Từ hoài nghi tới khâm phục
Dự án khổng lồ này do Ngân hàng TMCP Bắc Á (BAC A BANK) tư vấn đầu tư, lúc đầu đã vấp phải không ít hoài nghi về tính thực tế của nó. Bởi lâu nay người ta đã quen với việc doanh nhân Nga đầu tư vào Việt Nam, chứ ít khi thấy ngược lại; đồng thời, Nga vẫn được xem như là “quê hương” nổi tiếng với truyền thống sản xuất và tiêu thụ sữa trên toàn cầu, trong khi Việt Nam là quốc gia có nền tảng “công nghệ” sản xuất sữa rất non trẻ.
Ấy là chưa kể, 2,7 tỷ đô la là con số quả lớn, đồng nghĩa với việc: tập đoàn TH sẽ được cấp tới 140 nghìn héc-ta đất làm vùng nguyên liệu, để phục vụ tới 350 nghìn “chị” bò ngoại nhập, rồi mỗi năm sản xuất 1,8 triệu tấn sữa!
Quả thật là những con số quá lớn và không thể trách ai đó được, nếu như lúc đầu họ hoài nghi hay “không tin được dù đó là sự thật” của kế hoạch TH sang Nga đầu tư vào nông nghiệp.
Còn bây giờ, chúng tôi đã tận mắt chứng kiến tình đất tình người của chị Thái Hương với nước Nga vĩ đại. Những cánh đồng nở hoa, ngô ra trái ngọt, các vựa cây làm thức ăn cho bò được trồng mênh mông, rồi các khu trang trại được khởi công trên nhiều tỉnh thành của Nga, nhà máy chế biến sữa tươi sạch có quy mô và công nghệ hiện đại nhất nước Nga đã được TH khởi công ở tỉnh Kaluga vào ngày 7/9/2018.
Ai không muốn tin cũng phải tin! Nhất là khi mà: từng bước đi đầy kiêu hãnh và vững chãi của TH trên đất nước Nga đều có sự chứng kiến của quan chức hai Chính phủ Việt Nam và Liên bang Nga, đều có số liệu cụ thể, có các cỗ máy khổng lồ tinh vi nhất của văn minh nông nghiệp nhân loại đang hoạt động ầm ầm để làm bằng chứng, có từng đàn bò cao sản được TH nhập từ Mỹ về Nga, rồi chúng sinh sản và cho con người dòng sữa mát lành “hoàn toàn thiên nhiên”.
Vào năm 2015, người viết bài này là người duy nhất có may mắn được bấm máy ghi lại khoảnh khắc doanh nhân Thái Hương bước lên máy bay trực thăng, cùng với lãnh đạo Bộ Nông nghiệp Nga, lãnh đạo tỉnh Moscow và đồng chí Nguyễn Thanh Sơn, khi ấy là Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền nước ta tại Liên bang Nga.
Bấy giờ chị Thái Hương đến Nga lần đầu tiên và còn đi xem đất rồi mới có cơ sở để bàn chuyện đầu tư hay không. Phải bay trên cao để “thị sát” và cảm nhận. Lúc ấy, chính tôi, khi bấm máy các bức ảnh tư liệu mà bây giờ được xem là “nhật ký buổi sơ khởi” về hành trình huyền thoại của TH trên đất Nga, bấy giờ, tôi cũng không tin lắm vào sự “đổ bộ” của đàn bò mà TH sẽ đem đến nước Nga.
Tôi cứ nghĩ là, họ sẽ tìm hiểu dần, sẽ thí điểm và từng bước nghe ngóng thị trường rồi tính tiếp. Ai ngờ, với một tinh thần kiên định và quyết liệt nhất, với óc phán đoán sắc sảo và với tình yêu nước Nga sâu nặng, “người đàn bà sữa quyền lực của Việt Nam” đã đầu tư với tốc độ… cấp số nhân.
Ngày 7/9/2018 vừa qua, tại Lễ Khởi công nhà máy sữa tươi sạch với công suất 1.500 tấn/ngày của TH ở tỉnh Kaluga nước Nga, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu những lời mà bất cứ người Việt Nam nào cũng có thể lấy TH làm niềm tự hào của mình trên xứ ở Bạch Dương:
“Tôi đánh giá cao nỗ lực của tập đoàn TH, doanh nghiệp tư nhân đầu tiên của Việt Nam đầu tư vào nông nghiệp của Liên bang Nga với số vốn lớn và mục tiêu rất nhân văn, đó là tạo ra những sản phẩm sạch, có chất lượng cao để phục vụ cộng đồng.
