Những vướng mắc lớn
Theo tờ trình số 151/TTr-NHNN của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) gửi Chính phủ, việc triển khai chính sách hỗ trợ 2% lãi suất theo quy định tại Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ trên thực tế đã gặp phải những khó khăn, vướng mắc.
Cụ thể, về phía khách hàng, nhiều khách hàng đủ điều kiện nhưng từ chối nhận hỗ trợ lãi suất. Trong đó lý do lớn nhất là tâm lý khách hàng e ngại các thủ tục hậu kiểm, thanh tra, kiểm toán, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Một số khách hàng đã được nhận hỗ trợ lãi suất, song hiện đã chủ động hoàn trả ngân hàng thương mại toàn bộ số tiền lãi đã được hỗ trợ.
Cùng với đó, có 87% khách hàng thuộc ngành, lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất nhưng lại không đáp ứng điều kiện. Cụ thể, theo quy định, khách hàng thuộc nhóm hỗ trợ lãi suất phải "có khả năng phục hồi", trong khi rất khó để xác định tiêu chí "phục hồi" trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều diễn biến khó lường.
Về phía ngân hàng thương mại, vẫn còn tâm lý e ngại của các đơn vị khi triển khai thực hiện do một số chương trình hỗ trợ lãi suất từ năm 2009 đến nay thậm chí vẫn chưa được quyết toán.
Cần thêm quy định để doanh nghiệp yên tâm
Góp ý về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 31/2022/NĐ-CP, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), trên cơ sở ý kiến của doanh nghiệp cho rằng, đối với vấn đề khách hàng e ngại thủ tục hậu kiểm, thanh tra, kiểm toán, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền một phần nguyên nhân là do các quy định về kiểm tra và giám sát tại Nghị định 31 chưa thực sự rõ ràng.
Nghị định này mới chỉ quy định theo hướng NHNN và Tổ công tác liên ngành có quyền kiểm tra khoản vay được hỗ trợ lãi suất, tổ công tác liên ngành làm việc theo quy chế do NHNN ban hành. Tuy nhiên, hiện nay NHNN chưa ban hành quy chế này và cũng chưa có quy định cụ thể hơn để các doanh nghiệp có thể yên tâm rằng hoạt động kiểm tra tại Nghị định này không gây chi phí quá mức một cách không cần thiết cho doanh nghiệp.
"Nếu có quy định minh bạch, rõ ràng hơn có thể phần nào giúp loại bỏ tâm lý e ngại của các khách hàng" - Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho hay.
Do đó, phía VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về nguyên tắc hoạt động kiểm tra của NHNN và Tổ Công tác không chồng chéo, trùng lặp với các hoạt động thanh tra, kiểm tra khác, hạn chế tối đa chi phí thời gian cho khách hàng.
Đồng thời, bổ sung quy định hoạt động kiểm tra của NHNN và Tổ Công tác được tiến hành chủ yếu tại các ngân hàng thương mại. Chỉ khi nào việc kiểm tra tại các ngân hàng thương mại phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì các cơ quan này mới tiến hành kiểm tra khách hàng và chỉ nhằm bảo đảm việc tuân thủ quy định về hỗ trợ lãi suất, không bao gồm các phạm vi khác.
