Đừng “đánh trống bỏ dùi”
13h30 ngày 6.3, tại phố Lương Văn Can, Hoàn Kiếm, Hà Nội, một số chủ cửa hàng kinh doanh đã chủ động thu hẹp phần hàng hóa của mình vào bên trong. Tuy nhiên, phần vỉa hè khá hẹp cộng với nhiều xe máy dựng ra vào các quán cà-phê đã chắn ngang mặt đường khiến người đi bộ không có lối đi lại. Trên phố Lê Thái Tổ, một vài người đang ngồi bán đồ lưu niệm, quà handmade. Tấm biển cấm đặt ngay phía sau những người này với dòng chữ: “Tuyến phố văn minh đô thị, cấm bán hàng rong, vứt rác trên hè phố” dường như chỉ là tấm biển để cho có lệ. Tương tự, tình trạng “không có vỉa hè” cho người đi bộ cũng xảy ra tại nhiều tuyến phố khác như Hàng Thiếc, Hàng Đường, Đường Thành…
Các khu vực có nhiều quán bia như phố Kim Giang, Thái Hà, Khâm Thiên, Thượng Đình tình trạng để xe lấn chiếm vỉa hè, thậm chí cả dưới lòng đường vẫn còn diễn ra vào ban đêm. Được biết, theo quy định của TP, chỉ những vỉa hè có chiều rộng từ 2,5 m trở lên mới đủ điều kiện sắp xếp phương tiện xe máy. Vì thế, những vỉa hè nhỏ hơn 2,5 m thì phải dành cho người đi bộ. Tuy nhiên, thực tế thì khá nhiều nơi phớt lờ quy định trên.
Lưu lượng phương tiện tham gia giao thông tại khu vực phố cổ khá lớn, do đó việc người đi bộ phải đi dưới lòng đường khá nguy hiểm. Không ít trường hợp đã xảy ra va chạm giữa người đi bộ và xe máy. Anh T (xe ôm trên phố Hàng Bồ) cho hay: Trước kia thi thoảng lại có một vụ va chạm nhẹ giữa người đi bộ và xe máy tại các điểm giao cắt như ngã tư, ngã ba…, nguyên nhân chủ yếu là vì đường quá hẹp, người người đều vội vã. “Thời gian gần đây, lực lượng chức năng hay đi kiểm tra nên vỉa hè mới được thông thoáng lại một chút. Tuy nhiên ở khu này vỉa hè chật hẹp, đồ đạc, phương tiện cá nhân nhiều nên người đi bộ vẫn phải đi xuống lòng đường. Thực ra sau khi lực lượng công an kiểm tra xong thì chuyện đâu lại vào đó”-Anh T cho biết thêm.
Dọc các tuyến Tây Sơn, Nguyễn Lương Bằng, Tôn Đức Thắng… khá nhiều gia đình kinh doanh sử dụng vỉa hè để làm khu vực để xe phía trước khiến phần diện tích còn lại khá chật hẹp, không gian trống còn rất ít.
Trước đó vào cuối tháng 2, nhiều đơn vị trật tự và các lực lượng chức năng trên địa bàn thành phố Hà Nội đã tiếp tục tăng cường thực hiện việc kiểm tra, xử phạt các vi phạm về trật tự đô thị. Tại các tuyến phố Hàng Đào, Hàng Cân, Hàng Đường..., lực lượng trật tự đô thị, công an phường đi tuần tra khắp các cửa hàng bày bán lấn chiếm vỉa hè. Lực lượng này yêu cầu các chủ hộ chuyển toàn bộ hàng hóa vào trong, đồng thời nhắc nhở, cảnh cáo những trường hợp phương tiện dừng đỗ trái quy định.
 |
Gọi đúng tên bản chất
Ngày 5.3, thông qua cổng thông tin điện tử UBND Quận Thanh Xuân, ông Chủ tịch UBND quận Nguyễn Xuân Lưu đã gửi đến toàn bộ các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp (DN) và nhân dân trên địa bàn quận bức thư ngỏ đề nghị không chiếm dụng lòng đường, vỉa hè làm nơi kinh doanh buôn bán, trông giữ phương tiện không đúng quy định.
