Phóng viên Lao Động đã ghi nhận thực tế tại hồ thủy điện Thác Bà - Nhà máy Thủy điện Thác Bà (huyện Yên Bình - tỉnh Yên Bái). Nhà máy này có công suất 120 MW, đóng góp không nhỏ lượng điện lên lưới điện quốc gia nói chung và cho miền Bắc nói riêng.
Lưu lượng nước về hồ thủy điện Thác Bà ở mức thấp, chỉ khoảng 76 m3/s, hiện lượng nước tại hồ này chỉ đạt 45,66 m, trong khi mức nước tối thiểu là 46,5 m.
Hiện tại, đường đi xuống hồ thủy điện, nơi trước kia chìm sâu dưới mặt nước hàng chục mét, nay người ta có thể thoải mái đi lại trên những khối bêtông, khô khốc. Các bến thuyền du lịch lòng hồ vắng tanh.
Những con thuyền chở khách tham quan lòng hồ thủy điện, thời điểm này năm ngoái nhộn nhịp, thì nay "chung số phận" nằm chen chúc nhau, chúi mũi vào bờ. “Chưa năm nào mực nước hồ thủy điện xuống thấp như năm nay. Năm ngoái, nước sông ở lòng hồ thủy điện vẫn xâm xấp bờ đá kè, nhưng năm nay nước xuống quá” - ông Nguyễn Duy Vân - một chủ thuyền - than thở.
Hồ đang đứng trước nguy cơ gần với mực nước chết. Nước rút, khiến hồ hiện rõ từng nấc trắng xóa, in dấu ngấn nước rút xuống từng ngày" - anh Hùng - một người dân sống gần hồ thủy điện Thác Bà - chia sẻ.
Báo cáo ngày 8.6.2023 của Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Cục ATMT) - Bộ Công Thương cho biết, hiện nhiều nhà máy thủy điện đã phải dừng phát điện vì mực nước không đảm bảo an toàn kỹ thuật.
Mực nước các hồ khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Đông Nam Bộ thấp; một số hồ xấp xỉ, dưới mực nước chết. Khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, mực nước các hồ ở mực nước yêu cầu theo quy định của quy trình vận hành.
Tuy nhiên lượng nước về hồ chủ yếu để điều tiết nước đảm bảo dòng chảy tối thiểu, các nhà máy thủy điện vận hành phát điện bằng lưu lượng nước về, một số nhà máy phải dừng để đảm bảo an toàn cho tổ máy khi vận hành với lưu lượng và cột nước thấp dưới thiết kế, khó có thể đáp ứng được việc phát điện theo quy trình vận hành hồ chứa tại thời kỳ này.
Cụ thể có 9 hồ thuỷ điện ở mực nước chết gồm: Lai Châu, Sơn La, Thác Bà, Tuyên Quang, Bản Vẽ, Hủa Na, Trung Sơn, Thác Mơ, Trị An.
Có 11 nhà máy thủy điện phải dừng phát điện vì lưu lượng và mực nước hồ không đảm bảo như: Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng, Thác Bà, Tuyên Quang, Bản Vẽ, Hủa Na, Trung Sơn, Trị An, Đại Ninh, Pleikrong.
Việc không thể huy động được nguồn điện từ các thuỷ điện đã ảnh hưởng tới việc quản lí, vận hành hệ thống điện và cung cấp điện cho sinh hoạt của người dân, cũng như sản xuất của doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn.
Ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thủy điện Thác Bà cho hay - mực nước tại hồ Thác Bà trong những ngày qua chỉ khoảng 45,5 m, thấp hơn 0,5 m so với mực nước chết.
"Lượng nước về hồ từ tháng 5 đến giờ rất thấp. So với trung bình nhiều năm cùng thời điểm, lưu lượng nước về chỉ bằng khoảng 40%. Còn so với năm ngoái, lượng nước bằng khoảng 22%. Điều này khiến công ty gặp rất nhiều khó khăn, ngoài lượng điện sản xuất kinh doanh, còn phải đảm bảo tưới tiêu cho hạ du.
Hiện nay chúng tôi phải dừng 2/3 tổ máy, vì quy định khi lượng nước trong hồ dưới mực nước chết thì tổ máy không được phép vận hành, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn về cơ khí thuỷ lực" - ông Cường nói.