Tôi rất ấn tượng khi được nghe báo cáo về quá trình đầu tư của Tập đoàn TH vào Liên bang Nga, những kế hoạch, hướng phát triển của tập đoàn thời gian tới. Nhà máy chế biến sữa đầu tiên của Tập đoàn TH tại Liên bang Nga được khởi công hôm nay tại Đặc khu kinh tế Ka-lu-ga sẽ là một trong những nhà máy sữa lớn nhất và hiện đại nhất ở Liên bang Nga, cho ra những sản phẩm mang thương hiệu Việt trên đất Nga.
Dự án của Tập đoàn TH không chỉ góp phần tăng trao đổi thương mại và đầu tư giữa hai nước, mà còn thể hiện sự sẻ chia, đồng hành cùng nước Nga phục hồi và phát triển nền sản xuất nông nghiệp đã từng đứng hàng đầu thế giới”.
Có thể nhìn nhận lại cả một quá trình, chỉ khoảng 3 năm vừa qua, từ chuyến bay trực thăng đi xem đất… trên bầu trời Moscow, nữ doanh nhân quyền lực châu Á, chị Thái Hương đã liên tiếp tạo những dấu ấn không thể nào quên trên đất Nga. Chị bảo, chị và cộng sự đã hành động bằng một tình cảm tri ân sâu sắc với nước Nga nhân ái và vĩ đại.
Ngay trong tháng 10 năm 2015, chị Thái Hương đã ký thỏa thuận hợp tác với ngài Andrey Vorobiev Iu – Thống đốc tỉnh Moscow nhằm triển khai Dự án bò sữa tại Moscow, trước sự chứng kiến của Chủ tịch nước Việt Nam bấy giờ là đồng chí Trương Tấn Sang. Một năm sau, dự án tương tự được ký với Thống đốc tỉnh Kaluga, với sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ hai nước.
Cùng năm đó, trang trại đầu tiên của TH được khởi công tại Moscow. Đến tháng 4 năm 2017, chị Thái Hương đã gặp gỡ Thủ tướng Chính phủ Cộng hòa Bashkorstan thuộc Nga, ngài Mardanov Rustem để trao đổi hợp tác đầu tư. Chỉ 3 tháng sau đó, hai bên đã ký kết triển khai dự án nuôi bò sữa tại Bashkorstan.
Cùng năm 2017, chị Thái Hương và ngài Yuri Trutnev - Phó Thủ tướng, Phái viên của Tổng thống Liên bang Nga tại vùng Viễn Đông và 7 thống đốc khác đã có cuộc gặp bàn về hợp tác đầu tư tại Viễn Đông. Sau đó, thỏa thuận chăn nuôi bò và sản xuất sữa đã được ký kết. Trong dịp này, chị Thái Hương đã có diện kiến Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin.
Có vẻ như, suốt mấy năm qua, câu chuyện về nước Nga thời kỳ cấm vận, những tiềm năng to lớn và sức mạnh kiêu hùng của nước Nga chưa một giây phút nào ra khỏi tâm tưởng, sự trăn trở và các quyết sách đầy nghĩa tình của nữ doanh nhân Thái Hương. Đặc biệt, đầu năm 2018, đàn bò sữa cao sản 1.100 con đầu tiên đã được nhập từ Mỹ về.
Và bò sinh sản, những chú bê xinh đẹp được đích thân nữ doanh nhân quyền lực đặt tên, nâng niu. Nhìn hình ảnh đó, nhiều người đã bồi hồi cảm nhận về một khát vọng cống hiến thực phẩm sạch, trở thành “bếp ăn của thế giới” thật sự thánh thiện trong chị. Một tình yêu nước Nga sâu đậm.
Như đã viết ở trên, TH đã khởi công nhà máy sữa có quy mô và công nghệ hiện đại nhất nước Nga ở tỉnh Kaluga vào ngày 7/9/2018. Với dự án đầu tư suốt 10 năm và lên tới 2,7 tỷ đô la của mình, nữ doanh nhân Thái Hương đã được nước Nga tri ân theo đúng nghĩa. Chị trở thành một trong 15 nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của Nga và được đích thân Tổng thống Putin tiếp kiến tại vùng Viễn Đông.
