Ban hành Nghị định mới về thanh toán không dùng tiền mặt
Phát biểu tại Hội thảo “Phát huy tiềm năng thẻ tín dụng nội địa hướng tới xã hội không tiền mặt” được Báo Lao Động phối hợp với Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) và Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) tổ chức chiều 21.5, ông Phạm Tiến Dũng - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong thời gian qua, NHNN cũng đã thường xuyên chỉ đạo các tổ chức tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, tổ chức chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử nghiên cứu, phát triển cung ứng nhiều sản phẩm, dịch vụ thanh toán an toàn, tiện lợi, đem lại nhiều lợi ích, giá trị cho khách hàng, người dân, doanh nghiệp.
Qua đó, góp phần tích cực thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và tài chính toàn diện tại Việt Nam. Đây là một trong các mục tiêu quan trọng của ngành ngân hàng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025 ban hành kèm theo quyết định số 1813/QĐ-TTg ngày 28.10.2021.
Triển khai Quyết định số 1813/QĐ-TTg, Ngân hàng Nhà nước đã chủ động nghiên cứu, ban hành và trình ban hành nhiều quy định kịp thời, phù hợp hoàn thiện hành lang pháp lý về lĩnh vực thanh toán. Đơn cử như trình Quốc hội thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD) năm 2024, trong đó có nhiều quy định về đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt. Trình Chính phủ ban hành Nghị định số 52/2024/NĐ-CP ngày 15.5.2024 về hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt ngay mới gần đây.
Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn Luật Các TCTD; Nghị định mới về thanh toán không dùng tiền mặt (trong đó có Thông tư quy định về hoạt động thẻ ngân hàng, Thông tư hướng dẫn mở và sử dụng tài khoản thanh toán, Thông tư hướng dẫn về hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán,...).
Quy định về mở tài khoản thanh toán, phát hành thẻ ngân hàng bằng phương tiện điện tử (eKYC), ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật (QR, thẻ chip,…) tăng cường chuẩn hóa, tăng tính liên thông trong ngành ngân hàng và giữa ngành ngân hàng với các ngành, lĩnh vực khác.
Các ngân hàng được khuyến khích nghiên cứu, đầu tư vào hạ tầng công nghệ, giải pháp kỹ thuật phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt nói chung, thanh toán thẻ nói riêng. Từ đó cung ứng các sản phẩm, dịch vụ thanh toán tiện ích, an toàn bảo mật, nâng cao trải nghiệm, đem lại lợi ích lớn và thiết thực cho khách hàng.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, tại hội thảo đã có nhiều tham luận và ý kiến phát biểu tâm huyết. Đặc biệt các ý kiến phát biểu, thảo luận về lợi ích, tiềm năng phát triển thẻ tín dụng nội địa, kinh nghiệm triển khai, phát triển dịch vụ và tăng cường chấp nhận thẻ tín dụng nội địa.
Đề xuất về cơ chế, chính sách, giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động mở và sử dụng thẻ tín dụng nội địa an toàn, hiệu quả, hệ sinh thái thẻ tín dụng nội địa lành mạnh, bền vững…
Các ý kiến trao đổi tại hội thảo đã cho thấy những bài học, câu chuyện thực tiễn trong quá trình nghiên cứu, triển khai phát triển hoạt động thẻ nói chung và thẻ tín dụng nội địa nói riêng trong thời gian tới.
"Để tiếp tục triển khai mục tiêu thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, phát triển thẻ tín dụng nội địa tại Việt Nam, NHNN tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng và các đơn vị liên quan tích cực triển khai có hiệu quả Nghị định số 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt.
Đồng thời hoàn thiện, ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn Nghị định mới tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, hỗ trợ phát triển thẻ tín dụng nội địa. Triển khai tốt các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến, thanh toán thẻ ngân hàng tại Quyết định 2345/QĐ-NHNN để đảm bảo an toàn, phòng ngừa gian lận, lừa đảo, tăng cường lòng tin của người dùng khi sử dụng các phương tiện điện tử.
Bên cạnh đó, các tổ chức tín dụng cần nghiên cứu phát triển các sản phẩm, dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, sản phẩm thẻ tín dụng nội địa hiện đại, tiện ích, an toàn, mở rộng hạ tầng, mạng lưới chấp nhận thanh toán.
