Theo Bộ Giao thông Vận tải, sau hơn 16 năm thực hiện, Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2006 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2014, hoạt động hàng không dân dụng đã được tổ chức, vận hành trong một hệ thống thống nhất, đồng bộ, chịu sự quản lý nhà nước về hàng không dân dụng của Bộ Giao thông vận tải, Nhà chức trách hàng không, đảm bảo nguyên tắc: tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo đảm an ninh, an toàn hàng không, khai thác có hiệu quả tiềm năng về hàng không dân dụng để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Bên cạnh đó, Luật Hàng không dân dụng Việt Nam đã tạo cơ sở pháp lý cho việc thiết lập hệ thống quản lý và giám sát an toàn hàng không phù hợp với tiêu chuẩn của ICAO; công tác quản lý hoạt động bay được hoàn thiện hơn trên nhiều mặt, đảm bảo năng lực giám sát an toàn bay theo tiêu chuẩn quốc tế, tạo điều kiện cho các hãng hàng không tiếp cận không hạn chế tới các thị trường Bắc Mỹ, Châu Âu...
Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đã đạt được, quá trình triển khai thi hành Luật Hàng không dân dụng Việt Nam đã xuất hiện một số tồn tại, hạn chế như: thiếu hụt nguồn lực, cơ chế đặc thù để bảo đảm triển khai trách nhiệm của Cảng vụ hàng không tại cảng hàng không, sân bay; thiếu các quy định cụ thể để gắn trách nhiệm của UBND các cấp trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hàng không dân dụng tại địa phương;...
Vì vậy, việc xây dựng Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) là cần thiết nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực hàng không dân dụng; tăng cường quản lý nhà nước, thể chế hoá chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng cảng hàng không, sân bay; thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế; khắc phục những vướng mắc, bất cập trong quá trình triển khai pháp luật về hàng không dân dụng.
Theo Bộ Công an, việc xây dựng Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) cần bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 24.02.2023 về nâng cao năng lực bảo đảm an ninh, an toàn hàng không trong tình hình mới, trong đó quy định “Bộ Công an chủ trì, chỉ đạo phối hợp Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Quốc phòng điều hành, tổ chức thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh hàng không đặt trong tổng thể hệ thống an ninh quốc gia”.
Đại diện Bộ Ngoại giao cho biết, hiện dự thảo Luật sửa đổi bổ sung trách nhiệm đăng ký với Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) của Bộ Giao thông Vận tải với thỏa thuận chuyển giao nghĩa vụ giữa quốc gia đăng ký quốc tịch tàu bay và quốc gia của người khai thác tàu bay để phù hợp với Công ước Chicago về hàng không dân dụng quốc tế.
Tuy nhiên, thỏa thuận nêu trên được ký kết giữa hai quốc gia về việc chuyển tàu bay có thể được hiểu là điều ước quốc tế, và theo Luật Điều ước quốc tế năm 2016 thì Bộ Ngoại giao sẽ thực hiện các thủ tục đối ngoại liên quan đến thỏa thuận này.
Vì vậy, cơ quan soạn thảo cần rà soát, làm rõ quy định, thực tiễn ký kết các thỏa thuận theo quy định của ICAO; trong trường hợp là điều ước quốc tế cần thực hiện thủ tục theo Luật Điều ước quốc tế năm 2016.