Trong lời phát biểu của mình, trong bữa tối lịch sử đó, ngài Putin đã dành những từ ngữ trân trọng nhất, nói về con người “doanh nhân tầm cỡ quốc tế” và dự án mang tính thực tế cao của chị trên đất nước Nga. Cho nên, trong lễ khởi công ngày 7/9/2018 tại Kaluga, đoàn cán bộ cao cấp hai quốc gia đã có mặt hết sức trang trọng.
Gồm các đồng chí: Tổng Bí thư BCH TƯ ĐCS VN Nguyễn Phú Trọng; Phó Thủ tướng Liên bang Nga Alexei Vasilievich Gordeev; Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh; Bí thư TƯ Đảng, Trưởng Ban Kinh tế TƯ Nguyễn Văn Bình; Chánh Văn phòng TƯ Nguyễn Văn Nên; các Ủy viên TƯ Đảng; Thống đốc tỉnh Kaluga Anatoly Dmitriyevich Artamonov cùng đoàn Lãnh đạo cấp cao 2 nước và gần 700 đại biểu!
Trong khung cảnh thanh bình của mùa thu Liên bang Nga, Tổng Bí thư BCH TƯ ĐCS VN Nguyễn Phú Trọng; Phó Thủ tướng Liên bang Nga Alexei Vasilievich Gordeev; Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh; Bí thư TƯ Đảng, Trưởng Ban Kinh tế TƯ Nguyễn Văn Bình; Chánh Văn phòng TƯ Nguyễn Văn Nên, các Ủy viên TƯ Đảng; Thống đốc tỉnh Kaluga Anatoly Dmitriyevich Artamonov cùng Lãnh đạo cấp cao 2 nước và Nhà sáng lập, nhà tư vấn Tập đoàn TH Bà Thái Hương, đại diện Tập đoàn Ông Nguyễn Việt Quang tại lễ trồng cây phong đỏ và đặt viên đá kỉ niệm tại Lễ Khởi công Nhà máy chế biến sữa tươi sạch tự động hóa TH công suất 1.500 tấn/ngày tại tỉnh Kaluga, Liên bang Nga.
Phút giây này sẽ trở thành huyền thoại mãi sau này của Tập đoàn TH cũng như của Đặc khu kinh tế “Kaluga” này có một nhà máy sữa lớn nhất Kaluga và Liên bang Nga với công suất 1500 tấn/ngày, hoàn toàn từ sữa tươi sản xuất tại các trang trại TH tại tỉnh Mát-xcơ-va và Kaluga.
Tại buổi lễ trang trọng này, nữ doanh nhân Thái Hương đã có bài phát biểu xúc động và giàu ý nghĩa:
“Các bạn Kaluga, các bạn Nga thân mến, tôi sang Nga trong thời kỳ cấm vận, sự thiếu hụt về sữa và các sản phẩm về sữa cũng như các sản phẩm về nông nghiệp, như tôi đã cam kết, TH sẽ trở thành nhà nội trợ tử tế - sẽ cùng những người nông dân Nga yêu mến mảnh đất này, nơi sáu tháng ngủ đông tạo ra hệ sinh thái dinh dưỡng tốt nhất cho đất, mặt trời vừa ló lên, vạn vật sinh sôi nảy nở; với một tư duy sản xuất theo chuỗi giá trị từ đồng cỏ đến bàn ăn và tính nhân văn của thương hiệu là ánh sáng dẫn lối, tạo ra những sản phẩm sữa tiêu chuẩn hàng đầu quốc tế... (...)
Trong trái tim tôi, một tình yêu nước Nga sâu nặng từ thuở ấu thơ. Có 3 người đàn ông ảnh hưởng lớn nhất đến cuộc đời doanh nhân của tôi thì 2 người thuộc về Liên Xô và nước Nga vĩ đại. Người thứ nhất không có thực trong đời sống, đó là nhân vật Pavel Corsaghin - nhân vật chính trong tác phẩm "Thép đã tôi thế đấy" và người thứ hai chính là Ngài Vladimir Putin - Tổng thống Liên bang Nga.
