Làng nghề làm bánh gai dốc Dừa ngon nức tiếng ở Nghệ An

PHẠM THÔNG |

Nằm trên tuyến quốc lộ 7A, làng nghề làm bánh gai dốc Dừa thuộc xã Tường Sơn (Anh Sơn, Nghệ An) từ hàng chục năm nay không lúc nào vắng cảnh mua bán tấp nập, bởi hương vị đậm đà, thơm ngon nhờ phương thức bí truyền.

Tại xã Tường Sơn, bánh gai đã có từ lâu đời, trở thành sản vật nơi đây. Ngày xưa, bánh gai là thức quà chiều để ăn “lót dạ“. Người dân vùng này thường đem bánh gai đãi khách như món quà đặc trưng nơi đây. Hiện nay, ở xã Tường Sơn có khoảng 20 cơ sở chuyên sản xuất bánh gai, chủ yếu ở xóm 3 (dốc Dừa), đáp ứng nhu cầu của khách ngược xuôi quốc lộ 7A, nhất là khách trên những xe khách tuyến cố định Vinh - Con Cuông - Tương Dương - Kỳ Sơn.
Tại xã Tường Sơn, bánh gai đã có từ lâu đời, trở thành đặc sản nức tiếng. Hiện nay, ở xã Tường Sơn có khoảng 20 cơ sở chuyên sản xuất bánh gai, chủ yếu ở xóm 3 (dốc Dừa), đáp ứng nhu cầu của khách ngược xuôi quốc lộ 7A, nhất là khách trên những xe khách tuyến cố định Vinh - Con Cuông - Tương Dương - Kỳ Sơn.
Bà Bùi Thị Lan (48 tuổi) - chủ hàng bánh gai Đoài Lan, thuộc Dốc Dừa cho biết: “Gia đình tôi đã theo nghề từ đời ông bà, đến nay đã hơn 30 năm. Cũng giống như tôi, hầu hết tuổi thơ của dân Dốc Dừa đều gắn liền với những mẻ bánh gai thơm mùi nếp quê”. Ngoài đem đến cho thực khách những chiếc bánh gai thơm ngon, hấp dẫn, cơ sở Đoài Lan còn tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động địa phương.
Bà Bùi Thị Lan (48 tuổi) - chủ hàng bánh gai Đoài Lan - cho biết: “Gia đình tôi đã theo nghề từ đời ông bà, đến nay đã hơn 30 năm. Cũng giống như tôi, hầu hết tuổi thơ của dân dốc Dừa đều gắn liền với những mẻ bánh gai thơm mùi nếp quê”. Ngoài đem đến cho thực khách những chiếc bánh gai thơm ngon, hấp dẫn, cơ sở Đoài Lan còn tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động địa phương.
Theo bà Lan chia sẻ, công đoạn để làm ra một mẻ bánh gai thơm ngon, ngoài việc lựa chọn nguyên liệu thật tỉ mỉ như đậu hay nếp..., thì lá gai không kém phần quan trọng. Lá gai được trồng ở vườn nhà, hoặc ở bãi bồi ven sông Lam, đất tốt tươi, màu mỡ nên lá gai ở đây to bản, xanh mởn. Khi thu hoạch, lá gai được người dân tuyển chọn kĩ càng, sau đó vặt lá, rửa sạch, giã nhuyễn bằng cối. Cuối cùng chắt lấy nước gai rồi trộn cùng bột nếp, nhồi thật kỹ.
Theo bà Lan chia sẻ, để làm ra một mẻ bánh gai thơm ngon, ngoài việc lựa chọn nguyên liệu thật tỉ mỉ như đậu hay nếp..., thì lá gai không kém phần quan trọng. Lá gai được trồng ở vườn nhà, hoặc ở bãi bồi ven sông Lam, đất tốt tươi, màu mỡ nên lá gai ở đây to bản, xanh mơn mởn. Khi thu hoạch, lá gai được người dân tuyển chọn kĩ càng, sau đó rửa sạch, giã nhuyễn bằng cối. Cuối cùng chắt lấy nước gai rồi trộn cùng bột nếp, nhồi thật kỹ.
Theo nghệ nhân Trần Thị Bảy, bánh được làm từ những nguyên liệu quen thuộc, bao gồm: bột nếp, lá gai, đậu xanh, cùi dừa và đường kính. Tất cả đều có sẵn tại đây. Đậu xanh dùng làm bánh gai phải giã nhuyễn và nấu theo công thức riêng, sau khi giã dùng đũa hoặc tay để đánh đậu khoảng 20 phút. Bột nếp được xay từ thứ nếp dẻo, nhồi nhuyễn, trộn lẫn với nước lá gai, trở thành màu đen đặc trưng của bánh.
Theo nghệ nhân Trần Thị Bảy, bánh gai được làm từ những nguyên liệu quen thuộc, bao gồm: bột nếp, lá gai, đậu xanh, cùi dừa và đường kính. Tất cả đều có sẵn tại đây. Đậu xanh dùng làm bánh gai phải giã nhuyễn và nấu theo công thức riêng, sau khi giã dùng đũa hoặc tay để đánh đậu khoảng 20 phút. Bột nếp được xay từ thứ nếp dẻo, nhồi nhuyễn, trộn lẫn với nước lá gai, trở thành màu đen đặc trưng của bánh.
Lá gói bánh gai phải là lá chuối vừa chín, khô. Sau khi đã được lau chùi rất sạch sẽ và để nơi thoáng mát, người ta xé nhỏ lá bánh ra khoảng 6-8cm và bắt đầu công đoạn gói bánh. Mỗi năm làng nghề tiêu thụ hàng tấn lá chuối khô cho người dân trong huyện Anh Sơn.
