Nụ cười hồn hậu ở sân bay Frankfurt
Tôi đến Frankfurt (Đức) vào đầu mùa hè 2023, theo lịch chỉ ở lại đây đúng một ngày đêm. Đây là lần thứ năm tôi tới nước Đức, nhưng lại là lần đầu tiên đặt chân đến thành phố Frankfurt, một thành phố nổi tiếng vì những triển lãm quốc tế lớn nhất toàn cầu, trong đó có triển lãm sách quốc tế hàng năm. Trước khi đến, tôi liên hệ với một nhà thơ người Việt đã định cư tại Frankfurt ba chục năm, nhưng không may, nhà thơ lại đi vắng đúng hôm tôi đến. Tôi hơi hoảng, bởi kế hoạch tiếp cận người địa phương để xâm nhập tìm hiểu cuộc sống của họ có nguy cơ phá sản!
Tôi cuống lên, liên hệ với em gái tôi là nhà báo Kiều Bích Hương, sinh sống tại Bỉ đã gần hai chục năm, nhờ em tìm giúp trong quỹ bạn hữu tại châu Âu, có ai đang sống ở Frankfurt hay không. Cuối cùng trời thương, em gái tôi tìm thấy bạn Bùi Thu, một doanh nhân đang sống tại Frankfurt, nhà cách sân bay quốc tế nơi tôi sẽ hạ cánh chỉ khoảng một giờ lái xe. Tôi lập tức liên hệ với Bùi Thu, và sung sướng biết bao, thở phào nhẹ nhõm khi thấy Thu khá nhiệt tình chào đón tôi tới nhà em nghỉ một tối, và hứa đưa-đón tôi tại sân bay. Tôi thầm tạ ơn trời vì cơ may này.
Thu chờ gần hai tiếng đồng hồ ở sân bay Frankfurt, rồi mới đón được tôi. Nhìn thấy người phụ nữ gương mặt hồn hậu, nở nụ cười tươi giữa đám đông cả tây, ta lẫn lộn tại sảnh đón khách sân bay, không hiểu sao tôi nhận ngay đó là Thu, dù trông cô rất khác so với hình trên Facebook. Tôi vui như gặp được chính em gái của mình vậy, cho dù đây là lần đầu tiên tôi gặp Thu.
Tôi đã đến các nước khác nhau, gặp bạn của mình, hoặc người thân trong gia tộc mình, ở lại nhà họ, thì rút ra một điều rằng, ngoài việc lâu ngày không được tiếp xúc với đồng bào từ quê hương sang thăm nên có khao khát muốn gặp để giãi bày, thì còn một điểm đáng quý trong phẩm chất người Việt, dù sống ở nước ngoài, đó là tấm lòng ấm áp, bao dung và cưu mang đối với người khác. Dù giàu hay còn đang khó khăn, thì thói quen đáng trân quý “nhịn miệng đãi khách” vẫn được lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác của người Việt.
Lựa chọn thách thức
Trên đường từ sân bay về nhà, Thu vừa lái xe vừa nói chuyện “vui như tết”, có cảm giác như chị em chúng tôi biết nhau lâu rồi. Điều lạ là chúng tôi không nói về chuyện buôn bán nơi đất khách quê người của Thu như tôi dự định, mà lại nói về chuyện yêu đương và con cái. Bởi chủ đề này thì dường như người phụ nữ nào cũng có ít nhiều đam mê và kinh nghiệm.
Tôi phục Thu ở điểm, cô sinh ba con nơi đất khách quê người và có phương pháp dạy con khá thành công, đó là điểm khác biệt ở cô, vì hầu hết các bà mẹ Việt Nam đều gặp khó khăn trong việc hỗ trợ con mình học do yếu ngôn ngữ và hệ thống giáo dục ở xứ người rất khác với ta.
Còn Thu, trong lúc vừa thu xếp việc kinh doanh ở xứ người đầy phức tạp và cực kỳ khắt khe, vừa giải quyết những khủng hoảng trong cuộc sống, lại vừa có thể chăm lo tốt việc học hành cho cả ba con. Trước kia, Thu kinh doanh một số cửa hàng tạp hóa tại cộng hòa Czech suốt hơn hai thập niên. Nhưng khi nhận thấy cơ hội học tập và phát triển tốt hơn cho các con tại Đức, cô lập tức bàn với chồng, và gia đình cô chuyển sang Frankfurt sinh sống từ năm 2022, trong lúc vẫn kinh doanh tại Czech. Hàng tháng, cô vẫn phải từ Đức về Czech một lần để kiểm tra trực tiếp công việc kinh doanh và ký tá giấy tờ cần thiết cho doanh nghiệp của mình tại đây.
Thu kể, nhiều bạn bè, đối tác kinh doanh của cô ngạc nhiên trước quyết định chuyển từ Czech sang Đức sinh sống của gia đình cô, khi tuổi đời đã không còn trẻ, vả lại cơ sở kinh doanh của vợ chồng Thu tại Czech sau hơn hai thập niên đã rất vững vàng. Lựa chọn ra đi là lựa chọn khó khăn, đối mặt với thử thách mới. Nhưng Thu lại dám lựa chọn khác với tâm lý số đông, là vì cô tâm niệm, vợ chồng cô muốn đầu tư cho con bằng cơ hội phát triển tốt, chứ không phải là tài sản hay sự ổn định an nhàn. Ví dụ, thay vì sắm cho con xe đẹp hay quần áo hàng hiệu, cô sẽ dành món tiền đó để cho con tham gia chuyến du lịch khám phá, hay một trải nghiệm thể thao, một cuộc thi tài năng, thách thức giới hạn của con người. Những trải nghiệm và kiến thức, bài học thu được từ đó giá trị hơn rất nhiều và ở lại với con mãi mãi, giúp con phát triển bản thân.
