Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận đề nghị truy tố 15 bị can, trong đó có cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung bị cáo buộc "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Ông Nguyễn Đức Chung nhậm chức Chủ tịch UBND Hà Nội vào cuối năm 2015 thấy tổng thể chi phí cho các dịch vụ công ích, trong đó có công tác trồng cây xanh, tăng cao.
Bởi thế, ông Chung yêu cầu tạm dừng toàn bộ việc đấu thầu cây xanh trên địa bàn để đặt hàng theo từng quý. Ông Chung cho phép vừa khảo sát, thực hiện vừa hoàn thiện thủ tục.
Tuy nhiên, ông Chung yêu cầu Sở Xây dựng làm tiêu chí đấu thầu, nhưng thực tế lại chỉ đạo "miệng" áp đặt sở này phải đặt hàng trực tiếp.
Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh Hà Nội (Công ty Cây xanh) và Công ty Sinh Thái Xanh là hai doanh nghiệp được lựa chọn để đặt hàng.
Tổng Giám đốc Công ty Cây xanh Nguyễn Xuân Hanh đã thông đồng với Nguyễn Tuấn Nghĩa, chủ doanh nghiệp cung cấp cây, nhằm rút ruột ngân sách nhà nước.
Bị can Nghĩa được coi là mắt xích quan trọng trong đường dây khi được giao chuẩn bị một số loại cây như chà là, bàng lá nhỏ để cung ứng theo hợp đồng song phải nâng giá cao gấp nhiều lần.
Tuấn Nghĩa liên hệ với Hoàng Đình Văn - Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Hoàng Anh Phát chuyên mua bán cây bóng mát để mua cây chà là, bàng Đài Loan, thỏa thuận nhận tại vườn ươm ở huyện Thạch Thất, Hà Nội.
Cụ thể, tháng 12.2016, Tuấn Nghĩa hỏi mua cây chà là, bàng Đài Loan của Văn để trồng trên địa bàn TP Hà Nội. Sau khi thỏa thuận về đơn giá của từng loại cây, hai bên thống nhất về cách thức vận chuyển, giao nhận cây (Nghĩa nhận cây tại vườn ươm tại Thạch Thất, Hà Nội).
Tại thời điểm này, Công ty Hoàng Anh Phát chưa được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cấp phép kinh doanh cây có bầu đất nên không thể tiến hành nhập khẩu 2 loại cây nêu trên về bán cho Nguyễn Tuấn Nghĩa.
Để có nguồn cây bán cho Nghĩa, Hoàng Đình Văn liên hệ với một người Trung Quốc tên là Li Tài trao đổi mua cây chà là và bàng Đài Loan từ Trung Quốc.
Sau khi thống nhất về đơn giá (từ 2,5 - 3,5 triệu đồng/cây chà là, bàng Đài Loan có giá từ 800.000 - 1,6 triệu đồng/cây tùy thuộc vào kích thước), Văn yêu cầu Li Tài thuê phương tiện (tàu, đò) để vận chuyển cây từ thành phố Đông Hưng, Trung Quốc về địa điểm trên bờ sông Ka Long, TP Móng Cái (Quảng Ninh).
Ngay sau khi nhận cây, Hoàng Đình Văn trực tiếp thuê xe tải, xe cẩu, công nhân để bốc xếp cây từ phương tiện vận chuyển Trung Quốc chở về Hà Nội bán cho Nguyễn Tuấn Nghĩa kiếm lời.
Việc mua bán cây giữa Văn và Li Tài không có hợp đồng, không khai báo hải quan và các cơ quan chức năng Việt Nam. Trích xuất dữ liệu từ máy tính thu giữ tại Công ty Hoàng Anh Phát thể hiện, Văn đã mua của Li Tài 2.699 cây chà là, 2.687 cây bàng Đài loan, tổng cộng gần 9,5 tỉ đồng.
Ngoài ra, trích xuất dữ liệu tại máy tính của Lê Thị Huyền Trang - Kế toán Công ty Vì Nhân Dân - thể hiện trong năm 2017, 2018, Tuấn Nghĩa đã mua của Văn 5.308 hai loại cây trên, với tổng số tiền hơn 21 tỉ đồng.
C03 cáo buộc, Đình Văn hưởng lợi được 1,6 tỉ đồng từ việc bán cây lậu cho Nghĩa.
Trong khi đó, để hợp thức hoá việc mua cây là loại trôi nổi trên thị trường, không thể bán lại cho Công ty Cây xanh, Nghĩa tìm cách có được hóa đơn khống để hợp thức hóa.
Cụ thể, từ năm 2017 đến năm 2018, Nghĩa chỉ đạo cấp dưới móc nối với 24 hộ kinh doanh cá thể, xuất hơn 326 hóa đơn bán cây khống với số tiền hơn 200 tỉ đồng. Nghĩa còn lấy 15 hóa đơn vận chuyển khống của một công ty khác trị giá hơn 12 tỉ đồng. Bị can hưởng lợi 10 tỉ đồng từ việc mua bán hoá đơn khống này.
Cây về đến Hà Nội, Nghĩa bán cho Công ty Cây xanh theo hợp đồng đặt sẵn. Công ty Cây xanh sử dụng để trồng mới hoặc thay thế cây cũ trên các tuyến đường ở Thủ đô theo hợp đồng với Ban Duy tu.
Kết quả, Công ty Cây xanh đã thực hiện 10 hợp đồng, trị giá hơn 241 tỉ đồng, với Ban Duy tu, hưởng lợi hơn 17 tỉ đồng từ việc nâng khống giá cây.
