Cuối tháng 12.2023, các lực lượng chức năng tỉnh Thái Nguyên liên tiếp xử lý các trường hợp sản xuất, mua bán pháo nổ. Tại huyện Phú Bình, công an phát hiện L.T.K (SN 2010), N. T. N (SN 2010) và N. V. N (SN 2009) chế tạo gần 11kg pháo. Tại công an, các đối tượng khai nhận đặt mua các hóa chất như lưu huỳnh, Kali Clorat và Natri trên mạng để chế tạo pháo.
Cũng trong tháng 12.2023, Công an TP Thái Nguyên bắt quả tang Nguyễn Văn Đ. (SN 1999, trú tại xã Thịnh Đức) vận chuyển gần 7kg pháo tự chế. Ngoài ra, Công an xã Cao Ngạn (TP Thái Nguyên) còn vận động được một học sinh giao nộp hàng chục quả pháo tự chế.
Điểm chung của các trường hợp này là đặt mua các hóa chất trên mạng, sau đó về học theo công thức tự điều chế. Nguyên liệu dễ mua, công thức có sẵn tạo điều kiện cho các hành vi vi phạm nở rộ. Không chỉ trái pháp luật, những hành vi này còn đặc biệt nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng.
Chỉ cần gõ cụm từ "hóa chất chế tạo pháo" trên nền tảng Facebook sẽ cho ra hàng chục kết quả. Các hội nhóm với hàng nghìn đến hàng chục nghìn thành viên. Tại đây, nhan nhản các bài viết quảng cáo, chào mời các loại hóa chất với mục đích chung là chế tạo pháo.
Tại nhóm công khai trên Facebook với tên "KCL03, lưu huỳnh, natribenzoat bán buôn, bán lẻ" có gần 9.000 thành viên. Những bài viết quảng cáo hóa chất, thuốc nổ, ống dẫn xuất hiện hàng loạt. Thậm chí nhiều người còn ngang nhiên bán các loại pháo trái phép.
Các bài đăng trên nhóm thu hút đông đảo lượt tương tác. Không ít chủ tài khoản còn chia sẻ với nhau các công thức chế tạo pháo.
Trong vai một người có nhu cầu mua hóa chất để chế tạo pháo, PV trao đổi với 1 chủ tài khoản có tên K.H. Người này cho hay giá KCLO3 100.000 đồng/kg; lưu huỳnh 50.000 đồng/kg; KNO3 80.000/kg... Thời gian ship từ 3 đến 5 ngày. Nếu mua số lượng lớn hóa chất sẽ được miễn phí giao hàng.
"Được kiểm tra hàng trước khi thanh toán. Không phải lo gì vì khi đóng hàng sẽ tách riêng từng túi, không trộn lẫn vào nhau. Còn nếu muốn an toàn hơn nữa thì ngoài túi đựng, bên em sẽ ghi là phân bón.
Ở đây muốn số lượng bao nhiêu cũng có. Dịp cận Tết nên nhu cầu người mua lớn. Không đặt sớm thì thời gian nữa chẳng có hàng mà mua đâu", H. cho hay.
Còn tại một nhóm trên Facebook có tên "Đam mê chế pháo" cũng thu hút hơn 50.000 thành viên. Tại đây, ngoài bán các hóa chất còn ngang nhiên quảng cáo nhiều loại pháo nổ. Những ưu đãi hấp dẫn như miễn phí vận chuyển, khuyến mãi dây dẫn để lôi kéo khách hàng. Các bài đăng thu hút hàng trăm đến hàng nghìn lượt tương tác.
Ngoài việc xuất hiện nhan nhản trên mạng xã hội, các hóa chất phổ biến để chế tạo pháo, vỏ pháo, dây dẫn cũng đang được bày bán tràn lan trên các sàn thương mại điện tử.
Theo Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật, hành vi chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép vật liệu nổ thì người phạm tội có thể chịu mức phạt cao nhất là tù chung thân. Ngoài ra, còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 1 năm đến 5 năm.
Đối với việc mua bán các hóa chất chế tạo pháo thì theo Nghị định 137/2020/NĐ-CP, tùy vào từng loại hóa chất với mục đích là để chế tạo pháo nổ mà có thể được coi là tiền chất thuốc nổ hoặc thuốc pháo nổ.
Việc mua bán các loại hóa chất với mục đích để chế tạo pháo nổ là hành vi vi phạm pháp luật. Chế tài xử lý đối với hành vi này tương tự với chế tài xử lý đối với hành vi sản xuất, buôn bán pháo nổ.