Trải nghiệm một "shipper" kiêm bà chủ
Khi đến nhà Thu, tôi cảm động khi buổi tối, vợ chồng cô nhường cho tôi nghỉ tại phòng ngủ đẹp nhất của họ trong ngôi nhà biệt lập 3 tầng mà gia đình cô thuê tại Frankfurt khi chuyển sang đây. Thu cho biết, căn nhà có bốn phòng ngủ, đủ cho vợ chồng cô và ba đứa con. Cô chưa bán nhà bên Czech nên cũng chưa mua hẳn một ngôi nhà tại Frankfurt.
Tôi cứ nghĩ, với cách mà Thu và gia đình cô đang cư xử với tôi đây, một người lần đầu tiên cô gặp gỡ và chưa hề có ân nghĩa gì với cô, thì tôi có thể tự hào rằng, tuy người Việt chúng ta chưa giàu có bằng người dân những nước phát triển, nhưng tình người và sự rộng rãi bao dung với đồng bào mình, thì có khi còn vượt trội hơn.
Sau bữa tối với tô phở lớn gần gấp đôi tô phở Thìn ở Hà Nội, tôi được Thu dẫn vào trung tâm Frankfurt đi dạo và ngắm một vòng. Khu vực quảng trường trung tâm cuối kỳ nghỉ không còn đông đúc, tạo cho chúng tôi cảm giác thoải mái. Tôi có thể tiến tới lui để chụp hình những ngôi nhà cổ kiểu Đức, khoe phần đầu hồi đặc trưng với góc nhọn duyên dáng và những nét trang trí đường kẻ hình học dọc ngang ấn tượng. Thu chỉ cho tôi một điểm độc đáo vào bậc nhất ở Frankfurt, đó là một ngõ hẹp mang tới hai cái tên: Romerberg và SchertfegergaBchen.
Tôi hỏi lý do của sự kỳ lạ này, thì chính Thu cũng chưa tìm hiểu, dù cô xác định sẽ sống tại Frankfurt suốt phần đời còn lại. Phải chăng đây là một sự tranh chấp trong quá khứ? Việc song định danh cho một ngõ hẹp tại đây, hẳn ẩn sau đó là một câu chuyện rất dài.
Ngày thứ hai, sau bữa sáng với bánh Brezel nổi tiếng của Đức cùng trái cây và trà, Thu dẫn tôi cùng đi giao hàng. Tôi rất hào hứng với việc này, bởi được trải nghiệm một góc đời sống của một doanh nhân Việt trong thời kỳ đầu tìm kiếm cơ hội lập nghiệp tại Frankfurt. Dù đã có doanh nghiệp làm ăn ổn định tại Czech, nhưng khi chuyển sang mảnh đất mới là Frankfurt, Thu cần làm lại từ đầu. Cô khởi nghiệp lần nữa ở tuổi gần ngũ tuần bằng cách tự doanh. Lập một tài khoản trên mạng xã hội Facebook, cô giới thiệu và bán nông sản Việt, thực phẩm Việt cho cộng đồng người Việt ở Frankfurt. Khách hàng của cô cũng có một số người Đức, nhưng không nhiều.
Thu mở cửa hàng online, tự đi giao hàng mỗi ngày. Điện thoại của cô luôn tíu tít tin nhắn, có những tin vui khen ngợi hàng ngon, cũng có những phàn nàn đòi đổi hàng. Thu vừa lái xe, vừa xử lý các đơn hàng qua điện thoại, vừa buôn chuyện với tôi. Chính vì thế mà cô bị nhầm đường và suýt nữa thì muộn giờ giao hàng cho một khách quan trọng. Xe dừng, Thu mở cốp sau, hì hục vác những bao gạo ba chục ký, thùng sữa 48 hộp khá nặng vào khu chung cư, leo lên tầng 3 giao cho khách. Thấy cô vác nặng, tôi đề nghị giúp nhưng Thu từ chối, nói cô quen rồi. Tiếp đó, chúng tôi lại chạy xe đến một nhà hàng Việt có tên An để giao nhãn tươi, rau...
Tại đây, tôi được dừng lâu hơn một chút, trò chuyện với hai anh đầu bếp nhà hàng tên là Ngọc và Nam. Thu cho biết, cô từng muốn mua lại nhà hàng này để kinh doanh khi mới sang Frankfurt, nhưng khi xem xét lại, thấy nhà hàng quy mô quá nhỏ, nên cô từ bỏ ý định đó. Tuy nhiên, sau này thì nhà hàng lại trở thành khách hàng của cô. Cô thường cung cấp nguyên liệu thực phẩm cho nhà hàng. Tôi nhận thấy một điểm mạnh ở Thu, đó là cô biết tận dụng mọi cơ hội, mọi mối quan hệ để cung ứng dịch vụ của mình. Dù ở bất cứ nơi đâu, người Việt cũng sống được cùng cộng đồng của mình và mối kết nối chặt chẽ, tình cảm ấm áp, thân thương như vậy.
