Nằm ở phía Nam của thành phố Mexico City - Thủ đô Mexico, Xochimilco nổi tiếng với hệ thống kênh rạch chằng chịt, từng là tuyến đường trung chuyển hàng hoá quan trọng cho Thủ đô Mexico City thời kỳ tiền thuộc địa. Trải qua nhiều thay đổi về mặt xã hội cũng như sự phát triển đô thị mạnh mẽ, hệ thống kênh rạch, hồ nước vốn trước đây phủ rộng khắp Mexico City giờ thu hẹp lại trong khu vực Xochimilco.
Xochimilco trong tiếng Nahuatl mang nghĩa “cánh đồng hoa”. Năm 1987, trong nỗ lực bảo tồn hệ thống kênh rạch nổi tiếng của Thủ đô Mexico City, UNESCO đã công nhận Xochimilco như một di sản thế giới. Lượng khách du lịch đổ về Xochimilco cũng nhiều hơn, đưa nơi đây trở thành một điểm du lịch không thể bỏ qua với khách du lịch khi tới thăm thành phố Mexico City.
Tôi đến Xochimilco vào một ngày trong tuần vắng người. Nơi đây đặc biệt đông đúc vào cuối tuần khi không chỉ khách du lịch mà ngay cả những người dân Mexico City cũng tới đây để tổ chức những bữa tiệc liên hoan trên thuyền.
Từ thành phố Mexico City, du khách có thể đặt xe taxi đi thẳng tới Xochimilco hoặc sử dụng phương tiện công cộng. Kinh nghiệm sử dụng phương tiện công cộng khi đi du lịch giúp tôi dễ dàng tìm được đường tới Xochimilco sau một lượt tàu điện ngầm và đổi sang một lượt bus địa phương.
Xochimilco được ví như “Venice" của Mexico khi du khách có thể ngồi thong dong trên những chiếc thuyền gỗ trajineras và ngắm nhìn dòng kênh xanh cùng cuộc sống của người dân địa phương đôi bờ. Trong số khoảng 11 bến cảng để du khách lựa chọn cho điểm khởi hành, đa phần mọi người sẽ bắt đầu tại Embarcadero Nuevo Nativitas.
Những chiếc thuyền phong cách Gondola được trang trí sặc sỡ với những hoa văn, hình ảnh mang đặc trưng văn hoá Mexico không chỉ đưa du khách vào một chuyến du ngoạn khám phá thiên nhiên mà còn chở theo bao câu chuyện văn hoá, lịch sử gắn liền với Xochimilco.
Giá thuyền tại Xochimilco được niêm yết cụ thể, khoảng 600 peso/một giờ (gần 260.000 đồng). Du khách đi theo đoàn lớn sẽ tiết kiệm hơn, khi một thuyền có thể chở tới khoảng 10 người. Sau một hồi tôi mặc cả vì chỉ đi hai người, anh chủ thuyền cũng vui vẻ với mức giá 400 peso/giờ.
Với vốn tiếng Tây Ban Nha ít ỏi, tôi chỉ có thể trò chuyện một chút với anh lái thuyền. Thuyền vắng người, thằng bé con trai anh ngồi cùng thuyền với chúng tôi.
“Tú hijo?” (tạm dịch “Con trai anh à?”), tôi hỏi.
“Si” (đúng rồi).
Phần còn lại của chuyến đi, chúng tôi lặng lẽ ngắm nhìn dòng kênh xanh và cuộc sống nơi đây. Bạn có thể thuê hướng dẫn viên du lịch nếu muốn được nghe giới thiệu nhiều hơn về Xochimilco. Nếu có nhiều thời gian cũng như đi theo nhóm đông, bạn nên dành ra khoảng 2 - 3 giờ để đi vào sâu hơn hệ thống kênh rạch của Xochimilco.
Một điểm tham quan nổi tiếng ở Xochimilco mà tôi chưa có dịp tới chính là hòn đảo búp bê, nơi người ta treo hàng trăm con búp bê lên trên cây. Đảo búp bê luôn được coi là một trong những nơi rùng rợn nhất thế giới.
Vào những ngày cuối tuần, bến cảng Nuevo Nativitas tấp nập người lên xuống thuyền. Không đông đúc như Tràng An, Bái Đính ở Việt Nam, nơi đây đem lại cho tôi cảm giác dân dã, gần gũi hơn.
Những người dân Mexico thường tổ chức tiệc tùng, văn nghệ thay vì đi picnic ngoài công viên hay ăn hàng. Họ dành thời gian thư giãn trên thuyền, ăn uống và trò chuyện. Xen kẽ với những thuyền chở khách là những chiếc thuyền bán đồ ăn, đồ chơi xuôi ngược trên dòng kênh, giống cảm giác như khi đang đi chợ nổi tại Cần Thơ.
Một điều đặc biệt ở Xochimilco là có rất nhiều thuyền chở theo những nhóm nhạc công đặc trưng của Mexico trong trang phục truyền thống với mũ rộng vành Sombrero và chơi guitar. Bạn chỉ cần trả một ít tiền là có thể thưởng thức ngay một màn biểu diễn nhạc sống trên dòng kênh.
Xung quanh dòng kênh là đôi ba nhà của người dân, những khoảng chinampa - vùng đất được người dân sử dụng canh tác bên dòng nước. Đôi lúc tôi có cảm giác như đang ngồi thuyền trôi trên dòng Trà Sư, An Giang; hai bên, thay vì những vạt rừng tràm như quê mình là những rặng liễu.
Xochimilco còn nổi tiếng với loài kỳ giông Mexico (axolotl). Loài kỳ giông này từng sống rất nhiều tại khu vực Xochimilco, giờ được nhiều hộ kinh doanh nuôi, nhân giống và bán làm thú cưng cho những người chơi trên khắp thế giới. Ngoài tự nhiên, loài kỳ giông này gần như sắp tuyệt chủng với số lượng ít ỏi còn được phát hiện và cần được bảo tồn khẩn cấp.
Tôi ngồi trước mũi thuyền, đung đưa chân dưới làn nước, thỉnh thoảng nằm ngửa mặt lên nhìn bầu trời xanh và những đàn chim bay xào xạc. Sau nhiều ngày “chân đi không mỏi” quanh thành phố Mexico City khám phá nhiều nhà hàng nổi tiếng, dạo quanh nhiều khu phố hay đi bộ dọc “đại lộ người chết” tại thành phố cổ Teotihuacan trong cái nắng hè Mexico gay gắt, những khoảng nghỉ hiếm hoi, ung dung trên thuyền khiến tôi thấy thật nhẹ nhõm.
Một giờ trôi nhanh hơn tôi tưởng; tôi đoán chúng tôi mới đi được một phần nhỏ của Xochimilco anh lái thuyền đã quay đầu lại. Chúng tôi đến từ sớm để tránh đông đúc nên trên đường quay trở lại bến thuyền mới thấy thuyền bè khởi hành tấp nập hơn.
Hành trình khám phá Xochimilco là một trong những trải nghiệm thú vị tại Thủ đô Mexico City. Nếu có dịp quay lại Mexico City, chắc chắn tôi sẽ trở lại dòng kênh “Venice" của Mexico và đắm mình trong khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp nơi đây.
