Ô nhiễm đe dọa hồ Trị An ở Đồng Nai từ hàng trăm hộ dân nuôi cá lồng bè

Theo thống kê, trên hồ Trị An có gần 600 hộ dân cùng số bè tương đương và trên 3.000 lồng nuôi thuỷ sản. Trong đó, tập trung đông nhất trên địa bàn huyện Định Quán với gần 400 hộ với số bè tương đương, cùng hơn 2.000 lồng nuôi.

Hiện nay do thời tiết khô hạn từ nhiều tháng qua khiến mực nước hồ Trị An rút sâu vào bên trong lòng hồ, các bè để ở của người dân lộ ra giữa lòng hồ khô cạn. Vào mùa mưa nước lớn thì những nhà bè này cùng các lồng bè chăn nuôi thuỷ sản nổi sát chân cầu La Ngà, thuộc huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai, người dân có thể dễ dàng thấy các bè cá này khi đi trên cầu La Ngà.

Theo ghi nhận, một số hộ dân sinh sống gần các khu dân cư ở chân cầu La Ngà cũng câu móc điện để phục vụ sinh hoạt cuộc sống ở các bè trên hồ Trị An.

Gia đình ông Nguyễn Văn Phước, đã có hàng chục năm sinh sống, mưu sinh trên lòng hồ Trị An, đoạn cầu La Ngà thuộc xã Phú Ngọc, huyện Định Quán. Gia đình ông Phước cũng đã từng lên bờ thay đổi cuộc sống, nhưng không phù hợp, nên tiếp tục xuống lòng hồ lênh đênh trên sông nước để mưu sinh.

Vào mùa nước rút, ông Phước bắc tạm một cây cầu để đi lại vào bè.

Ngoài bè được xây dựng để sinh sống, ông Phước cũng nuôi trồng thêm thuỷ sản để phục vụ cuộc sống gia đình.

Vào mùa nước rút, nguồn thuỷ sản cạn kiệt, ông Phước chỉ bắt được các loại tôm cá nhỏ.

Ngoài các hộ nuôi cá bè khu vực La Ngà của huyện Định Quán, trên hồ Trị An còn có các hộ nuôi cá bè tại xã Thanh Sơn, Ngọc Định cũng thuộc huyện Định Quán; xã Mã Đà và thị trấn Vĩnh An thuộc huyện Vĩnh Cửu. Việc sinh sống trên lòng hồ Trị An tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm từ nước thải sinh hoạt của người dân, chất thải và thức ăn dư thừa của thủy sản. Ảnh: Các hộ dân cũng nuôi thêm các loại gà, vịt ngay trên lòng hồ.

Việc nuôi thủy sản lồng bè của người dân trên hồ Trị An, trong đó làng bè nuôi thủy sản đoạn sông La Ngà neo đậu dày đặc cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm cục bộ nguồn nước. Năm 2020, tỉnh Đồng Nai đã triển khai đề án Quản lý, sắp xếp, ổn định vùng nuôi cá bè trên hồ Trị An, tuy nhiên đến nay vẫn chưa thực hiện xong, còn gặp nhiều vướng mắc.

Theo đó, vùng sắp xếp, quản lý nuôi cá bè trên hồ Trị An được chia thành 8 vùng nuôi, tổng số lồng bè trên hồ Trị An được bố trí sắp xếp 618 bè kèm theo 1.236 lồng, phân chia chỉ tiêu số bè, lồng sắp xếp theo điều kiện thực tế tại từng xã. Đề án cũng quy định cụ thể vị trí đặt các lồng bè, hình thức sắp xếp bè, cụm bè trên sông, hồ; kết cấu, cơ sở vật chất bè, lồng…

Theo đề án, khu vực các hộ dân sinh sống trên làng bè La Ngà là khu vực cần di dời, giải tỏa lồng, bè nuôi. Đại diện lãnh đạo UBND huyện Định Quán cho biết: Các hộ dân cũng đã chấp nhận di dời về vùng nuôi số 5, theo quy hoạch của tỉnh, hiện còn các hộ sinh sống ven cầu La Ngà chủ yếu là để ở chứ không chăn nuôi cá, còn các hộ chăn nuôi cá đã thu hoạch hết, chờ di dời.

Gia đình anh Trịnh Trọng Hiếu, sinh sống trên làng bè sông La Ngà nhưng không chăn nuôi thuỷ sản. Anh Hiếu cho biết, sinh sống trên hồ Trị An là do cuộc sống khó khăn, không có đất đai xây dựng nhà cửa. Hiện gia đình anh có tới 5 người con, công việc thu nhập của hai vợ chồng rất bếp bênh. Mơ ước của anh là được Nhà nước tạo điều kiện để di dời tới nơi ở mới.

Đề án Quản lý, sắp xếp, ổn định vùng nuôi cá bè trên hồ Trị An góp phần ngăn chặn tình trạng các vùng nuôi cũ do bố trí bè không hợp lý, vùng nuôi không phù hợp, thường xảy ra tình trạng cá chết hàng loạt. Trao đổi với báo Lao Động, ông Võ Tấn Nhẫn - Giám đốc Công ty thuỷ điện Trị An cho biết: Việc quy hoạch các hộ dân lồng bè trên hồ Trị An, địa phương đều có các quy chuẩn, đều được quan trắc, đánh giá quản lý chất lượng nguồn nước.

Các hộ dân sinh sống trên vùng lòng hồ Trị An từ khi có công trình thuỷ điện Trị An bắt đầu tích nước đến nay. Ông Nguyễn Hoàng Hảo - Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên văn hoá Đồng Nai cho biết: Hiện nay đề án chung của tỉnh Đồng Nai đang được điều chỉnh lại thời gian, và cũng đang chờ UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt dự án số 1 - tính toán chi tiết cụ thể sắp xếp lồng bè.