Cũng liên quan đến vấn đề này PV báo Lao Động đã có cuộc trao đổi với PGS.TS. Đặng Ngọc Dinh - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Phát triển hỗ trợ cộng đồng. Theo vị chuyên gia, trả lại vỉa hè cho người đi bộ là một chủ trương rất hợp lòng dân.
Theo lời PGS.TS Đặng Ngọc Dinh, có hai nguyên nhân chính khiến vỉa hè của Hà Nội và TP HCM bị chiếm dụng là do ý thức và thói quen tùy tiện của người dân cộng với sự thiếu quyết liệt của chính quyền. Hai là do khách quan khi tổng lượng xe máy, ô tô cá nhân ở các đô thị lớn vượt quá xa sức chịu tải của khu gửi xe.
PGS.TS Dinh nói: “Sở dĩ việc này tồn tại được lâu như vậy là có hiện tượng “bảo kê” của chính lực lượng chức năng. Việc này, chính ông Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cũng vừa đề cập. Người đứng đầu đã quyết tâm, chính quyền vào cuộc thì việc xử lý bảo kê, tham nhũng vặt sẽ làm được”.
Cũng theo lời PGS.TS Đặng Ngọc Dinh, việc đưa vỉa hè trở lại đúng chức năng của nó cần phải có thời gian, kết hợp với quy hoạch đô thị và mạng lưới giao thông. “Hà Nội phải có bãi gửi xe lớn, tiện lợi hoặc hướng lâu dài là không đi xe máy ở trên các tuyến phố trong nội đô nữa. Các nước trên thế giới đa số ở các thành phố lớn, phương tiện di chuyển chủ yếu là xe buýt, xe điện, đi bộ. Theo tôi, chúng ta không nên quá lạc quan, nghĩ rằng ngày mai, ngày kia tất cả các tuyến phố, vỉa hè đều sạch bong, không có xe máy…”- ông Dinh nói.
Có bảo kê lấn chiếm vỉa hè?
Lâu nay, nhiều tuyến vỉa hè trên địa bàn TPHCM thường xuyên bị các hộ kinh doanh lấn chiếm để bàn ghế phục vụ quán nhậu, làm bãi giữ xe cho khách. Và từ nhiều năm qua, lãnh đạo thành phố đã chỉ đạo các địa phương phải dẹp tình trạng lấn chiếm vỉa hè, song dường như việc dẹp lấn chiếm này không hiệu quả, điều này khiến dư luận đặt vấn đề phải chăng có sự bảo kê của lực lượng chức năng?
Tại buổi làm việc mới đây với UBND TPHCM, ông Nguyễn Ngọc Tường - Phó trưởng ban chuyên trách Ban ATGT TPHCM - cho rằng, mỗi lần đoàn đi kiểm tra thì các hộ buôn bán như được báo trước nên dọn dẹp rất nhanh chóng và sau đó tình trạng lại như cũ. “Phải chăng trong lực lượng chức năng có người tiếp tay cho nạn lấn chiếm vỉa hè? Có khi đoàn xuống kiểm tra, xử phạt lấn chiếm vỉa hè trước Bệnh viện Chợ Rẫy còn bị kẻ xấu hành hung” - ông Nguyễn Ngọc Tường nói.
Khi được hỏi việc buôn bán lấn chiếm vỉa hè có chung chi tiền hay không, một chị bán hàng nước trên địa bàn quận 3 (quán chỉ bày biện khoảng 3 bàn nhựa và vài cái ghế), cho biết, mỗi tháng chị phải nộp 200.000 đồng cho một người phụ nữ tự xưng là cán bộ phụ nữ của phường. Cũng theo phản ánh của chị bán hàng nước, một bãi để xe lấn chiếm vỉa hè của một Cty gần đó dù đóng “hụi chết” vài triệu đồng/tháng, nhưng đợt vừa rồi, đoàn kiểm tra xuống kiểm tra cũng xử phạt hết 4 chiếc xe vì lấn ra ngoài vỉa hè.
