Hội thảo được tổ chức trong bối cảnh Việt Nam đứng thứ 15 trên thế giới và đứng thứ 2 Đông Nam Á về kim ngạch xuất khẩu hàng nông - lâm - thủy sản với năng lực sản xuất đạt trên 140 triệu tấn/năm nhưng chủ yếu vẫn xuất khẩu thô nên giá trị thu về chưa tương xứng tiềm năng.
Ở thị trường trong nước, sản phẩm nông nghiệp nhiều thời điểm rơi vào tình trạng “được mùa rớt giá”, người nông dân có thu nhập bấp bênh.
Phát biểu tại hội thảo, GS-TS Võ Tòng Xuân cho rằng, nguyên nhân là 70% nông dân Việt Nam vẫn thích làm ăn riêng lẻ, đất đai manh mún và làm theo ý mình. Qua đó, nông dân gắn kết với doanh nghiệp rất lỏng lẻo, 2 liên kết này hiện nay còn nhiều việc phải cải thiện.
GS-TS Võ Tòng Xuân lấy dẫn chứng, trong ngành đường, gắn kết giữa nông dân trồng mía và nhà máy sản xuất đường rất chặt chẽ nhưng những ngành khác khó kiếm được liên kết như vậy.
Suy cho cùng, nông dân và doanh nghiệp thường "bẻ kèo", tức nông dân ký kết nhưng khi thị trường thay đổi thì lén bán ra bên ngoài thay vì bán cho doanh nghiệp; ngược lại cũng có tình trạng doanh nghiệp "bỏ của chạy lấy người".
Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho hay, để giải quyết được vấn đề “được mùa rớt giá” chúng ta cần nhìn thẳng vào sự thật là nông nghiệp của chúng ta đa phần manh mún, nhỏ lẻ, tự phát. Do đó, không đủ quy mô và sản phẩm không đồng đều dẫn tới chi phí cao và tự phát thì người dân cạnh tranh với nhau dẫn tới giá thành sản phẩm xuống thấp.
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, để giải quyết vấn đề cần phải tổ chức lại sản xuất, tổ chức lại ngành hàng, khi đó mới giải quyết được vấn đề. Đồng bằng sông Cửu Long nên ngồi lại, tổ chức ngành hàng, không có phép màu nào giải quyết được mọi thứ; nên tổ chức lại, tìm kiếm thị trường cho nông sản...
