Lễ hội Ariêu piing có gì mà đề nghị là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia?

Ariêu piing còn gọi lễ nhà mồ, lễ cải táng. Đây là một trong những lễ hội quan trọng đối với người dân tộc PaCô sinh sống ở miền Tây Quảng Trị. Trước khi diễn ra lễ, người dân trong làng mặc trang phục, xếp thành hàng để diễu hành trong tiếng nhạc cụ.

Lễ Ariêu piing bao gồm việc tổ chức cất bốc những ngôi mộ người thân trong gia đình của tất cả các dòng họ trong làng đã chết được an táng rải rác các nơi để cải táng quy tập về một khu vực tiện chăm sóc, thăm viếng.

Những ngày diễn ra lễ Ariêu ping, người dân huy động cả cộng đồng thực hiện việc cải táng người chết, xây sửa, trang trí lại lăng mộ tổ tiên và coi đây là công việc chung của cả cộng đồng. Trong ảnh, là các ngôi mộ được đưa về một địa điểm để làm lễ, sau đó sẽ được an táng.

Lễ hội Ariêu piing thường được tổ chức 10 - 20 hoặc 30 năm một lần, tùy theo điều kiện kinh tế của từng vùng và lễ hội thường diễn ra từ 2 - 3 ngày vào thời điểm mùa xuân. Trong những ngày diễn ra lễ hội, tiếng trống, tiếng chiêng rộn vang suốt ngày đêm. Ngày xưa, tại lễ hội thường diễn ra việc đâm trâu, bò. Nhưng nay, để bớt tốn kém, khi tổ chức lễ, việc đâm trâu, bò chỉ tái hiện lại hoặc đơn giản hóa.

Ariêu piing là một trong những lễ hội nằm trong hệ thống tín ngưỡng của dân tộc Pa Cô. Đây là lễ hội lớn nhất của người Pa Cô nhằm tỏ lòng tôn kính, tưởng nhớ đến những người đã khuất. Đồng thời thông qua lễ hội còn thể hiện sự đoàn kết gắn bó huyết thống trong cộng đồng dân cư, cùng chung tay xây dựng bản làng no ấm, phồn vinh và hạnh phúc. Vì vậy, tại lễ hội, những cái nắm tay giữa các già làng, trưởng làng thể hiện cho sự đoàn kết.

Thời gian qua, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Trị đã tiến hành phục dựng nhiều lễ hội truyền thống của đồng bào vùng cao. Trong đó, Ariêu piing được nghiên cứu và tổ chức lập hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể để đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Việc phục dựng và duy trì Ariêu piing góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc theo hướng tích cực, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, góp phần vào việc xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Đồng thời, đây là một kênh quảng bá hình ảnh du lịch quan trọng về phong tục tập quán của người Pa Cô.

Đầu năm 2023, UBND tỉnh Quảng Trị đã có tờ trình gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị đưa di sản văn hóa vật thể “Lễ hội Ariêu piing của người Tà Ôi/Pa Cô tỉnh Quảng Trị” vào di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.