Phân tích của Tổng cục Thống kê cho thấy, nguyên nhân khiến Chỉ số giá tiêu dùng - CPI tháng 10 tăng so với tháng trước, là bởi trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính, có 10 nhóm hàng tăng giá. Cụ thể:
Nhóm giao thông tăng 1,55%; giáo dục tăng 0,58%; nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,31%; hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,22%; may mặc, mũ nón và giầy dép tăng 0,15%; thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,11%; văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,09%; hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,09%; đồ uống và thuốc lá tăng 0,03%; thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,02%; riêng nhóm Bưu chính viễn thông giảm 0,04%.
Các nguyên nhân làm tăng CPI tháng 10 năm 2018 là thịt lợn tăng 2.000 đồng/kg-3.000 đồng/kg so với tháng trước do người chăn nuôi và doanh nghiệp hạn chế bán ra chờ giá cao hơn, cùng với việc ngừng nhập khẩu thịt lợn nhằm ngăn chặn dịch tả lợn châu Phi. Bình quân giá thịt lợn tháng 10.2018 tăng 0,67% so với tháng 9.2018 làm tăng CPI tháng 10.2018 khoảng 0,03%.
Giá xăng, dầu được điều chỉnh tăng ngày 6.10.2018 với giá xăng A95 tăng 570 đồng/lít, giá xăng E5 tăng 670 đồng/lít, giá dầu diezen tăng 490 đồng/lít và điều chỉnh giảm vào ngày 22.10.2018 với giá xăng A95 giảm 140 đồng/lít, giá xăng E5 giảm 220 đồng/lít, tổng cộng giá xăng A95 tăng 430 đồng/lít, giá xăng E5 tăng450 đồng/lít, giá dầu diezen tăng 490 đồng/lít, bình quân tháng 10.2018 giá xăng dầu tăng 3,45% so với tháng trước làm tăng CPI chung khoảng 0,14%.
Từ ngày 1.10.2018 giá gas trong nước điều chỉnh tăng 12.000 đồng/bình 12kg, tăng 3,17% so với tháng 9.2018, do giá gas thế giới tăng 37,5 USD/tấn lên mức 655 USD/tấn.
Có 7 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng học phí theo lộ trình của Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 2.10.2015 của Chính phủ, làm chỉ số giá nhóm dịch vụ giáo dục tăng 0,65% làm tăng CPI chung 0,03%.
Tuy nhiên,bên cạnh đó một số nhóm hàng giảm đã kéo làm giảm áp lực tăng CPI tháng 10 năm 2018,như: Giá thịt gia cầm tươi sống và giá trứng giảm tương ứng 0,33% và 1,68% do nguồn cung dồi dào.
Giá một số loại trái cây giảm như: Quả có múi giảm 2,93%, chuối giảm 1,72% do đang vào mùa, đặc biệt giá thanh long giảm mạnh từ 30% - 50% so với tháng trước do sản lượng thanh long dồi dào, thu hoạch cùng một thời điểm trong khi nhu cầu thu mua của doanh nghiệp và người dân không tăng tương ứng nên giá giảm mạnh.
Giá vé tàu hỏa giảm 1,14% so với tháng trước do Tổng công ty Đường sắt Việt Nam thực hiện nhiều chính sách giảm giá vé hấp dẫn sau thời gian cao điểm vận tải hè…
Tổng cục Thống kê nhận định, bình quân 10 tháng năm 2018 so với cùng kỳ năm trước, lạm phát chung có mức tăng cao hơn lạm phát cơ bản, điều này phản ánh biến động giá chủ yếu do việc tăng giá lương thực, thực phẩm, giá xăng dầu và yếu tố điều hành giá cả qua việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục gây nên.
Mức tăng lạm phát cơ bản từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay so với cùng kỳ có biên độ dao động trong khoảng khá hẹp từ 1,18% đến 1,67%, bình quân mười tháng lạm phát cơ bản là 1,43% thấp hơn mức kế hoạch 1,6%, cho thấy chính sách tiền tệ vẫn đang được điều hành ổn định
