tình trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng ở nhiều địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long có nguyên nhân từ khai thác cát.
Vậy thì, giải pháp nào cho sự thiếu hụt nguồn cát, khi mà hàng loạt dự án hạ tầng giao thông sẽ được triển khai xây dựng.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu nguồn nguyên liệu từ cát biển thay cho cát sông. Nguồn cát biển phong phú, không sợ thiếu hụt, nhưng sử dụng cát biển có bảo đảm được tuổi thọ của công trình hay không cũng là chuyện phải tính toán kỹ lưỡng. Việc đánh giá thử nghiệm sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường cần có kết luận khoa học, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật đối với đường cao mới có thể nhân rộng.
Các chuyên gia xây dựng đưa ra giải pháp làm đường trên cao thay vì trên mặt đất. Theo cách này, tuy đầu tư ban đầu cao hơn, nhưng về lâu dài sẽ lợi ích hơn. Không phụ thuộc vào nguồn cát không chỉ chủ động trong xây dựng công trình, mà hạn chế được tình trạng khai thác cát gây tác động tiêu cực lên các con sông và môi trường khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Đã có nhiều dự báo về nước biển dâng, thì làm đường trên cao sẽ không bị ảnh hưởng, tránh được những hệ lụy của ngập lụt, sụt lún. Đây chính là tầm nhìn xa, nhất là đối với các công trình trăm năm.
Các dự án cao tốc, đường vành đai phải về đích đúng hẹn, phục vụ nhu cầu đi lại của người dân và phát triển kinh tế, cho nên không thể để chậm tiến độ vì thiếu cát. Các nhà quản lý phải có quyết định dứt khoát về lựa chọn làm đường trên cao.
