1 tháng đổi thay
Những ngày giữa tháng 8.2024, tại giải giao hữu Peace Cup 2024 ở Trung Quốc, đội tuyển U16 Việt Nam lần lượt ra sân đấu với những đối thủ được đánh giá cao hơn là U16 Trung Quốc, U16 Uzbekistan và U16 Nhật Bản. Rất nhiều người đã nghĩ, sẽ là một “chuyến tập huấn” mang tính cọ xát và học hỏi là chính.
Hình ảnh từ các trận đấu của U19 Việt Nam tại giải đấu ở Trung Quốc không nhiều và khi ra quân bằng thất bại 0 - 4 trước U16 Trung Quốc, nhận định về “chuyến học hỏi” càng có cơ sở. Tuy nhiên, ở 2 trận đấu sau đó, tuy không được theo dõi trực tiếp mà chỉ là những thông tin gửi về, người hâm mộ vẫn cảm nhận được sự đổi thay đáng kể. Kết quả là, U16 Việt Nam thắng U16 Uzbekistan 3 - 0, thắng U16 Nhật Bản 1 - 0 để giành vị trí Á quân giải giao hữu (chỉ kém hiệu số phụ so với đội chủ nhà U16 Trung Quốc).
Làm thế nào để U16 Việt Nam “lột xác” sau khi đã chứng kiến hình ảnh nhạt nhòa của chính dàn cầu thủ này tại giải đấu trước đó? Trước đó hơn 1 tháng, tại Indonesia, cũng chính những cầu thủ còn đang ở tuổi thiếu niên này kết thúc giải U16 Đông Nam Á (ASEAN U-16 Boys Championship) ở vị trí thứ 4.
Vị trí thứ 4 là một thất bại - khi việc vượt qua vòng bảng không phải là điều quá khó khăn, nhất là khi thua U16 Thái Lan 1 - 2 ở bán kết và thua 0 - 5 trước U16 Indonesia ở trận tranh hạng ba. Đó là đội U16 được dẫn dắt bởi huấn luyện viên Trần Minh Chiến... Trong thành phần ban huấn luyện khi đó có Cristiano Roland - người đã kế nhiệm cựu tiền đạo Đội tuyển Việt Nam và biến đổi U16 Việt Nam theo hướng tích cực hơn nhiều.
Uy thế và uy tín
Với các cầu thủ trong đội hình U16 Việt Nam hiện tại, họ mới chỉ vài tháng tuổi, thậm chí chưa sinh ra khi người thầy của mình bắt đầu chơi bóng ở Việt Nam trong màu áo Hà Nội FC (2008). Và họ cũng còn quá nhỏ để biết và nhớ ông thầy người Brazil từng 2 lần vô địch V.League và 1 lần giành Siêu cúp Việt Nam.
Thế nhưng, có lẽ, chỉ trong khoảng 1 tháng ngắn ngủi làm việc, hẳn các cầu thủ cảm nhận được vị trí, uy tín và phần nào đó là vị thế của thầy với bóng đá Việt Nam. Ông chiếm cảm tình của không chỉ người hâm mộ Hà Nội FC vì phong thái điềm tĩnh khi chơi bóng, và dĩ nhiên là phẩm chất kỹ thuật của một người Brazil.
Trang Wiki chỉ ghi công tác huấn luyện của Cristiano Roland bắt đầu từ năm 2021, với vai trò trợ lý ở câu lạc bộ Becamex Bình Dương, sau đó là các đội trẻ của Hà Nội rồi đến đội U17 quốc gia. Tuy nhiên, thực tế là ông đã trải qua một quá trình chuẩn bị dày công từ khoảng 10 năm trước.
Sau khi giải nghệ, Cristiano Roland sớm bắt đầu sự nghiệp huấn luyện để sớm hoàn thành khóa huấn luyện viên bằng C/AFC do Liên đoàn bóng đá Việt Nam tổ chức năm 2014. Sau đó là quá trình trau dồi chuyên môn thông qua các khóa đào tạo bằng C,B,A của Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA) từ năm 2017 đến 2023. Trong giai đoạn theo đuổi các khóa học, ông được tín nhiệm tham gia hoặc phụ trách công tác đào tạo trẻ các lứa tuổi từ U9 đến U19 tại các câu lạc bộ của Bồ Đào Nha, Luxembourg.
