Lần thứ nhất: Bán đất trên giấy
Hộ gia đình ông Lường Văn Lọc, bà Nguyễn Thị Mùi có 7.800m2 đất, trong đó có 2.027m2 đất ở nằm trong dự án. Để đẩy nhanh tiến độ GPMB, giao đất triển khai dự án, ngày 7.11.2014, BQL Dự án xây dựng Sầm Sơn đã viết giấy cam kết sẽ giải quyết cho gia đình ông Lọc nhận 7 suất tái định cư. Bản cam kết này cũng đã ghi rõ, ngay sau khi đăng ký 7 lô đất tái định cư, ông Lọc đã “chuyển nhượng luôn 4 lô”.
Khi chưa được bàn giao đất, ngày 26.12.2014, ông Lường Văn Lọc và vợ là bà Nguyễn Thị Mùi ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng 7 lô đất tái định cư trên (ký hiệu từ 01 - 07) cho ông Vũ Như Định (thôn Hồng Thắng, xã Quảng Cư) với tổng diện tích 905m2, giá 4,5 tỉ đồng (bao gồm 3,8 tỉ đồng tiền sử dụng đất theo đơn giá Nhà nước và 700 triệu đồng tiền chênh lệch - 100 triệu đồng/lô). Trong đó, 4 lô (01, 02, 03, 04) là mua bán, còn lại 3 lô (05, 06, 07) hai bên đổi đất cho nhau.
Theo thoả thuận hợp đồng, ông Lọc nhận ngay tiền chênh lệch (700 triệu đồng). Khi Nhà nước giao đất tái định cư, ông Định có trách nhiệm nộp tiền vào kho bạc (hơn 3,8 tỉ đồng) để cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho ông Lọc, sau đó làm thủ tục sang tên cho ông Định.
Theo bà Vũ Thị Tờ (chị gái ông Định) việc giao nhận tiền chênh lệch được diễn ra ngay trong phòng làm việc của ông Phạm Gia Long - Trưởng phòng TNMT TP. Sầm Sơn.
Về việc đổi đất, chị em bà Tờ, ông Định đã giao cho ông Lọc 770m2 (đất thuộc sở hữu bà Tờ). Sau đó, ông Lọc đã chia cho các con làm nhà ngay sau đó.
Mọi việc sẽ diễn ra bình thường như rất nhiều vụ mua bán đất khác ở địa phương này, nhưng ông Lọc tiếp tục bán 3 trong số 7 lô đất cho người khác.
Lần thứ hai: Bán đất thật cho người khác
Ngày 12.1.2016, trên cơ sở tờ trình số 22/TTr-TNMT ngày 11.1.2016 của ông Phạm Gia Long - Trưởng phòng TNMT, Chủ tịch UBND thị xã Sầm Sơn ra quyết định số 135/QĐ-UBND giao 7 lô đất theo cam kết đã ký trước đó cho ông Lọc.
Ngày 3.3.2016, gia đình ông Vũ Như Định uỷ quyền cho bà Vũ Thị Quyết (chị gái ông Định) đem theo hợp đồng chuyển nhượng đã ký ngày 26.12.2014 và tiền vào nộp cho Ban QLDA thị xã. Phiếu thu ngày 3.3.2016 thể hiện bà Quyết đã nộp 3.805.280.000 đồng tiền sử dụng đất 7 lô tái định cư (cho vợ chồng ông Lọc) tại thôn Hồng Thắng 2.
Theo quy trình bình thường, sau khi nộp đủ số tiền vào kho bạc, ông Vũ Như Định sẽ cùng ông Lường Văn Lọc thực hiện một số thủ tục nhận bàn giao đất từ Ban QLDA và chuyển cho ông Định theo hợp đồng đã ký.
Tuy nhiên, ngày 1.3.2016, cũng trên cơ sở tờ trình số 22/TTr-TNMT ngày 11.1.2016 do ông Phạm Gia Long - Trưởng phòng TNMT ký, ông Nguyễn Thế Hùng - chuyên viên Phòng TNMT - đã tham mưu trình UBND thị xã Sầm Sơn ban hành QĐ số 520/QĐ-UBND thay thế QĐ 135 giao cho ông Lường Văn Lọc 3 lô đất quy hoạch (trong số 7 lô đăng ký) tương ứng ký hiệu 05, 06, 07.
UBND thị xã Sầm Sơn sau khi thanh tra đã kết luận chuyên viên Phòng TNMT đã tham mưu sai cho lãnh đạo ký QĐ 520/QĐ-UBND vì tờ trình 22/TTr-TNMT ngày 11.1.2016 trình và đã cấp cho ông Lọc 7 lô đất, nay lại dùng chính văn bản này tham mưu cấp lại 3 lô cho ông Lọc để chuyển nhượng cho ông Toan.
Đáng nói, việc tham mưu trên, lãnh đạo Phòng TNMT không biết, không có chữ ký nháy của Trưởng phòng TNMT mà chỉ có chữ ký nháy của ông Nguyễn Thế Hùng. UBND thị xã Sầm Sơn cũng đã kết luận việc chuyển nhượng của ông Lọc “có dấu hiệu vi phạm pháp luật”.
Ông Nguyễn Thế Hùng hiện không được giao bất kỳ công việc gì liên quan đến TNMT, chờ kết luận của cơ quan điều tra.
Trở lại vụ việc trên, sau khi có quyết định QĐ số 520/QĐ-UBND giao 3 lô đất, ngày 7.3.2016, ông Lọc đã ký hợp đồng chuyển nhượng cho ông Nguyễn Văn Toan (Nga Sơn, Thanh Hoá) với giá chuyển nhượng là 1 tỉ 704 triệu đồng. Tiền chênh lệch ông Lọc có được nhận từ ông Toan hay không, nhận bao nhiêu chưa có chứng cứ thể hiện.
Điều đáng nói ở đây, số tiền 1 tỉ 704 triệu đồng đến nay vẫn đang được giữ tại Ban QLDA, chưa bao giờ được nộp vào kho bạc theo quy định nhưng UBND thị xã Sầm Sơn vẫn giao đất lần 2 cho ông Lọc.
Theo UBND thị xã Sầm Sơn, việc ký hợp đồng chuyển nhượng cho ông Toan và Văn phòng công chứng Tín Việt công chứng khi chưa được cấp giấy CNQSDĐ là vội vã, trái với Điều 168 Luật Đất đai 2013.
Sau khi phát hiện sai phạm, ngày 13.9.2016, UBND thị xã Sầm Sơn đã ra QĐ số 5596/QĐ-UBND huỷ bỏ quyết định QĐ số 520/QĐ-UBND giao 3 lô đất cho ông Lọc để ông Lọc bán cho ông Toan, huỷ bỏ GCNQSDĐ của ông Toan. Văn phòng công chứng Tín Việt cũng đã bị phạt hành chính 7 triệu đồng.
Sự việc tưởng chừng đã được kết luận, nhưng ngay sau đó, ông Lọc có đơn kiến nghị và khẳng định, ông chưa bao giờ giao dịch, chuyển nhượng bất kỳ lô nào trong số 7 lô đất TĐC cho ông Vũ Như Định. Dù Công an tỉnh Thanh Hoá đã kết luận về chữ ký và vân tay nhưng ông Lọc quyết… cãi đến cùng.