Ngoài ra, cần phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông nhằm tiếp cận và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Đặc biệt tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa dễ dàng tiếp cận và sử dụng dịch vụ ngân hàng, thanh toán chính thống, góp phần phổ cập tài chính toàn diện và hạn chế tín dụng đen" - ông Phạm Tiến Dũng cho biết.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước khẳng định để có được sự phát triển của thanh toán không dùng tiền mặt như hiện nay, các đơn vị báo chí truyền thông có vai trò đặc biệt quan trọng. Trong thời gian tới, các đơn vị báo chí truyền thông, các ngân hàng thương mại và ngân hàng nhà nước cùng chung tay, tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của thanh toán không dùng tiền mặt, phát triển thẻ tín dụng nội địa tại Việt Nam.
Kỳ vọng thẻ tín dụng nội địa góp phần hạn chế tín dụng đen
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Quang Minh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) kỳ vọng thẻ tín dụng nội địa sẽ góp phần thúc đẩy tín dụng tiêu dùng cũng như hạn chế vấn nạn tín dụng đen. Thẻ tín dụng nội địa có các tính năng của thẻ tín dụng thông thường (như khách hàng chi tiêu trước trả tiền sau, thời gian miễn lãi dài từ 45 đến 55 ngày...), không chỉ thanh toán rộng rãi ở các điểm chấp nhận thanh toán trong nước mà còn sử dụng thanh toán/rút tiền ở một số quốc gia.
Ngoài ra, một số tiện ích, tính năng của thẻ tín dụng nội địa có thể là điểm hấp dẫn nhóm khách hàng phổ thông hoặc lần đầu tiếp cận sản phẩm, dịch vụ ngân hàng như thủ tục mở thẻ đơn giản, chi phí phát hành và thanh toán thấp.
Thẻ tín dụng nội địa còn là phương thức hiệu quả giúp người dân có thể tiếp cận nguồn vốn vay chính thức từ các ngân hàng và công ty tài chính, nhất là trong trường hợp khách hàng có phát sinh nhu cầu tài chính đột xuất thì không phải tìm đến hình thức cho vay tín dụng đen với lãi suất cao.
Còn theo PGS.TS Đặng Ngọc Đức, Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Đại Nam, thường số loại thẻ tín dụng nội địa phát hành tại các ngân hàng thương mại chỉ chiếm 1/6 đến 1/10 so với số loại thẻ tín dụng quốc tế được phát hành. Phí và lãi suất không phải là rào cản với thẻ tín dụng nội địa, vì giá và phí của thẻ tín dụng nội địa ít và thấp hơn so với thẻ tín dụng quốc tế.
Các chi phí để sử dụng dịch vụ, sản phẩm của thẻ tín dụng nội địa cũng ít hơn so với thẻ tín dụng quốc tế. Phí tiêu vượt hạn mức thẻ tín dụng quốc tế giao động từ 2% đến 4% trên số tiền vượt hạn mức, thì đối với thẻ tín dụng nội địa, phí này chỉ rơi vào khoảng 0,075%. Phí rút tiền mặt của thẻ tín dụng nội địa là 1%, so với mức trung bình của thẻ tín dụng quốc tế là 3%.
Theo ông Đức, nguyên nhân chính khiến thẻ tín dụng nội địa chưa hấp dẫn là yếu tố về tâm lý người tiêu dùng, yếu tố chi phí cơ hội, chi phí tài chính...
Đề xuất giải pháp để phát triển thẻ tín dụng nội địa, ông Nguyễn Tấn Pháp, Giám đốc Trung tâm thẻ VietinBank cho rằng, NAPAS cần có cơ chế ưu đãi về phí xử lý giao dịch, phí chia sẻ giữa các Ngân hàng và tổ chức chuyển mạch.
Đồng thời, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và các doanh nghiệp tiếp tục chung tay mở rộng hệ sinh thái sử dụng thẻ cho khách hàng như thanh toán giao thông, thanh toán hóa đơn định kỳ,… có thêm những ưu đãi hấp dẫn từ các đối tác nhằm thu hút hơn nữa sử dụng thẻ để thanh toán.
