Ban hành kết luận, đề nghị truy tố 38 bị can trong đại án Việt Á, Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) Bộ Công an cũng làm rõ trách nhiệm của nhiều lãnh đạo, cán bộ liên quan. Trong đó có trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, nguyên Thứ trưởng Trần Văn Tùng (mới nghỉ hưu) và nhiều người khác.
Theo kết luận, trong quá trình nghiệm thu, chuyển giao, thông tin tuyên truyền và khen thưởng đề tài nghiên cứu, chế tạo kit xét nghiệm của Việt Á, một số lãnh đạo, cựu lãnh đạo tại Bộ Khoa học và Công nghệ đã có sai phạm.
Các cá nhân tại bộ này đã tự ý đưa Công ty Việt Á tham gia phối hợp thực hiện đề tài nghiên cứu, sản xuất test xét nghiệm vốn thuộc sở hữu của Nhà nước. Bộ này cũng khen thưởng và đề nghị khen thưởng cho Việt Á không đúng đối tượng, thành tích, công trạng.
Đồng thời, phía Bộ Khoa học và Công nghệ đã "thông tin tuyên truyền không đúng sự thật, giúp hỗ trợ truyền thông, quảng bá hình ảnh cho kit xét nghiệm và Công ty Việt Á".
Các hành vi nêu trên tạo điều kiện để Công ty Việt Á biến test xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu nhà nước, thành sản phẩm thuộc sở hữu của công ty; sản xuất thương mại hóa thu lời bất chính, gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản nhà nước, với số tiền 18,98 tỉ đồng.
C03 nhận định, ông Chu Ngọc Anh, với vai trò Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, dù biết rõ quyền sở hữu, quyền sử dụng kết quả nghiên cứu đề tài thuộc Nhà nước, song vẫn để Bộ tổ chức họp báo, ra thông cáo báo chí về kết quả nghiên cứu và cấp phép test xét nghiệm là sản phẩm của đề tài cho Công ty Việt Á.
Cựu Bộ trưởng còn trực tiếp ký quyết định khen thưởng, ký tờ trình đề nghị Thủ tướng Chính phủ khen Công ty Việt Á và chỉ đạo Thứ trưởng Trần Văn Tùng, ký công văn gửi UBND TPHCM đề nghị giúp công ty được tặng Huân chương Lao động hạng Ba.
Theo Cơ quan điều tra, việc khen thưởng và đề nghị khen thưởng này của Bộ là "không đúng đối tượng, không đúng công trạng, thành tích".
Cũng theo kết luận, ông Huỳnh Thành Đạt giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ từ ngày 12.11.2020 đến nay, có chức năng nhiệm vụ quản lý, điều hành chung mọi hoạt động của bộ.
Khi ông Đạt tiếp nhận chức vụ Bộ trưởng thì Bộ Y tế đã cấp số đăng ký lưu hành tạm thời test xét nghiệm cho Công ty Việt Á.
C03 đánh giá, ông Đạt không được đơn vị, cá nhân nào báo cáo về việc quản lý, xử lý kết quả đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm của Việt Á.
"Vì vậy, ông Đạt không nhận thức được trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc quản lý, xử lý kết quả nghiên cứu đề tài nên không kiến nghị thu hồi số đăng ký lưu hành test xét nghiệm của Công ty Việt Á", kết luận nêu.
Cơ quan điều tra xác định, quá trình chỉ đạo, điều hành Bộ Khoa học và Công nghệ, ông Huỳnh Thành Đạt không được ai can thiệp, tác động cũng như không can thiệp, tác động hoặc thông đồng, thỏa thuận với bất kỳ đơn vị, cá nhân nào và không được lợi liên quan đến đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm của Việt Á.
Nguyên Thứ trưởng Trần Văn Tùng được ủy nhiệm thực hiện nhiệm vụ Bộ trưởng, điều hành chung toàn bộ hoạt động của Bộ Khoa học và Công nghệ từ ngày 25.9 đến ngày 12.11.2020.
Tuy nhiên, việc quản lý đề tài, xử lý kết quả nghiên cứu test xét nghiệm của Việt Á giai đoạn này vẫn thuộc trách nhiệm của ông Chu Ngọc Anh. Bởi đến ngày 12.11.2020, Quốc hội mới miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đối với ông Chu Ngọc Anh.
Ông Nguyễn Đình Hậu - Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, đã phân công vụ phó Trịnh Thanh Hùng ký hợp đồng thực hiện đề tài, thực hiện chức năng nhiệm vụ quản lý, xử lý kết quả nghiên cứu.
Quá trình thực hiện, ông Hùng chịu sự chỉ đạo trực tiếp của ông Chu Ngọc Anh, nên ông Hậu không biết về các sai phạm.
Cơ quan điều tra nhận định, ông Hậu không được ai can thiệp, tác động cũng như không can thiệp, tác động hoặc thông đồng, thỏa thuận với bất kỳ đơn vị, cá nhân nào liên quan đến đề tài nghiên cứu test xét nghiệm của Việt Á. Ông Hậu thừa nhận trách nhiệm, thiếu sót với vai trò người đứng đầu.
Cơ quan điều tra cho rằng, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, Thứ trưởng Trần Văn Tùng, Vụ trưởng Nguyễn Đình Hậu và các cá nhân liên quan việc quản lý đề tài, khen thưởng, thông tin tuyên truyền đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm có trách nhiệm liên quan "nhưng chưa đến mức xem xét trách nhiệm hình sự".
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an sẽ kiến nghị các cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định về Đảng, chính quyền đối với những cá nhân trên.