Tình yêu ấy đang sinh sôi thành hệ sinh thái hữu cơ mát lành, đóng góp to lớn trong vấn đề tái cấu trúc của nông nghiệp Liên bang Nga, cho người tiêu dùng Nga được hưởng lợi nhiều nhất - đó là sản phẩm tốt, hoàn toàn từ thiên nhiên, theo chiều hướng tốt hơn cho sức khỏe từ ngay đồng đất của mình!”.
Nhớ mãi một kỷ niệm ấm lòng, khi ngài Thống đốc tỉnh Moscow đến dự lễ khởi công Trang trại TH, sau vào lời phát phát biểu, ông đã mỉm cười nói về đồ ăn Việt. “Tôi rất tiếc hôm nay không có một món Việt Nam mà tôi đón chờ nhất. Phở”.
Tất cả vỗ tay ngạc nhiên. Ông tâm sự, ông đã sang Việt Nam thăm các hoạt động của TH và “bà Thái Hương đã cho tôi hiểu về văn hóa phở của đất nước các bạn. Tôi để ý, hôm đó bộ phận hậu cần của TH thậm chí còn đem từ ít húng thơm, từ cái lá chuối tươi để gói xôi vò tiếp khách. Nhưng không có phở”.
Chị Thái Hương đã gieo nhiều thêm trong ngài Thống đốc tình yêu văn hóa và con người Việt Nam. Quả thật, nữ doanh nhân Thái Hương là người có một sức thuyết phục kỳ lạ đối với người khác. Tử tế, nhân văn, quyết liệt, nói là làm mà làm là thành công.
Tất cả mọi thành công của chị, trước hết hướng tới mộc mục đích cao nhất: vì những giá trị tốt đẹp hơn cho cộng đồng. Nên chị đã chiếm được niềm tin đặc biệt của ngài Thống đốc tỉnh Moscow. Ông nói vừa hài hước vừa cảm kích rằng, phụ nữ rất hay hứa và đôi khi ít để ý đến việc thực hiện lời hứa.
Còn chị Thái Hương thì tôi thấy ngược lại, chị đã hứa là làm, và tôi chứng kiến chị làm bao điều đáng kính, chính vì thế tôi càng trân trọng chị hơn. Bộ trưởng Nông nghiệp Nga thì gọi nữ doanh nhân Thái Hương “như là một đại diện cho phụ nữ Nga thời đại mới, mạnh mẽ và đôn hậu”.
Tổng thống Putin phát biểu, gọi chị Thái Hương là “nữ doanh nhân tầm cỡ quốc tế với bản kế hoạch hành động hết sức hoàn hảo. Những đề xuất của chị mang tính thực tế cao”. “Chúng ta hãy khen ngợi họ (TH) bằng một phần thưởng, đó là Huân chương Hữu nghị”.
Tình đất
Tình với đất, tình cảm với người trên nước Nga xinh đẹp của nữ doanh nhân Thái Hương đã truyền cảm hứng cho nhiều người cùng sáng tạo vì khát vọng “trở thành bếp ăn của thế giới”, với các sản phẩm nông nghiệp “hoàn toàn thiên nhiên” với tình người chỉn chu và nhân ái.
Tình đất của nữ doanh nhân Thái Hương đã biến những vùng đất hoang thành những cánh đồng ngô, cao lương và cỏ trải dài bát ngát.
Tại tỉnh Moscow, cách thủ đô Nga không xa, ông Rasul, Giám đốc Trang trại TH ở Moscow đã lái xe địa hình dọc theo các lối mòn thấp thểnh, đưa chúng tôi đi sâu mãi vào các cánh đồng thẳng cánh cò bay mà TH đã đầu tư trồng ngô cùng nhiều cây khác làm thức ăn cho bò sữa.
Nhìn các cánh đồng bỏ hoang, đôi chỗ cằn sỏi đá, xa tít hút nhô lên vài cái cây cô độc đen đúa, ai cũng thấy tiếc cho sự màu mỡ và rộng lớn đến huyền thoại của đồng đất nơi này. Màu cỏ cháy nâu trầm, xác xơ. Đi tiếp, chúng tôi gặp những cánh đồng ngô xanh mướt, những thân ngô san sát, cao tới gần hai mét.
Aliev Rasul là người vùng Dagestan, chính gốc Đạo hồi, như một mẫu mực người đàn ông sống tốt đời đẹp đạo. Nhà anh nề nếp giữa bát ngát các triền bạch dương và thông tán bạc. Trong tủ kính lớn giữa nhà, anh có cả bộ sưu tầm các bức tượng bò sữa rồi các anh chị bò nói chung đến từ nhiều vùng khác nhau.
