Vướng mắc quyết toán
Hàng loạt những vướng mắc của doanh nghiệp, cá nhân đã nảy sinh trong thực tế hoạt động quyết toán thuế. Đơn cử như trường hợp của Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bắc Đuống cung cấp dịch vụ tưới, tiêu phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Nhiều loại sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp này được cấp hỗ trợ thủy lợi phí. Khi nhận khoản hỗ trợ này, đơn vị không phải kê khai, tính nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT).
Doanh nghiệp này đã đặt câu hỏi với Bộ Tài chính: "Vậy số thuế GTGT đầu vào này công ty có phải kê khai và được khấu trừ thuế không? Công ty có được hoàn thuế khi mua sắm mới tài sản hoặc cải tạo nâng cấp tài sản không? Hay hạch toán vào chi phí trực tiếp để làm cơ sở tính thuế thu nhập doanh nghiệp?".
Một trường hợp khác, doanh nghiệp hoạt động dịch vụ môi giới bất động sản tại TP Hồ Chí Minh cũng chia sẻ, trong năm 2022, doanh nghiệp này có ký kết hợp đồng môi giới với các khách hàng là cá nhân có quyền sử dụng đất tại Đồng Xoài (Bình Dương). Đồng thời, để tiện giao dịch pháp lý, doanh nghiệp ký kết Hợp đồng ủy quyền toàn phần về thửa đất đó.
"Đến khi bán được thửa đất, công ty chúng tôi xuất 1 hóa đơn dịch vụ môi giới và 1 hóa đơn thù lao ủy quyền. Đến thời điểm nhận sổ đất, Chi Cục thuế tại Đồng Xoài yêu cầu công ty chúng tôi nộp thuế GTGT vãng lai là 1% của 10% thuế GTGT phí môi giới và phí thù lao ủy quyền liên quan đến các thửa đất.
Vậy nay xin Bộ Tài chính xác nhận cho rõ về hoạt động nhận môi giới và nhận ủy quyền bất động sản như trên có được xem như là hoạt động chuyển nhượng bất động sản không? Nếu được xem là hoạt động chuyển nhượng bất động sản để nộp thuế thì doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp của hoạt động chuyển nhượng này được tính như thế nào?" - phía doanh nghiệp lên tiếng.
Ngoài ra, vấn đề chậm kê khai, nộp phạt thuế cũng đang gây ra nhiều tranh cãi. Mức phạt có thể gấp 3 lần số tiền thuế trốn. Đã có những trường hợp phải nộp phạt số tiền lớn khi chậm kê khai thuế, điển hình như một người dân đã đăng tải câu hỏi công khai trên cổng thông tin Bộ Tài chính. "Tôi kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, có địa chỉ tại huyện Thanh Trì. Đầu tháng 12.2022, tôi ra Chi cục Thuế huyện Thanh Trì hỏi về thủ tục kê khai và nộp thuế. Tôi nhận được câu trả lời, ngoài khoản nộp thuế 1,5% thì phải nộp phạt 11 triệu đồng do chậm kê khai thuế vì quá 3 tháng" - người này cho biết.
Trường hợp này cho thấy, người dân sẽ gặp phải rủi ro lớn nếu không nắm rõ và không tuân thủ theo quy định. Tuy nhiên, ở một góc cạnh khác, câu chuyện cho thấy đang thiếu vắng những công cụ để thông báo, nhắc nhở người dân cặn kẽ trước thời điểm phải chịu rủi ro phải nộp phạt.
Ngành Thuế triển khai hỗ trợ
Theo bà Nguyễn Thị Thu Hà - Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền - Hỗ trợ người nộp thuế (Tổng cục Thuế) - tháng 3 hằng năm là tháng cao điểm ngành Thuế tập trung lực lượng để hỗ trợ người dân rà soát hồ sơ, thực hiện kê khai và làm thủ tục quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân.
Năm nay, việc hỗ trợ theo hình thức trực tuyến vẫn được ngành Thuế lấy làm phương thức chủ đạo. Theo đó, Cổng Thông tin điện tử của Tổng cục Thuế và 63 Cục Thuế là các kênh chính thức để người nộp thuế tra cứu thông tin, tham vấn các văn bản quy phạm pháp luật về thuế và các văn bản hướng dẫn cụ thể của cơ quan thuế các cấp. Ngoài ra, từng cơ quan thuế sẽ có các tài khoản, fanpage riêng mở trên các trang mạng xã hội Facebook, Zalo, YouTube... để cung cấp thông tin chi tiết cho từng nhóm người nộp thuế.
Theo thông báo từ Tổng cục Thuế, đối với chương trình Hỗ trợ trực tuyến trên Trang thông tin điện tử Tổng cục Thuế, người nộp thuế sẽ gửi câu hỏi trong thời gian: Buổi sáng từ 8h30-11h30, buổi chiều từ 13h30-16h30 vào ngày 21.3 để tham gia về hướng dẫn, giải đáp vướng mắc liên quan đến quyết toán thuế về thuế thu nhập doanh nghiệp. Ngày 23.3 sẽ giải đáp về thuế thu nhập cá nhân.
Băn khoăn về định nghĩa hành vi "trốn thuế" khi quyết toán thuế
Nhiều cá nhân quyết toán thuế và bị phạt theo quy định hiện hành khi chậm nộp hồ sơ kê khai thuế và được giải thích là xử phạt hành chính bởi hành vi trốn thuế được quy định bởi Luật Quản lý thuế và Nghị định số 125/2020/NĐ-CP. Có ý kiến cho rằng, gọi là trốn thuế là quá nặng.
Điều 143 Luật Quản lý thuế quy định hành vi trốn thuế là: Không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế; nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày kể từ ngày hết thời hạn nộp hồ sơ khai thuế hoặc ngày hết thời hạn gia hạn nộp hồ sơ khai thuế theo quy định của luật này.
Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 19.10.2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn có hiệu lực thi hành ngày 5.12.2020 quy định tại điều 13: Phạt cảnh cáo đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn từ 01 ngày đến 05 ngày và có tình tiết giảm nhẹ; Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn từ 01 ngày đến 30 ngày, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này; Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn quy định từ 31 ngày đến 60 ngày…
Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn trên 90 ngày kể từ ngày hết hạn nộp hồ sơ khai thuế, có phát sinh số thuế phải nộp và người nộp thuế đã nộp đủ số tiền thuế, tiền chậm nộp vào ngân sách Nhà nước trước thời điểm cơ quan thuế công bố quyết định kiểm tra thuế, thanh tra thuế hoặc trước thời điểm cơ quan thuế lập biên bản về hành vi chậm nộp hồ sơ khai thuế theo quy định tại khoản 11 Điều 143 Luật Quản lý thuế.
Cũng tại Nghị định 125, Điều 17 quy định về xử phạt hành vi trốn thuế: Phạt tiền 1 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế có từ một tình tiết giảm nhẹ trở lên khi thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
Không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế hoặc nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày, kể từ ngày hết thời hạn nộp hồ sơ khai thuế hoặc kể từ ngày hết thời hạn gia hạn nộp hồ sơ khai thuế, trừ trường hợp quy định tại điểm b, c Khoản 4 và Khoản 5, Điều 13 Nghị định này; Phạt tiền 1,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này mà không có tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ.
Phạt tiền 2 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này mà có một tình tiết tăng nặng. Phạt tiền 2,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này có hai tình tiết tăng nặng; Phạt tiền 3 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này có từ ba tình tiết tăng nặng trở lên.
Các thắc mắc liên quan đến quyết toán thuế sẽ được giải đáp của cơ quan thuế với người dân. Thành Quang
