Thiếu nhân lực chất lượng cao
AI Việt Nam 2018 được tổ chức nhằm chia sẻ tầm nhìn, quan điểm chiến lược của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ về cơ hội tiếp cận và tận dụng những thành tựu của KHCN và cuộc CMCN 4.0 hiện nay vào những ngành, lĩnh vực trọng yếu; kết nối, hội tụ, chia sẻ và định hướng nghiên cứu, đào tạo, chuyển giao công nghệ và triển khai ứng dụng về AI cho Việt Nam. Hội thảo đã thu hút sự quan tâm, đóng góp của giới trí thức người Việt ở nước ngoài đang nghiên cứu, công tác trong các ngành, lĩnh vực KHCN hàng đầu. Đồng thời, tạo dựng mạng lưới kết nối các trí thức người Việt tại các quốc gia với đội ngũ làm khoa học, công nghệ ở trong nước để có thể tham gia góp phần xây dựng các định hướng nghiên cứu, định hướng ứng dụng trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học sẽ chia sẻ, bàn luận về những nội dung liên quan đến hiện trạng AI tại Việt Nam; những thành tựu mới nhất trong lĩnh vực AI; Blockchain và AI ứng dụng thực tiễn vào Việt Nam; AI mang lại cơ hội để bứt phá trong cuộc CMCN 4.0... Chia sẻ của các chuyên gia, nhà khoa học về những phương pháp, kỹ thuật, công nghệ chuyên sâu trong lĩnh vực AI được lồng ghép với các nội dung về định hướng chính sách, nguồn lực làm nền tảng cho nghiên cứu và phát triển AI trong thời gian tới. Theo TS Lê Viết Quốc – Google Brain (Mỹ), nhận diện hình ảnh là bước đột phá lớn nhất của AI trong những năm qua, chỉ trong vòng 7 năm qua đã có bước tiến bộ đột phá, tiếp đó là nhận diện giọng nói và ngôn ngữ tự nhiên (hiện vẫn chưa vượt qua khả năng trí tuệ loài người)... Cùng đó có hai ứng dụng đang được quan tâm là xe tự lái, đây là thị trường có giá trị lớn và ứng dụng về y tế khi nhận diện về chụp cắt lớp. Khả năng tạo ra ứng dụng và giá trị thị trường rất lớn. Lý do phát triển vì dữ liệu và tốc độ của điện toán, 90% dữ liệu mà chúng ta đang có là được tạo ra trong 2 năm qua. Đây là thời điểm lịch sử của khoa học máy tính. Hiện TQ đã vượt qua Mỹ về số lượng trí tuệ nhân tạo. 48% AI đầu tư về Starup là từ Trung Quốc. TS Lê Viết Quốc đã đặt ra câu hỏi, vậy VN nên làm gì? VN có nhiều tiềm năng nhưng thiếu vật liệu, AI hiện chưa hoàn chỉnh được và vẫn đang còn trong nghiên cứu. Do đó, trong vòng 10 năm nữa AI sẽ chưa giải quyết được hết, do đó rất cần nguồn nhân lực chất lượng cao lớn. Vậy VN cần đầu tư về giáo dục và chuyển đổi mô hình đào tạo, chuyển qua học máy học và trí tuệ nhân tạo. Đây là cơ hội giúp VN tận dụng để vươn lên, do đó cần đào tạo lập trình từ THPT và tạo ra các dữ liệu mở về y tế, giao thông, thời tiết... hiện VN đang đầu tư rất dàn trải về giáo dục, chưa tập trung tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao.
Đào tạo nhân tài để đón đầu
AI Việt Nam 2018 quy tụ các chuyên gia công nghệ là các nhà khoa học, chuyên gia giàu kinh nghiệm về AI từ các ngành công nghiệp (nông nghiệp, ngân hàng...), các trường đại học, viện nghiên cứu, trung tâm nghiên cứu hàng đầu trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Canada, Úc, Pháp, Ba Lan... Tại Hội thảo, các chuyên gia cũng giới thiệu các công nghệ, các kết quả nghiên cứu và phát triển AI từ các trường đại học, viện nghiên cứu và đặc biệt là các doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực AI của Việt Nam. Theo đánh giá của các chuyên gia, AI Việt Nam 2018 là cơ hội để kết nối, hội tụ, định hướng chính sách, chia sẻ kinh nghiệm, tìm tiếng nói chung và nguồn lực để nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI trong các lĩnh vực kinh doanh tại thời điểm hiện nay. Theo GS TS Nguyễn Thanh Thủy - Trường ĐH Công nghệ, ĐH Quốc gia Hà Nội, hiện các trường ĐH đã hướng tới việc đào tạo nguồn nhân lực cho trí tuệ nhân tạo và các vấn đề về hạ tầng tính toán đã được quan tâm. Việc đưa ra hạ tầng về dữ liệu, các loại hình đầu tư phong phú với nhiều mô hình ứng dụng trí tuệ nhân tạo mới tại VN. Nhưng hiện vẫn còn nhiều thách thức về triển khai trí tuệ nhân tạo ở VN đặc biệt là việc triển khai hạ tầng dữ liệu. TS Vũ Duy Thức cho rằng, tự động hoá đang là một trong những mảng chính của nền CN 4.0, nó tăng năng suất lao động và giải quyết được bài toán là làm sao thay thế và tăng năng suất. VN có những đặc thù riêng khi ứng dụng CN 4.0 sẽ có những hiệu quả tốt như quản lý đô thị, y tế, môi trường xã hội. Nghiên cứu và ứng dụng luôn đi song song nhau, nhưng để những đề tài nghiên cứu đi vào sâu vào thực tế cần phải có những ứng dụng cụ thể.
Theo TS. Bùi Hải Hưng trong vòng 10 năm trở lại đây AI đã có những thành tựu nổi bật như máy tính có thể hiểu được giọng nói con người rất tốt, đồng thời máy tính cũng có thể nhận dạng được hình ảnh các đồ vật... những ứng dụng này đã lan toả ra rất nhiều mảng khác trong xác hội như y tế, năng lượng, nông nghiệp... Hiện tại VN đã có nhiều Cty đã quan tâm đầu tư đến AI, nhưng hiện khó khăn nhất vẫn là vấn đề đào tạo, việc đào tạo nhân tài cho thế hệ sau chưa được bài bản và đầu tư thích đáng. Cùng đó VN đang chú trọng vào AI nhưng chưa có nhóm hạt nhân thực sự tiếp cận môi trường đỉnh cao của AI trên thế giới đây nên chưa tạo được sự lan toả. Trên thế giới sự thiếu hụt về nhân tài của AI đã dẫn đến sự kìm hãm của sự phát triển, hiện các công ty công nghệ trên thế đều dựa vào nguồn nhân lực tại các trường đại học nhưng số lượng không đủ để triển khai. Do đó, việc đào tạo nhân tài đang là vấn đề bức xúc trong thời gian tới. Vấn đề đào tạo nhân tài bài bản sẽ cần đến sử dụng tài nguyên như điện toán đám mây và hiện các trường ĐH tại VN sẽ gặp khó khăn vì phải đầu tư số tiền rất lớn, do vậy cần phải có sự quan tâm đầu tư của Nhà nước và cộng đồng các DN.
