“Chữ Tây hả bà? Hiểu ra tiếng Việt không phải nghĩa Hận đời đen bạc OK”, cậu hỏi. Chị bật cười, “Bà 60 tới nơi, còn hận đời, hận ai chi nữa”. “Năm chữ bà xăm, con hiểu được mỗi hai chữ O.K”, nó cười một nụ hết sức dịu dàng. “À, ờ, 5 chữ tạo nên 2 từ tiếng Nga - Anh, phiên tạm ra tiếng Việt mình là 3 từ Mọi việc Ổn”. “Vậy hả bà? Qua năm em meo meo con cũng chỉ mong công việc ổn. Việc ổn là đông khách xăm - tiệm thêm nhiều khách như bà cũng hay - là có thu nhập - nuôi mình, biếu mẹ.”, giọng nó thật dịu dàng, tay lượn bút xăm chậm rãi. Nuôi mình, biếu mẹ. Một cậu trai thợ xăm hiếu đễ sao!
5 chữ Nga - Anh là con gái bé bỏng xăm từ tận bên Nga, cuối năm, gửi hình về bảo, nhìn hai từ này để luôn tự tin mọi việc của mình ổn; cũng để tự trấn an mình khi không thấy ổn; cũng để an ủi người đối diện - khi cần, rằng: Mọi việc sẽ ổn, người ơi.
Nó bảo xăm đi mẹ, cho có đôi. Ừ, xăm chứ, tình mẹ con mình mới là nhất.
Nhưng mà, Mọi việc Ổn - nhiều khi có phải là tự an ủi/trấn an/tạo ảo tưởng cho mình theo lối... AQ không nhỉ? Văn học Việt có nhân vật nào tương đương/hay ho hơn AQ như của ông Lỗ Tấn không?
À mà, cũng có khi thế này, nhiều khi thực ra bên trong có ổn quái gì đâu, nhưng không muốn mọi sự bung bét, để nom bề ngoài mọi sự cứ như vẫn ổn, đành lòng “kiễng chân sống qua ngày”. Nhưng kiễng chân mãi - cũng phải mỏi chứ...
Nếu chỉ ám thị mình theo hướng này, từ Ổn hóa ra hỏng bét! Người mình bao năm vẫn thường nói, viết, mong mỏi, hy vọng, tin...: Yên ổn; Ổn định; Ổn thỏa; Ổn trọng... đấy thôi.
Bèn gắng gỏi tìm về câu chuyện từ nguyên; lọ mọ tự tìm, tra gốc gác từ Ổn trong tiếng Việt...
Cái bể chữ nghĩa, loắng ngoắng bơi vào, thấy thú vị vô cùng, nhưng cũng ngài ngại nỗi lo mình kém sức não mỏng, nên “không biết đường nào mà lần”, nên dễ “tẩu hỏa nhập ma” hay hụt hơi giữa dòng, nhỡ mệt, muốn tạt/dạt vào bờ trái, bờ phải nhiều khi không biết lối... Cho dù vậy, tìm hiểu ngữ nghĩa nguyên bản từ ngữ tiếng nước mình luôn nhận được một niềm vui vô bờ.
Bèn nhớ một thằng em đầu Hà Nội, với chị không chỉ là “Ngôi sao chữ nghĩa” thông thường, về cụm từ “Trong Nguy có Cơ, trong Cơ có Nguy”, nó có nói, biến Nguy thành Cơ - Ok, cần nhiều cái know - how. (hừm, cậu thi thoảng cứ hay tiếng Anh tiếng Hoa, tiếng nước mình chen xen vào nhau, chị đây nghe rối não); Nhưng có Cơ mà không biết dùng, biết biến thành Cơ đồ thì là Nguy, cho mình, cho người. Nói xong nó - nhà nghiên cứu trẻ kiêm chủ tiệm chuyên bán sách nghiên cứu to dày nặng, khách mời của nhiều chương trình trao đổi, đối thoại, phân tích tình hình với nhiều nhà đài trong năm qua - cười lơ phơ, mắt một mí tít lại sau cặp kính.
Chị cười, bắt chước cậu, chị thử nói: Trong Ổn có Động; trong Động có Ổn. Nếu cứ Ổn mãi, có lẽ cũng... buồn tẻ nhỉ? Ổn lâu có phải là giậm chân tại chỗ không? Mà nếu cứ Động mãi thì nguy to. Mọi thứ xáo xào hết cả lên. Nhưng không Động thì sao Ổn? Ổn để mà Động. Chữ nghĩa xoay như khối Rubik - mệt não nhỉ.
Theo lô dích, gì thì gì, cứ phải Ổn (yên) trước đã. Nhìn từ trong nhà, ra ngoài ngõ, là thấy rõ. Khỏi rườm lời.
Cuối năm Dương lịch 2022, trên tường nhà nghiên cứu trẻ, về chuyện của người láng giềng lớn - vấn đề trọng đại của họ, cậu em viết bài phân tích dài cung cấp thông tin cơ bản, trong đó có đoạn mở đầu: “Chủ đề kinh tế năm nay 2023 được xác định là chữ “Ổn” - giữ mọi thứ được ổn định. Chữ Ổn làm đầu, ổn định xong mới tính đến việc tiến tới. Với phương châm đó, 3 mục tiêu ổn định được xác lập là: Ổn định tăng trưởng, Ổn định việc làm và Ổn định giá cả...”
Từ giữa tháng Chín năm rồi, báo đưa tin nước mình cũng đã tổ chức hội nghị quan trọng bàn về sự ổn định của cả nền kinh tế...
Chuyện vĩ mô đại sự - thông tin đọc vậy - biết vậy... Nhiều chuyện vĩ mô có khởi nguồn, là tập hợp của triệu triệu (ít gì!) mong ước nho nhỏ hiếu đễ như của cậu thợ xăm: Mong công việc ổn định, có thu nhập để nuôi mình, biếu mẹ.
Nghĩ được tới thế, sớm mùng Một ngày đầu năm mới con mèo, nhìn ngắm 5 chữ xăm trên cẳng tay, chị nhớ con; rồi lẩn mẩn hỏi hoa, từ chuối pháo, mai vàng tới thập cẩm một bồn hoa: Hoa kia, này, có ổn không? Năm sau việc/sự có ổn không?
Nghiêng tai, hình như cố nghe bằng được hoa thì thầm: Ổn chứ, ổn chứ. Bình ổn ngay tự tâm mình.
Bèn nghe trong lòng phơi phới tươi hồng, như cái hoa xuân trong nắng xuân.
