Với nguồn lực này, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đã có thể bảo vệ tốt người gửi tiền tại các quỹ tín dụng nhân dân.
Tuy nhiên, trong dài hạn Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cần có giải pháp ứng phó với thách thức tăng trưởng bền vững nguồn vốn để duy trì và củng cố niềm tin vững chắc của người gửi tiền trong bối cảnh phải thực hiện đồng thời nhiều nhiệm vụ.
Theo Luật Bảo hiểm tiền gửi, mục tiêu của cơ chế bảo hiểm tiền gửi là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh hoạt động ngân hàng.
Sau 24 năm hoạt động, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đã chi trả 26,78 tỉ đồng cho 1.793 người gửi tiền tại các quỹ tín dụng nhân dân, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ pháp lý trong bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền. Từ năm 2014 đến nay chưa phát sinh thêm nghĩa vụ chi trả và Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam chưa phải chi trả cho người gửi tiền tại ngân hàng thương mại. Số tiền chi trả đến nay không lớn nhưng đã giúp phòng ngừa đổ vỡ, khiếu nại. Đặc biệt, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam chưa cần đến sự hỗ trợ của ngân sách nhà nước.
Từ khi Luật Bảo hiểm tiền gửi có hiệu lực (năm 2013) đến nay, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đã nỗ lực tận dụng tối đa số tiền nhàn rỗi cho đầu tư (tỉ trọng số tiền đầu tư/tổng nguồn vốn giai đoạn 2013 đến nay luôn ở mức 95-96%) nhằm phát triển nguồn vốn trong bối cảnh Luật đã thu hẹp danh mục đầu tư từ 6-7 công cụ xuống 3 công cụ, trong đó trái phiếu Chính phủ đóng góp chính và chủ yếu cho doanh thu (chiếm hơn 99,9%). Từ 1.000 tỉ đồng vốn ngân sách cấp, đến nay, tổng nguồn vốn của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam là hơn 110 nghìn tỉ đồng. Cùng với thu phí, thu lãi đầu tư đã đóng góp cho tăng trưởng và tích lũy Quỹ dự phòng nghiệp vụ, giúp chuẩn bị tốt cho các kịch bản chi trả.
Với hạn mức chi trả theo quy định hiện hành ở mức 125 triệu đồng/người tại một tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam có thể bảo hiểm toàn bộ cho khoảng 92% số người gửi tiền, phù hợp với khuyến nghị quốc tế. Hạn mức này phù hợp với năng lực tài chính của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam hiện nay để ứng phó rủi ro theo hướng: Quỹ dự phòng nghiệp vụ đảm bảo chi trả ngay lập tức cho 100% quỹ tín dụng nhân dân (chiếm 97% số tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi); và đáp ứng yêu cầu chi trả cho người gửi tiền tại ngân hàng thương mại tùy nhóm ngân hàng theo quy mô vốn và thứ hạng.
Để đảm bảo năng lực tài chính, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cần có các giải pháp tăng trưởng bền vững nguồn vốn. Cụ thể:
Cần tăng vốn điều lệ giúp duy trì tỉ trọng vốn điều lệ trên số dư tiền gửi được bảo hiểm. Cụ thể, cần tăng vốn điều lệ lên 10 nghìn tỉ đồng vào năm 2025 và 15 nghìn tỉ đồng vào năm 2030.
Cần đa dạng danh mục đầu tư. Khi danh mục đầu tư có đa dạng công cụ, linh hoạt các kênh và hình thức, tài sản nắm giữ đa dạng kỳ hạn và bổ trợ lãi suất, thu gốc lãi sẽ tăng trưởng đều và là cơ sở đảm bảo nguồn lực đầu vào để xây dựng kế hoạch và phương án tối ưu trước các biến động, giúp cải thiện hiệu quả đầu tư - góp phần tăng trưởng ổn định nguồn vốn. Điều này cũng giúp cân đối vốn nhàn rỗi hợp lý để thực hiện các nhiệm vụ theo mức độ ưu tiên.
Đảm bảo nguồn thu từ phí bảo hiểm tiền gửi. Thu phí cần được chú trọng để đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời nhằm tối ưu nguồn đầu vào phục vụ đầu tư, quay vòng vốn. Thời gian và số tiền thu dự kiến khác thực tế sẽ ảnh hưởng cơ hội sử dụng vốn nên kế hoạch càng chính xác, hiệu quả càng cao.
Bảo vệ người gửi tiền là sự đảm bảo niềm tin để nâng cao vị thế của tổ chức bảo hiểm tiền gửi vì sự phát triển an toàn hệ thống và an sinh xã hội. So với cơ chế bảo hiểm tiền gửi không bắt buộc, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam hoạt động chặt chẽ hơn với nhiệm vụ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.
Để duy trì và củng cố niềm tin, tiềm lực tài chính của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam phải thực sự đủ mạnh nhằm hỗ trợ thực thi tốt nhất các nhiệm vụ. Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cần tính toán kế hoạch dài hạn cho tăng trưởng vốn, đảm bảo nguồn thu để củng cố năng lực tài chính mạnh hơn, duy trì chi trả ngay lập tức cho 100% người gửi tiền tại hệ thống quỹ tín dụng nhân dân; trong khi có kế hoạch ứng phó chi trả khi nhiều ngân hàng xảy ra đổ vỡ và chủ động tham gia vào quá trình cơ cấu lại tổ chức tín dụng yếu kém.
