Báo cáo chuyên đề Trái phiếu doanh nghiệp quý I/2023 của Công ty Chứng khoán VCBS cho biết, trong quý I/2023, khối lượng trái phiếu mua lại trước hạn đạt gần 35 nghìn tỉ đồng tăng 90% so với cùng kỳ năm ngoái. Lượng mua lại trái phiếu tiếp tục duy trì đến từ cả hai phía nhà phát hành chủ động mua lại và nhà đầu tư yêu cầu mua lại. Xu hướng này được dự báo vẫn tiếp diễn trong năm 2023.
Còn theo báo cáo của FiinRatings, quy mô trái phiếu mua lại trước đáo hạn chỉ riêng trong tháng 3.2023 đạt gần 18.000 tỉ đồng, tăng 3 lần so với tháng trước và tăng gần 2,08 lần so với cùng kỳ năm 2022. Đáng lưu ý, hoạt động mua lại trong tháng này chủ yếu đến từ các công ty con của MIK Group, bao gồm các công ty: Hakuba, Akata, Yamagata và Azura với giá trị 7.790 tỉ, chiếm 43,3% tổng khối lượng mua lại trong tháng.
Mặc dù hoạt động mua lại tiếp tục tăng, tuy nhiên đây là tháng đầu tiên kể từ tháng 10.2022, quy mô mua lại thấp hơn quy mô phát hành, đánh dấu lần đầu tiên sau 5 tháng, giá trị thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam gia tăng kể từ thời điểm sau khi Nghị định 65/2022/NĐ-CP được ban hành. Đây là tín hiệu tốt bước đầu cho vấn đề thanh khoản của các doanh nghiệp phát hành.
Các chuyên gia của FiinRatings cho rằng, các động thái giảm lãi suất điều hành, Nghị định 08/2023/NĐ-CP, Nghị quyết số 33/NQ-CP về tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản, và gần đây nhất là việc lập tổ công tác gỡ vướng cho các dự án của Novaland và DIC Corp đang đem lại tác động tích cực tới thị trường nói chung và ngành bất động sản nói riêng. Đây cũng là tiền đề để thị trường trái phiếu dần khôi phục trở lại bởi yếu tố pháp lý là rủi ro lớn nhất trên thị trường tín dụng.
VCBS đánh giá, năm 2023, dự báo quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục thu hẹp do một số nguyên nhân như mặt bằng lãi suất cao hạn chế nhu cầu sử dụng vốn của doanh nghiệp dẫn đến lượng phát hành mới thấp. Lượng trái phiếu mua lại trước hạn cũng sẽ tiếp tục làm giảm quy mô chung của thị trường.
“Năm 2023 là thời điểm đẩy mạnh các hoạt động tái cấu trúc trái phiếu sắp tới hạn, đặc biệt khi Nghị định 08 đã được ban hành”, VCBS nhận định. VCBS cho rằng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ tiếp tục giai đoạn trầm lắng với thanh khoản thấp. Điểm đáng chờ đợi sẽ là thời điểm hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp tập trung đi vào vận hành (dự kiến vào quý IV/2023) và đem lại tính thanh khoản tốt hơn đối với sản phẩm này.
Các chuyên gia của FiinRatings cho rằng, áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn còn quá lớn. Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn 9 tháng còn lại của năm 2023 được ước tính ở mức 220.770 tỉ đồng, trong đó các doanh nghiệp bất động sản có số dư trái phiếu sẽ đến hạn ở mức 93.200 tỉ đồng. Đây là các con số lớn đáng kể so với tổng quy mô tín dụng phục vụ kinh doanh bất động sản cũng như năng lực tín dụng của doanh nghiệp bất động sản hiện nay. Việc thị trường bất động sản đóng băng, các biện pháp kiểm soát dòng tín dụng và tình trạng nhiều dự án vướng mắc pháp lý, các doanh nghiệp có dòng tiền từ hoạt động kinh doanh không ổn định và âm trong 3 năm trở lại đây vẫn đứng trước nguy cơ mất khả năng thanh khoản trong thời gian tới.
Thị trường bất động sản nhà ở tiếp tục trầm lắng trong nửa đầu năm 2023 làm kéo dài giai đoạn kinh doanh khó khăn cho nhiều doanh nghiệp, cũng như làm suy giảm khả năng thực hiện nghĩa vụ nợ định kỳ sắp tới. Do đó, tỉ lệ nợ xấu trái phiếu dự báo tiếp tục đà tăng trong quý II và III/2023 khi những thay đổi chính sách có hiệu quả trực tiếp và trước khi môi trường kinh doanh được dần cải thiện rõ rệt, các chuyên gia của FiinRatings nhận định.