Lá gói bánh gai phải là lá chuối vừa chín, khô. Sau khi đã được lau chùi rất sạch sẽ và để nơi thoáng mát, người ta xé nhỏ lá bánh ra khoảng 6-8cm và bắt đầu công đoạn gói bánh. Mỗi năm làng nghề tiêu thụ hàng tấn lá chuối khô cho người dân trong huyện Anh Sơn.
Lá bánh được trải ra và người ta lấy muỗng múc từng muỗng bột trải trên mặt lá chuối, ở giữa cho nhân đậu xanh đã được trộn lẫn với dừa và bắt đầu gói lại hình tam giác, cho 2 mặt tam giác úp mặt lại với nhau và buộc chặt bằng sợi lạt mềm.
Lá bánh được trải ra và người ta lấy muỗng múc từng muỗng bột trải trên mặt lá chuối, ở giữa cho nhân đậu xanh đã được trộn lẫn với dừa và bắt đầu gói lại hình tam giác, cho 2 mặt tam giác úp mặt lại với nhau và buộc chặt bằng sợi lạt mềm.
Bánh được cho vào hông cách thủy, đun bằng bếp củi chừng 2 giờ đồng hồ là có thể lấy xuống ăn. Mỗi ngày tại đây nấu hàng chục nồi bánh gai. Bà Lan cho biết, thời điểm giáp Tết, lượng bánh sản xuất gấp 3 lần so với ngày thường, dù huy động hàng chục nhân công nhưng cũng không thể làm kịp. Rất nhiều người đặt bánh gai làm quà trong Nam, ngoài Bắc, thậm chí đóng gói gửi đi nước ngoài.
Bánh được cho vào hông cách thủy, đun bằng bếp củi chừng 2 giờ đồng hồ là có thể lấy xuống ăn. Mỗi ngày tại đây nấu hàng chục nồi bánh gai. Bà Lan cho biết, thời điểm giáp Tết, lượng bánh sản xuất gấp 3 lần so với ngày thường, dù huy động hàng chục nhân công nhưng cũng không thể làm kịp. Rất nhiều người đặt bánh gai làm quà trong Nam, ngoài Bắc, thậm chí đóng gói gửi đi nước ngoài.
Mỗi ngày cở sở Đoài Lan làm ra khoảng 2.000 – 3000 bánh gai cung ứng ra thị trường. Các nghệ nhân tại đây tất bật đỏ lửa từ tờ mờ sáng đến lúc đêm khuya để nấu bánh. Với những thợ bánh lâu năm, họ chỉ cần ngửi mùi thơm của bánh là biết ngay bánh chín hay chưa. “Nếu như trước đây, làm thủ công hoàn toàn thì mỗi ngày, 5-7 lao động cũng chỉ làm được vài trăm chiếc bánh thành phẩm. Nay có máy móc hỗ trợ nên cao điểm có thể sản xuất được hơn 1000 cái.”, ông Nguyễn Sỹ Lâm – chủ một cơ sở sản xuất bánh gai tại xã Tường Sơn cho biết.
Mỗi ngày cở sở Đoài Lan làm ra khoảng 2.000 – 3.000 bánh gai cung ứng ra thị trường. Các nghệ nhân tại đây tất bật đỏ lửa từ tờ mờ sáng đến lúc đêm khuya để nấu bánh. Với những thợ bánh lâu năm, họ chỉ cần ngửi mùi thơm của bánh là biết ngay bánh chín hay chưa. “Nếu như trước đây, làm thủ công hoàn toàn thì mỗi ngày, 5-7 lao động cũng chỉ làm được vài trăm chiếc bánh thành phẩm. Nay có máy móc hỗ trợ nên cao điểm có thể sản xuất được hơn 1.000 cái”, ông Nguyễn Sỹ Lâm – chủ một cơ sở sản xuất bánh gai tại xã Tường Sơn cho biết.
Lá bánh được trải ra và người ta lấy muỗng múc từng muỗng bột trải trên mặt lá chuối, ở giữa cho nhân đậu xanh đã được trộn lẫn với dừa và bắt đầu gói lại hình tam giác, cho 2 mặt tam giác úp mặt lại với nhau và buộc chặt bằng sợi lạt mềm.
Lá bánh được trải ra và người ta lấy muỗng múc từng muỗng bột trải trên mặt lá chuối, ở giữa cho nhân đậu xanh đã được trộn lẫn với dừa và bắt đầu gói lại hình tam giác, cho 2 mặt tam giác úp mặt lại với nhau và buộc chặt bằng sợi lạt mềm.
Rất đông du khách tập nập ghé vào đây để mua bánh gai làm quà, vừa tiện dừng nghỉ sau hành trình dài ngồi trên xe. Bên cạnh đó, những chuyến xe chạy tuyến Bắc - Nam, ra Hà Nội, Hải Phòng hay vào tận Sài Gòn, Bình Dương và Tây Nguyên cũng ghé các cơ sở sản xuất bánh gai để khách mua làm quà biếu.
Rất đông du khách tập nập ghé vào đây để mua bánh gai làm quà, vừa tiện dừng nghỉ sau hành trình dài ngồi trên xe. Bên cạnh đó, những chuyến xe chạy tuyến Bắc - Nam, ra Hà Nội, Hải Phòng hay vào tận Sài Gòn, Bình Dương và Tây Nguyên cũng ghé các cơ sở sản xuất bánh gai để khách mua làm quà biếu.

