Cơ sở pháp lý để bảo vệ doanh nghiệp số
Trao đổi với PV Lao Động, bà Quyên Phạm - Phó Chủ tịch Liên minh Sáng tạo nội dung số (Hội Truyền thông số Việt Nam), nhấn mạnh: Việc doanh nghiệp số Việt Nam, cụ thể là nhân vật hoạt hình sói wolfoo của Công ty Sconnect bị một doanh nghiệp nước ngoài vi phạm bản quyền gây nhiều thiệt hại đang là cảnh báo để các doanh nghiệp số trong nước nỗ lực tự bảo vệ sở hữu trí tuệ và các văn bản pháp lý chính là cơ sở pháp lý để bảo vệ doanh nghiệp hiệu quả nhất.
"Nghị định 17/2023/NĐ-CP của Chính phủ sẽ giúp ích rất nhiều trong quá trình bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan trên môi trường mạng viễn thông và mạng Internet, từ đó đảm bảo sự công bằng và hỗ trợ giải quyết tranh chấp khi có tình trạng lạm dụng quyền sở hữu trí tuệ để gây khó khăn, thiệt hại cho đối thủ" - bà Quyên Phạm nói.
Nghị định 17/2023/NĐ-CP (Nghị định 17) quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Sở hữu trí tuệ và quyền tác giả, quyền liên quan có hiệu lực từ ngày 26.4.2023.
Một trong những điểm mới nhất của Nghị định này đó là, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian phải có trách nhiệm trong việc bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan trên môi trường mạng viễn thông và mạng Internet.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian cũng cần có trách nhiệm pháp lý đối với các hành vi xâm phạm bản quyền, như: Quyền tác giả, các quyền liên quan.
Doanh nghiệp trung gian có thể được miễn trừ trách nhiệm pháp lý
Điều 114 của Nghị định 17 đã quy định rõ về quy trình gỡ bỏ hoặc ngăn chặn việc truy nhập tới nội dung thông tin số của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian khi nhận được yêu cầu của chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan.
Kể từ khi chuyển tiếp tài liệu, chứng cứ cho bên yêu cầu theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 114 mà bên yêu cầu hoặc bên bị yêu cầu không tiến hành khởi kiện dân sự hoặc yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm hoặc tòa án; cơ quan nhà nước có thẩm quyền không quyết định thụ lý đơn theo quy định của pháp luật thì doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian duy trì khôi phục nội dung thông tin số đã bị gỡ bỏ hoặc ngăn chặn.
Trường hợp tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thụ lý đơn của một trong hai bên thì doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian thực hiện việc xóa bỏ/ngăn chặn nội dung theo quyết định của tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
"Như vậy, với quy định này, các nền tảng trung gian như các nhà mạng viễn thông, ISP trong nước, các nền tảng xuyên biên giới (như Facebook, YouTube, TikTok…) có thể gỡ bỏ, ngăn chặn các nội dung số khi có yêu cầu và sở cứ chứng minh hành vi vi phạm từ chủ sở hữu quyền.
Tuy nhiên, bên yêu cầu ngăn chặn/xóa bỏ không thể chỉ sử dụng đơn khởi kiện để yêu cầu xóa bỏ/ngăn chặn mà phải sử dụng thêm quyết định ngăn chặn của tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền" - bà Quyên Phạm nhấn mạnh.
Với quy định mới này, các doanh nghiệp Việt Nam có sở cứ để yêu cầu các nền tảng như YouTube, Facebook, TikTok khôi phục lại nội dung đã gỡ bỏ/ngăn chặn trong trường hợp có một tòa án đã quyết định bên bị khởi kiện không vi phạm bản quyền, hoặc chấp hành theo văn bản yêu cầu của cơ quan nhà nước Việt Nam.