Rasul đỗ xe, lội qua các triền hoa dại trắng toát và vàng rực, sương sớm còn ướt lướt thướt trên cánh đồng hoang. Anh bảo, đây là đồng đất chưa giao cho TH. Nó bị bỏ hoang vì nhiều yếu tố khách quan và rất đáng phải trăn trở.
Nhìn cỏ dại um tùm cháy xém thế, anh tiếc xót vô cùng. Thế rồi anh gặp tâp đoàn TH và chị Thái Hương đã khiến anh tâm phục khẩu phục. Bây giờ, từ đồng hoang phí phạm, đi một bước chân qua con đường mòn, là vùng nguyên liệu mênh mông phục vụ đàn bò cao sản vừa nhập từ Mỹ về của TH.
Đúng là giữa hai thái cực tương phản đầy ý nghĩa: “đất bỏ hoang” và trang trại đầu tư vào nông nghiệp hiện đại của một tập đoàn lớn. Rasul bước vào ruộng, bẻ một bắp ngô trắng sữa và ăn ngon lành. Anh bảo, bò ăn ngon, thì nó mới hạnh phúc, hạnh phúc thì sẽ cho nhiều sữa.
Bao công sức đã bỏ ra, bắt đất bỏ hoang trở thành miền phì nhiêu đầy hoa thơm trái ngọt. Sau khi xin ý kiến đầy đủ, chúng tôi dùng máy quay fly cam, bay trên bầu trời để thu lại hình ảnh toàn cảnh về vùng nguyên liệu trù phú kéo mãi đến tận đường chân trời của TH. Thật khó hình dung, theo kế hoạch, TH sẽ được phía bạn giao quản lý tới 140 nghìn héc-ta vùng nguyên liệu trải dài trên nhiều tỉnh, từ thủ đô đến tận Viễn Đông lạnh giá xa xôi.
Ngay tại Moscow, TH đã nhận hàng chục ngàn ha đất. Máy quay bay trên bầu trời của chúng tôi bị “hút” theo những bạt ngàn ngút ngát vùng nguyên liệu nuôi bò sữa, đến mức quá xa “máy chủ”, không còn sóng kết nối nữa, “chúng” phải quay về.
Những cỗ máy trị giá cả chục tỷ đồng, nó hội tụ kết tinh tất cả những văn minh của máy móc nông nghiệp mà nhân loại tiến bộ có được. Chúng to kềnh càng, hệ thống chi tiết có vẻ loằng ngoằng kỳ dị với những người ngoại đạo về lĩnh vực nông nghiệp. Nhưng thật ra chúng vô cùng tối tân và hữu hiệu đến đáng khâm phục.
Chúng có thể liên hoàn từ chặt cây, nghiền cây làm phân bón, vỡ hoang đất đai, gieo hạt, chăm sóc, thu hoạch, chế biến thành thức ăn đem vào hầm ủ chua, trịnh trọng “bón” vào tận các xe chứa, “phun” tới máng ăn cho hàng nghìn con bò sữa. Sữa và các sản phẩm từ sữa của TH, bao giờ cũng an toàn, được giám sát minh bạch, hoàn toàn tự nhiên từ đồng cỏ đến… bàn ăn!
Có được thành quả hôm nay, lại bồi hồi nhớ hồi đầu cam khó. Một lần, đứng trước mênh mông hoang vu đồng đất nước Nga vừa được bàn giao, Giám đốc dự án lo lắng hỏi:“Chị ơi, cây cối ở đây đã mọc hoang suốt 20 năm, chúng rậm rịt thế này!!!”, chị Thái Hương điềm tĩnh trả lời:
“Hãy nỗ lực, có lòng quyết tâm là có tất cả!”. Quả vậy, vì nhiều lý do, 20 năm qua, nhiều cánh đồng của Nga đã bị bỏ rơi trong cỏ dại. Bắt tay khai phá từ những cánh đồng bỏ hoang chằng chịt ấy, mới thấy nghị lực phi thường và sự kiên định đáng kính của người dẫn dắt Tập đoàn TH và các cộng sự.