PHẠM THÔNG
TIN LIÊN QUAN

Công nhân Hải Dương thi làm bánh dân gian, bánh truyền thống

Diệu Thuý |

Ngày 8.3, Công đoàn và Công ty TNHH Long Hải (tỉnh Hải Dương) tổ chức Hội thi “Làm bánh dân gian - bánh truyền thống” nhân kỷ niệm 114 năm Ngày Quốc tế phụ nữ 8.3.

Người dân làng làm bánh chưng ngon nức tiếng "tiết lộ" cách gói bánh chuẩn hương vị Tết

HẢI ĐĂNG |

Làng Tranh Khúc (xã Duyên Hà, huyện Thanh Trì, Hà Nội) vốn được mệnh danh là thủ phủ của bánh chưng. Những ngày này, dân làng tất bật chạy đua với thời gian để kịp phục vụ người dân dịp Tết Nguyên đán 2024.

Ngôi làng trăm tuổi giữ lửa nghề làm bánh đa dừa ở Bắc Giang

NGỌC MAI - HỒNG HOA |

Bánh đa vàng ruộm, giòn tan, hòa quyện vị thơm bùi của vừng, lạc, dừa... làm nên thứ đặc sản riêng có của vùng đất Thổ Hà, Bắc Giang.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận thêm nhiệm vụ mới

PHẠM ĐÔNG |

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư được phân công là Chủ tịch Hội đồng thẩm định liên ngành thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư xây dựng tuyến đường cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng đoạn qua tỉnh Nam Định và Thái Bình.

4 Thứ trưởng cùng nhiều tướng Quân đội được đề nghị tặng thưởng Huân chương

Vương Trần |

Trong số 35 cá nhân được đề nghị xét tặng Huân chương có 4 Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cùng nhiều tướng lĩnh trong Quân đội nhân dân Việt Nam.

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai ùn tắc kéo dài sau vụ tai nạn liên hoàn giữa 6 ôtô

Bảo Nguyên |

Vụ tai nạn liên hoàn giữa 6 ôtô khiến cao tốc Nội Bài - Lào Cai hướng về Hà Nội ùn tắc kéo dài.

Hoàng Anh Gia Lai đánh bại Thể Công Viettel, vươn lên vị trí 11 V.League

NHÓM PV |

Tối 5.5, Hoàng Anh Gia Lai đã đánh bại Thể Công Viettel 1-0 tại vòng 16 Night Wolf V.League 2023-2024.

Thanh Hóa dẫn đầu doanh thu từ khách du lịch nhưng mức chi tiêu trung bình thấp hơn địa phương khác dịp 30.4

Ý Yên |

Thanh Hóa dẫn đầu cả nước về lượng khách cũng như doanh thu du lịch trong kỳ nghỉ 30.4 - 1.5, tuy nhiên mức chi tiêu bình quân của du khách tại địa phương này không cao nhất.

Công nhân Hải Dương thi làm bánh dân gian, bánh truyền thống

Diệu Thuý |

Ngày 8.3, Công đoàn và Công ty TNHH Long Hải (tỉnh Hải Dương) tổ chức Hội thi “Làm bánh dân gian - bánh truyền thống” nhân kỷ niệm 114 năm Ngày Quốc tế phụ nữ 8.3.

Người dân làng làm bánh chưng ngon nức tiếng "tiết lộ" cách gói bánh chuẩn hương vị Tết

HẢI ĐĂNG |

Làng Tranh Khúc (xã Duyên Hà, huyện Thanh Trì, Hà Nội) vốn được mệnh danh là thủ phủ của bánh chưng. Những ngày này, dân làng tất bật chạy đua với thời gian để kịp phục vụ người dân dịp Tết Nguyên đán 2024.

Ngôi làng trăm tuổi giữ lửa nghề làm bánh đa dừa ở Bắc Giang

NGỌC MAI - HỒNG HOA |

Bánh đa vàng ruộm, giòn tan, hòa quyện vị thơm bùi của vừng, lạc, dừa... làm nên thứ đặc sản riêng có của vùng đất Thổ Hà, Bắc Giang.