Nên quy hoạch khu ẩm thực ngoài trời tại phố Tây
Khu phố Tây TPHCM nằm trên địa bàn phường Phạm Ngũ Lão, quận 1, được bao quanh bởi các con đường (Phạm Ngũ Lão, Bùi Viện, Đề Thám, Đỗ Quang Đẩu, quận 1). Đã từ lâu, khu phố này trở thành một địa điểm ăn uống hấp dẫn, thu hút rất đông du khách nước ngoài. Điểm nổi bật của khu phố này là văn hóa ẩm thực vỉa hè. Vào mỗi chiều tối, rất đông du khách đến từ các nước hội tụ về ngồi ăn uống ở vỉa hè, chuyện trò, ngắm phố xá một cách thích thú, vui nhộn.
Vì vậy, từ khi chính quyền quận 1 ra quân rầm rộ, kiên quyết xử phạt những trường hợp vi phạm lấn chiếm vỉa hè, thì cả những hộ buôn bán và du khách đến đây tỏ ra lo lắng. Bà Trần Ngọc Dung (buôn bán quán ăn trên đường Bùi Viện), cho biết: “Ở khu phố này, du khách lại rất thích ngồi ăn uống “bụi” ngoài vỉa hè, nếu dọn bàn ghế vào bên trong thì họ rất ít vào. Mong chính quyền cũng nên sắp xếp, quy hoạch khu vực này thành khu phố ẩm thực ngoài trời, chứ dẹp sạch vỉa hè như những tuyến đường khác thì khách Tây bỏ đi hết, còn người dân buôn bán lâu nay sẽ ế ẩm”. Tương tự, chị Hiền kinh doanh nhà hàng ăn nhẹ trên tuyến đường Đề Thám, cũng cho rằng, việc chính quyền yêu cầu dọn dẹp vỉa hè thì người dân sẵn sàng chấp nhận, nhưng cũng mong chính quyền có quy hoạch lại các điểm gửi xe, để du khách, nhất là “Tây ba lô” có chỗ gửi, chứ không đậu tràn lan trước nhà hàng như hiện nay.
Được biết, cách đây khoảng 1 năm, UBNQ quận 1 đã có đề xuất quy hoạch thí điểm phố đi bộ tại các trục đường Bùi Viện, Phạm Ngũ Lão, Đề Thám và đã được lãnh đạo thành phố đồng ý về chủ trương. Hiện nay, UBND quận 1 đang phối hợp với đơn vị tư vấn thiết kế cụ thể khu đi bộ tại phố Tây. Theo kiến trúc sư Nguyễn Văn Hưng: “Ngoài quy hoạch phố đi bộ thì chính quyền địa phương cần có quy hoạch, sắp xếp lại không gian để không mất đi văn hóa ẩm thực vỉa hè. Chính quyền có thể quy hoạch một không gian cần thiết tại các trục đường hoặc bằng cách kẻ vạch sơn chừa một phần vỉa hè cho phép các hộ được bày bán trên vỉa hè, rồi sắp xếp bố trí các bãi giữ xe, để phục vụ du khách…”.
Trao đổi với PV Lao Động, TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Hà Nội, nguyên kiến trúc sư trưởng thành phố nói: “Chủ trương “đường thông, hè thoáng” đã có từ cách đây nhiều năm. Điều đáng nói là cách thực hiện sao cho hiệu quả, người đi bộ có được vỉa hè, đô thị được văn minh. Việc thực hiện “trả lại” vỉa hè cho người đi bộ cần phải được thực hiện một cách nghiêm túc, thường xuyên có sự kiểm tra, giám sát, tránh tình trạng đánh trống bỏ dùi. Việc quy đầu mối và trách nhiệm quản lý vỉa hè cần được xác định rõ. Với các trường hợp cố tình vi phạm thì phải xử phạt thật nghiêm. Cần phải có cơ chế tạo bãi đỗ xe trong các khu phố và có cơ chế quản lý sao cho hiệu quả”.