Tại Việt Nam, sau Bình Dương, ông làm huấn luyện viên trưởng đội U15 Hà Nội năm 2023 và gần đây nhất là dẫn dắt U17 Hà Nội xuất sắc giành ngôi vô địch tại giải Vô địch U17 quốc gia - Cúp Thái Sơn Nam 2024.
Khích lệ và tạo động lực
Như đã nói trên, Cristiano Roland đã tham gia ban huấn luyện đội tuyển U16 Việt Nam nên có sự thuận lợi nhất định trong việc nắm bắt quân số, năng lực của lứa cầu thủ này. Và trong khi hướng việc xây dựng cho đội lối chơi dựa trên kỹ thuật, ông cũng rất biết cách để truyền đạt thông tin. Có thể thấy điều đó qua những phát biểu sau 2 trận thắng U16 Uzbekistan, U16 Nhật Bản hay những gì viết trên trang cá nhân...
"Hôm nay chúng ta ăn mừng nhưng ngày mai là một ngày mới. Ngày mai, chúng ta phải nghĩ đến trận đấu tiếp theo. Nếu ở trận cuối, chúng ta không có chiến thắng thì mọi người sẽ quên luôn ngày hôm nay. Bóng đá rất nhanh, có thể hôm nay chúng ta ở trên, ngày mai chúng ta ngay lập tức tụt xuống. Thầy muốn chúng ta ở bên trên mãi”.
"Để có được chiến thắng ngày hôm nay thực sự đội đã rất mệt mỏi, rất cố gắng và nỗ lực. Nhưng nó xứng đáng. Thầy đã nói rất nhiều, hét rất nhiều nhưng những điều ấy chỉ để chúng ta có một kết quả như hôm nay. Thầy biết mỗi ngày các em sẽ làm được nhiều điều hơn nữa nên thầy yêu cầu rất nhiều, vì thầy biết các em có đủ trình độ để làm được điều này"... là những điều ông nói sau trận thắng U16 Uzbekistan.
Sau trận cuối với U16 Nhật Bản để giành vị trí Á quân giải Peace Cup, ông nói nhiều điều. “Thầy đang ở đây để đưa các em đi lên, hãy tự tin dũng cảm vì sai sót cũng không sao”; “Đây mới chỉ là bắt đầu. Thầy cần tất cả các em, và với thái độ các em chơi ở trong sân ngày hôm nay chúng ta có thể thay đổi tất cả”; “Lại một lần nữa, đây là món quà cho toàn thể dân tộc Việt Nam. Khi đặt chân về Việt Nam, mọi người đều tự hào về các em"; "Chúng ta không sợ ai cả. Không có từ "sợ" trong từ điển của chúng ta. Luôn luôn là sự dũng cảm, chúng ta phải chiến đấu và không bỏ cuộc”; “Như thầy từng nói, sức mạnh nằm ở trong từng cá nhân các em, chỉ cần chúng ta bộc phát được ra”...
Viên gạch cho tương lai
Cựu huấn luyện viên Đội tuyển Việt Nam, Philippe Troussier, cũng có cách đưa ra thông điệp khích lệ cầu thủ như vậy, nhưng phương pháp và cách thực hiện của ông có phần nóng vội dẫn đến sức ép với cầu thủ - kể cả ở đội tuyển quốc gia, để rồi hiệu quả không cao.
Những lời khen cho Cristiano Roland lúc này cũng cần có sự tiết chế khi mới chỉ là thành công bước đầu, nhưng từ động lực tạo được lúc này, huấn luyện viên người Brazil, bản thân các cầu thủ, phải tiếp tục nỗ lực. Tất nhiên, cả nền bóng đá Việt Nam nói chung nữa, để tiếp tục và phát huy sự tự tin mới le lói hình thành trong lứa cầu thủ trẻ. Phải có cách, phải có sự thay đổi để việc phát triển của các cầu thủ có tính liên tục thay vì trở về câu lạc bộ rồi lại “chột lớn” vì ít cơ hội thi đấu.
Với cá nhân huấn luyện viên Cristiano Roland, bóng đá Việt Nam có thể sẽ tiếp tục theo dõi bước phát triển để “dấm” cho đội tuyển quốc gia. Là một người Brazil, xây dựng lối chơi dựa trên kỹ thuật nhưng vẫn chắc chắn trong phòng ngự. Đó là điều tuyển Việt Nam cần.