Còn bây giờ, hãy chứng kiến trên các đại cánh đồng đã thu hoạch được hai vụ cao lương và cỏ đem đi ủ chua làm thức ăn cho bò sữa; kia nữa, hãy phóng tầm mắt ra mãi phía đường chân trời với những cánh đồng lúa mỳ, cao lương trổ mang “thương hiệu TH” đang náo nức bông bát ngát.
Ðàn bò cao sản đầu tiên nhập từ Mỹ đã về tới Nga ngay những ngày đầu tiên của năm 2018. Các thành quả này trước hết đã nở hoa từ lòng quyết tâm lớn lao, óc phán đoán sắc sảo và sự quyết đoán thiên bẩm của người sáng lập Tập đoàn!
Có lần chúng tôi đã hỏi chị: “Sức mạnh nào ghê gớm như vậy khi chị cứ đi sớm về khuya, ngủ trên xe để thực hiện dự án TH True Milk với trang trại bò sữa chăn nuôi tập trung công nghệ cao lớn nhất châu Á tại Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An? Và bây giờ là dự án 2,7 tỷ đô la trên đất nước Nga nhân ái và vĩ đại?”, chị chỉ trả lời vẻn vẹn 2 từ: “Tình đất!”.
Có một chi tiết xúc động thế này. Rasul bảo, triết lý sống tử tế và hiến dâng cho các giá trị tốt đẹp của cộng đồng của Tập đoàn TH đã ngấm vào anh. Ngày lại ngày, anh luôn nỗ lực để trang trại của mình đem lại điều hữu ích nhất cho cuộc sống này. Lúc nhặt sỏi đá, san ủi ruộng đồng để trồng ngô cho bò ăn, Rasul và các nhân công Nga thu gom từng cái mũ sắt gỉ nát, từng cái bọc móng con ngựa chiến, từng thanh kiếm mục nát, chúng đến từ các cuộc chiến tranh vệ quốc của cha ông người Nga.
Đem về nhà, lập “bảo tàng” nho nhỏ để trưng bày. Rasul bảo, không thể nào lại vô cảm với quá khứ oai hùng của tổ tiên. Khai hoang phục hóa, trồng cỏ tốt, chăm ngô cho bò ăn, rồi dòng sữa tươi sạch đem lại hạnh phúc cho bà con mình, đó cũng là một cách để không phụ lòng mảnh đất đã thấm máu cha anh.
Vùng Moscow là chiến trường ác liệt và bi tráng nhất trong cuộc chiến chống Phát xít Đức. Một hôm, Rasul đang cho máy san ủi, vỡ hoang đồi đất để gieo hạt thì có một anh thợ săn đi qua, bảo rằng đừng chặt cái cây to kia. Nó là cái cây một bà mẹ tuyệt vời đã trồng lên để tưởng nhớ người con đã vị nước quên thân của bà. Anh phi công ấy đã chiến đấu anh dũng, rồi máy bay của anh cháy, rơi xuống góc đồi kia. Bà mẹ ra tìm xác con rồi trồng cái cây này.
Sau khi đi xác minh câu chuyện, Rasul đã khóc, từ đó anh bảo vệ cái cây của bà mẹ Nga vĩ đại, như một chứng tích chiến tranh trong lòng các ruộng ngô thẳng cánh cò bay của TH. Đoàn khách Việt Nam sang, Rasul xúc động đưa đi thăm những cỗ xe tăng Phát xít Đức bị các anh lính trẻ cảm tử người Nga bắn cháy, nằm “trơ xương” bên cạnh khu tưởng niệm hơn 10 chàng vệ quốc oai hùng.
Các gương mặt anh hùng thật hồn nhiên, bốn bề là hoa tươi và các vòm mũ sắt vỡ toác hoen ghỉ nước thời gian vẫn úp ở bên. Một số ngã tư đường chúng tôi qua, các khẩu pháo anh hùng giết giặc vẫn được xây bệ cao để trưng bày.
Những dấu tích lịch sử của vùng đất Moscow
Tình đất, tình người của Tập đoàn đi tiên phong “sang Nga trồng cỏ nuôi bò” là như vậy đấy. Đúng như lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, TH đã đầu tư vào Nga, không chỉ có nhà máy sữa tươi sạch hiện đại nhất Liên bang Nga vừa được khơi công ở Kaluga, với số vốn rất lớn; mà quan trọng hơn, mục tiêu đầu tư của TH “rất nhân văn”.
