Trong vòng 16 năm, từ 2001 tới nay, tổng kim ngạch XNK cả nước từ con số khiêm tốn là 30 tỉ USD, đã tăng trưởng vượt bậc lên tới 400 tỉ USD. Điều đặc biệt là càng về sau, thời gian cán mốc càng được rút gọn.
Cụ thể, năm 2001, tổng kim ngạch XNK là 30 tỉ USD, sau 6 năm, tới năm 2007 mới đạt 100 tỉ USD. 4 năm sau (2011), kim ngạch XNK tăng gấp đôi thành 200 tỉ USD. 4 năm sau (2015), tiếp tục nâng dấu mốc thêm 100 tỉ USD thành 300 tỉ USD. Thế nhưng, để nâng thêm 100 tỉ USD nữa, chúng ta chỉ mất thêm 2 năm, bằng một nửa thời gian của thời kỳ trước.
Báo cáo của Tổng cục Hải quan cho biết, hết năm 2017, nhiều khả năng tổng kim ngạch XNK đạt mức 410 tỉ USD. Theo xếp hạng của WTO, thứ hạng XNK của Việt Nam đã tăng đáng kể. Ví dụ, XK hàng hóa từ vị trí 50 và NK từ vị trí 41 năm 2007 nhảy lên theo thứ tự ở các vị trí 26 và 25 vào năm 2016.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, đến thời điểm này, cả nước đã xuất siêu 2,5 tỉ USD. Dự kiến năm 2017 sẽ là 3 tỉ USD, đảm bảo cán cân thanh toán tổng thể quốc gia có thặng dư lớn, đóng góp vào ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định tỷ giá, kiểm soát lạm phát, góp phần để Chính phủ hoàn thành và vượt mức 13/13 chỉ tiêu kinh tế - xã hội của năm 2017.
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính và các Bộ liên quan tiếp tục rà soát các thủ tục chuyên ngành, hiện đại hoá, đẩy mạnh chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, phát triển thanh toán điện tử, dịch vụ công trực tuyến, nâng cao năng lực quản lý hải quan, tạo thuận lợi cho thông quan, XNK, xuất nhập cảnh cả về hàng hoá, con người và phương tiện, tiếp tục đẩy mạnh và nâng hạng môi trường kinh doanh, thu hút hiệu quả đầu tư nước ngoài....
Giai đoạn 2006-2010, cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam nhập siêu khoảng 12,5 tỉ USD/ năm do NK hàng hóa tăng cao. Giai đoạn 2011-2015, nhập siêu hàng hóa chỉ khoảng 2 tỉ USD/năm.
Năm 2016, áp lực nhập siêu đã giảm khi cán cân thương mại của Việt Nam thay đổi lớn, thặng dư 1,78 tỉ USD và trong 11 tháng/2017 lên tới 3,17 tỉ USD.
Trung Quốc và Hàn Quốc là 2 thị trường lớn nhất có thâm hụt thương mại với Việt Nam. Ngược lại, Việt Nam luôn có thặng dư thương mại với thị trường Hoa Kỳ, EU và Hồng Kông.
Trong 11 tháng từ đầu năm 2017, nhập siêu từ Trung Quốc giảm tới 15,3% so với cùng kỳ năm trước và từ Hàn Quốc lại tăng mạnh tới 55,8%.
Hàn Quốc đã vượt Trung Quốc trở thành thị trường có thâm hụt thương mại lớn nhất của Việt Nam với mức gần 29 tỉ USD, trong khi thâm hụt thương mại với Trung Quốc là 21,6 tỉ USD.
